Catherine, Jane Austen (Northanger Abbey)

Catherine Morland heeft net de leeftijd van zeventien jaar bereikt, als ze met meneer en mevrouw Allen mee mag naar Bath. Haar ouders zijn verstandige en aardige mensen, die echter weinig besef hebben van de grote wereld en wat er allemaal voor verlokkingen op de loer kunnen liggen. Noch hebben ze hun dochter op de hoogte gebracht van het feit dat niet iedereen aardig is of goede bedoelingen heeft. 

Catherine is kortom, een naïef meisje, die ook nog eens dol is op gotische romans, waarin allerlei mysteries, duistere familiegeschiedenissen en romantische verwikkelingen een rol spelen. Deze twee eigenschappen zullen haar verblijf in Bath en de gebeurtenissen erna kleuren. 

In Bath raakt Catherine bevriend met Isabella Thorpe, die echter een dubbele agenda heeft, al doorziet Catherine haar absoluut niet. Isabella's broer is een uiterst onaangename jongeman die erg van zichzelf overtuigd is en zich opdringerig gedraagt. 

Gelukkiger is haar contact met de familie Tilney, Henry en zijn zus Eleanor. Als ze door hen wordt uitgenodigd om op hun landgoed Northanger Abbey te komen logeren, kan ze haar geluk niet op. Vooral niet omdat Northanger Abbey een landgoed is met voldoende gotische elementen om zelfs aan Catherines wensen op dat gebied te voldoen. 

Helaas kent het verblijf van Catherine op Northanger Abbey geen gelukkig einde, als ze door de vader van Henry en Eleanor zonder pardon naar huis wordt gestuurd, zonder dat duidelijk is wat de reden hiervoor is. 

Waarom is generaal Tilney zo ontstemd, welke rol spelen Isabella en John Thorpe in dit drama en zal Catherine ooit Eleanor en vooral Henry weer terug zien? 

Northanger Abbey was de eerste grote roman die Jane Austen afkreeg in 1803, hoewel het pas na haar dood gepubliceerd zou worden, in 1817. Dit kwam omdat ze het had kunnen verkopen in 1803, maar de uitgever het boek nooit uitgaf. Pas in 1816 kreeg ze het werk terug en herschreef ze een deel, zo heette de hoofdpersoon eerst Susan en werd het nu Catherine. 

Ik had dit boek al eerder gelezen, zo'n vijfentwintig jaar geleden en ik kan me herinneren dat ik het toen heel grappig en leuk vond. Ik vrees dat ik er nu wat meer moeite mee had. 

Jane Austen neemt hier de gotische romans die in die tijd zo populair waren een beetje op de hak, en refereert vaak aan zaken waar een heldin aan moet voldoen, om vervolgens op te merken dat dit voor Catherine helaas niet gold. Dit was eerst leuk maar het begon me nu na een paar keer een beetje te vervelen, net zoals het gedoe in Bath met de Thorpes. 

Voor ons als lezer is het trouwens wel amusant om te zien hoe naïef Catherine is en hoezeer ze haar best doet om het goede in de mens te zien, terwijl voor ons is duidelijk dat de Thorpes een stel manipulerende types zijn die alleen maar uit zijn op eigen gewin. Maar dit duurde wat mij betref wel wat te lang. Het verhaal kwam weer op gang na de aankomst in Northanger Abbey en vanaf dat moment heb ik het weer met plezier gelezen. 

Gelukkig is het niet alleen maar een parodie, dan zou het wel een heel dun verhaaltje zijn. Het is ook een verhaal over opgroeien en je weg in de wereld zien te vinden. Ondanks haar naïviteit wil Catherine het goede doen en is ze ook bereid om de dwaasheid van sommige van haar ideeën onder ogen te zien. En dat vond ik heel mooi gedaan, met de scherpte voor dwaasheid zoals Jane Austen die in al jaar boeken laat zien en tegelijkertijd een zeker mededogen voor haar hoofdpersoon, al is dit zeker niet sentimenteel van aard. 

Henry Tilney is een fijn personage, geen dwaze snoever zoals John Thorpe, geen onberekenbare man zoals zijn vader. Hij is werelds genoeg om Catherine te helpen haar weg te vinden in de maatschappij en gevoelig genoeg om haar te begrijpen. Hij leest ook nog eens dezelfde romans als zij en kijkt hier niet op neer, zoals zij eigenlijk wel had verwacht. 

Ik was dan ook erg blij dat er voor deze beide mensen uiteindelijk een gelukkig einde in het verschiet lag, zoals een heldin uit een roman ook verdient! 

Ook deze roman las ik dus weer anders dan vijfentwintig jaar geleden en het zou ook gek zijn als dit niet het geval was. Ik had nu minder geduld voor het parodie gedeelte, maar had nu meer oog voor de ontwikkeling die Catherine moet doormaken en de fijne manier waarop Jane Austen Henry neerzet. Ik heb hier uiteindelijk iets minder van genoten dan van de andere Austen romans, maar dan is het nog altijd een mooi boek! 

Waarom ze hier in de vertaling gekozen hebben voor de titel Catherine in plaats van voor een vertaling van de oorspronkelijke titel is me trouwens een raadsel. De vertaling is verder goed en loopt soepel en erg leuk vind ik in deze uitgaves de oorspronkelijke en zeer charmante pentekeningen van Hugh Thomson. 

Originele titel: Northanger Abbey (1817)

Deze Nederlandse uitgave 2018 door uitgeverij Kemper Conseil

Nederlandse vertaling: Sophie Brinkman en Maarten Spierdijk

Bladzijdes: 268