De naamgenoot, Jhumpa Lahiri

Namen zijn belangrijk en ouders hebben een grote verantwoordelijkheid als ze een naam uitzoeken voor hun kind. In de Bengaalse traditie heeft iedereen twee namen, een echte naam ofwel de goede naam die op officiële papieren verschijnt en een koosnaam, die in de familie wordt gebruikt.

Ashima en Ashoke zijn naar Amerika gemigreerd en verwachten hun eerste kind. Ze hebben Ashima’s grootmoeder gevraagd om voor hun kindje een goede naam te bedenken, maar de brief waarin deze staat raakt verloren in de post en komt nooit aan.

Het blijkt dat in Amerika een kind zo snel mogelijk een naam moet krijgen en daarom geven ze hun zoontje maar voor het moment de koosnaam Gogol. Dit was de lievelingsschrijver van Ashoke en hij heeft nog een andere reden om de schrijver te eren; een boek van Gogol heeft hem eens het leven gered.

Gogol kent dit verhaal niet en zal dit pas veel later te weten komen. In de jaren waarin hij opgroeit, voelt hij zich Amerikaan en de naam die hem eerst niet opviel begint hem steeds meer te storen, tot hij uiteindelijk zelfs besluit zijn naam te veranderen in iets dat tenminste goed afgekort kan worden.

Gogol gaat studeren met zijn nieuwe naam en schaamt zich steeds meer voor zijn ouders en de in zijn ogen bekrompen wereld waarin ze leven. Hij keert zich meer en meer van hen af en als hij een Amerikaanse vriendin krijgt, dompelt hij zich onder in de nieuwe wereld die hij leert kennen. De vergelijking met dit gezin en zijn eigen familie valt niet gunstig uit voor Gogol’s ouders. Zij geven geen dinertjes voor vrienden waarin ontspannen gepraat wordt over literatuur en kunst en politiek, zijn ouders zijn daar ook niet in geïnteresseerd.

Ondanks de vele jaren waarin zij in Amerika leven, zijn Ashoke en Ashima vreemdelingen gebleven, nooit helemaal op hun gemak en nooit helemaal thuis, alleen omgaand met andere Bengali en altijd wachtend op nieuws van thuis, uit Calcutta.

Dan overlijdt plotseling Ashoke, zijn gezin in diepe rouw achterlatend, en Gogol met een schuldgevoel; hoe kan hij de band met zijn vader en zijn achtergrond herstellen?

Gogol’s ouders zijn altijd buitenstaanders gebleven in Amerika, hoewel ze echt hun best wel hebben gedaan om met dingen mee te doen en ook zeker bepaalde Amerikaanse dingen hebben verworven.

Gogol zelf voelt zich een buitenstaander, ondanks het feit dat hij in Amerika is geboren en goed de schijn kan ophouden dat hij er helemaal bij hoort. Maar hij is niet alleen een buitenstaander in Amerika, hij is dat ook in India. Tradities en de taal van zijn ouders zeggen hem niets meer en als hij na de dood van zijn vader zijn wortels weer op wil zoeken en de banden met zijn erfenis aan wil halen, is het de vraag of dit hem gelukkig zal maken.

De naamgenoot  was de eerste gepubliceerde roman van Jhumpa Lahiri, van wie ik een tijdje geleden Twee broers (hier) heb gelezen, die ik ook bijzonder mooi vond.

De naamgenoot is een verhaal dat vanaf het allereerste begin pakt en je meeneemt. Het geeft, denk ik, een goed beeld van hoe moeilijk het voor immigranten is en vooral voor de kinderen van immigranten die steeds in een spagaat zitten tussen twee culturen en daarin hun weg moeten zoeken.

Originele titel: The namesake

Uitgegeven in 2003
Nederlandse uitgave 2003 door uitgeverij Meulenhoff
Nederlandse vertaling: Ko Kooman
Bladzijdes: 316