De laatste drie Ferrara-romans, Giorgio Bassani
Eerder besprak ik al de eerdere drie romans in de Ferrara-serie
van Giorgio Bassani, maar nu heb ik ook de laatste drie boeken gelezen, die ik
hier samen bespreek.
Achter de deur
In dit verhaal is een jongeman de hoofdrolspeler. Hij zit in
de vijfde klas, maar heeft hier geen vrienden. Zijn intellectuele rivaal is
Carlo Cattolica en eigenlijk zou hij wel graag vrienden met Carlo willen zijn,
maar het blijft bij tegen elkaar opbieden bij de vertalingen en de oplossingen
van wiskundesommen.
Het feit dat de hoofdrolspeler van Joodse afkomst is, helpt
ook niet mee om hem te laten meedoen in de hiërarchie die er op school heerst,
hij is zich er maar al te zeer van bewust dat hij er buiten staat, er niet
bijhoort.
De zaak verandert als er een nieuwe jongen op school komt,
door omstandigheden klampt deze Luciano zich mossel vast aan de hoofdrolspeler,
die hem eigenlijk niet graag mag, maar te aardig is om hem echt af te wijzen.
Maar dan is het Carlo die hem laat weten dat Luciano altijd achter zijn rug
roddelt en geen echte vriend van hem is.
De hoofdrolspeler zal zich bij Cattolica achter de deur
verschuilen om te horen wat Luciano zegt, om hem dan te confronteren. Maar hij
komt erachter dat het sociale isolement waar hij in zit, ervoor zorgt dat hij
dit eigenlijk helemaal niet meer durft.
Oorspronkelijke Italiaanse titel: Dietro la porto (1964)
Deze Nederlandse uitgave: 2018 door uitgeverij De bezige bij
Nederlandse vertaling: Tineke van Dijk
Bladzijdes: 125
De reiger
Dit is denk de roman waar ik het moeilijkst in kon komen.
Het speelt zich af na de oorlog en advocaat Edgardo Limantani gaat op
eendejacht. Hij maakt zich in de ochtend klaar in Ferrara, om naar zijn
landgoed buiten de stad te rijden, maar hij komt niet op gang. Een
allesoverheersende melancholie neemt bezit van hem en hoewel hij uiteindelijk
in de auto zit, zal deze dag niet veel soeps meer worden.
Hij zal die dag inderdaad niets schieten, hoewel zijn hulp
de ene na de andere eend schiet en zelfs een prachtige reiger neerhaalt. Op de
terugweg, met een auto vol dode vogels, beseft Edgardo dat het voor hem niet
meer hoeft.
Alles wordt heel gedetailleerd beschreven, de route die hij
neemt, de maaltijd die hij gebruikt, de mensen die hij spreekt en zijn
overpeinzingen en gedachten. En zoals ik al zei, is dat niet heel gemakkelijk
om te komen, maar op een gegeven moment pakt dit verhaal je toch. De triestheid
van het bestaan van Limantani grijpt je bij de keel en als je beseft welke
beslissing hij neemt, is dat onafwendbaar.
Tegelijkertijd vond ik de beschrijving van de jachtpartij
heel moeilijk om te lezen en de sterfscene van de reiger heeft me tot tranen
geroerd.
Ik ben blij dat ik heb doorgezet en dit boek uit heb
gelezen, want nadat ik het dicht had gedaan, bleef het langer bij me dan ik had
verwacht. Naarmate ik er over nadacht zag ik meer lagen in het verhaal en de
subtiele aanwijzingen die je al krijgt en die een idee geven over de afloop.
Een bijzonder verhaal
Originele Italiaanse titel L’airone (1968)
Deze Nederlandse uitgave 2018 door uitgeverij De bezige bij
Nederlandse vertaling: Tineke van Dijk
Bladzijdes: 168
De geur van hooi
Dit boek is het slotstuk van de Ferrara serie, waarin Giorgio
Bassani zelf het woord neemt. In zes hoofdstukken, essays eigenlijk, vertelt
Bassani over zijn eigen leven in Ferrara. Hij beschrijft het stadje zoals het
was in de jaren ’20 en ’30 en het fascisme een steeds grotere greep op de
samenleving kreeg. Dat merkte vooral de Joodse bevolking, vooral nadat in 1938
in Italie de rassenwetten werden ingevoerd.
Maar Bassani vertelt ook over de herinneringen aan zijn jeugd,
de mensen die hij kende, en de plaatsen waar hij langskwam, maar ook komt hij
als schrijver soms voorbij.
Deze kleine bundel essays is een mooie afsluiting van de
serie van zes boeken (deze, vier prachtige romans en een boek met korte verhalen)
waarin we het stadje Ferrara leerden kennen en vooral de levens van de Joodse
gemeenschap tijdens de opkomst van het fascisme.
Mooi hoe Giorgio Bassani zoveel
groepen een stem wist te geven; de schooljongens, de opgroeiende jeugd, de rijke
familie Finzi-Contini, de studenten en een aantal volwassenen zoals de arts met
zijn grote geheim.
We laten hen achter, in de mist van de tijd en de geschiedenis,
maar gelukkig kunnen we altijd naar hen terugkeren omdat ze vooral altijd
vereeuwigd zijn op deze pagina’s, door één van de grootste schrijvers van het
na-oorlogse Italie. Iedere liefhebber van Italiaanse literatuur zal denk ik
genieten van de Ferrara-serie van Giorgio Bassani.
Originele Italiaanse titel: L’odoro del fieno (1972)
Deze Nederlandse uitgave: 2018 door uitgeverij De bezige bij
Nederlandse vertaling: Tineke van Dijk
Bladzijdes: 112
Reacties
Een reactie posten