Winter in Madrid, C.J. Sansom

Harry Brett is al twee keer eerder in Madrid geweest, één keer in 1931 met zijn schoolvriend Bernie Piper die communist was geworden. Eén keer op verzoek van de ouders van Bernie in 1937 om Bernie te zoeken die vermist was geraakt nadat hij met de Internationale Brigades had meegevochten in de Spaanse Burgeroorlog.

En nu in 1941 vraagt de Engelse geheime dienst aan Harry om contact te zoeken met Sandy Forsyth, die in een smerig zaakje met het regime van Franco betrokken is. De Britten hebben de toevoer van voedsel en andere zaken naar Spanje onder controle en zij willen graag weten waar Sandy Forsyth mee bezig is. Harry zal zogenaamd vertaler zijn bij de ambassade, maar in werkelijkheid is zijn taak uit te vinden wat Forsyth aan het doen is. Redenen om Harry te vragen zijn dat Harry Spanje kent, Spaans spreekt en ook Sandy is een oude bekende van school.
Harry komt er in Madrid achter dat Sandy nu samenwoont met Barbara, de vroegere vriendin van Bernie. Zij is ervan overtuigd dat Bernie nog leeft en gevangen wordt gehouden in één van de illegale gevangenkampen van Franco. Terwijl Harry contact maakt met Sandy en zijn vertrouwen probeert te winnen om op die manier bij de zaak betrokken te raken, is Barbara bezig met een plan om Bernie te bevrijden.
Harry is iemand die moeite heeft met het bedrog dat hij moet plegen als spion, het liefst zou hij zich aan de erecodes houden die op hun kostschool zo vanzelfsprekend leken. Helaas komt hij erachter dat Sandy nog altijd verbitterd is nadat hij van school is gestuurd en als hij betrokken raakt bij het plan om Bernie te bevrijden blijkt dat het helemaal niet meer zo simpel is.
Op het einde blijkt dat de ratten in de wereld, de Sandy’s het altijd wel weten te redden, terwijl de mensen die proberen fatsoenlijk te blijven zoals Harry en Barbara aan het kortste eind trekken en sommige mensen zoals de Bernies van deze wereld er altijd op uit zullen trekken om te vechten voor wat zij een goede zaak vinden. 

C.J. Sansom heeft al eerder boeken geschreven die zich afspeelden in Engeland in de tijd van Hendrik VIII.

In ‘Winter in Madrid’ beschrijft hij de verschrikkingen van de Spaanse Burgeroorlog heel beeldend en boeiend. Het wordt duidelijk hoe erg de gevolgen voor de gewone mensen in Spanje geweest moeten zijn, de mensen die niet communistisch of monarchistisch of fascistisch waren, maar gewoon een beter leven wilden. Dit doet Sansom erg goed, het wordt duidelijk dat er vooral de gewone mensen te lijden hebben onder de ideologie van beide kanten. Er is geen zwart en wit in een conflict als de Spaanse Burgeroorlog, er is een heleboel grijs, misdaden en goede daden worden aan beide kanten begaan, goede en slechte mensen vind je aan beide kanten.
Jammer alleen dat Sansom het niet voor elkaar krijgt om dat grijs ook voor de katholieke kerk in Spanje te laten gelden, die wordt alleen maar zwart afgeschilderd. Geen enkele geestelijke komt er goed vanaf. Er is één priester die niet kwaadaardig is, maar dat komt omdat het eigenlijk gewoon een slappe vent is.

In zijn boeken die gaan over de overgang naar de Anglicaanse kerk en het sluiten van de kloosters in Engeland was het al wel duidelijk dat Sansom weinig moet hebben van de katholieke kerk en de geestelijkheid en dat zijn sympathie aan de protestantse kant ligt. 
Het is in ‘Winter in Madrid’ zelfs zo dat hij op het einde nog een verantwoording geeft voor de manier waarop hij de kerk en de geestelijken afschildert. Naar mijn idee is het zo dat als je het nodig vindt om je voor iets op die manier te verantwoorden je eigenlijk daarmee toegeeft dat je representatie niet helemaal eerlijk is.

Ik vind het jammer, want het is verder ten eerste een spannend boek, dat ten tweede de Burgeroorlog zelf goed beschrijft. Vrij Nederland gaf het vijf sterren, ik geef het er drie.

Reacties

Populaire posts