Catharina de Grootste in de Hermitage

Portret van een jonge Catharina

In 1729 werd er in een klein Duits vorstendommetje een prinses geboren, Sophie. Zij trouwde in 1744 met de Russische troonopvolger Peter, die later gekroond zou worden als Peter III.

Sophie bekeerde zich tot het Russisch-Orthodoxe geloof en stond voortaan bekend als Catharina.  Zij 

zou zich ontwikkelen tot één van de meest machtige vorstinnen in de 18^e eeuw.

Haar huwelijk met Peter was niet goed en al snel na zijn kroning in 1761, zette Catharina hem af, met behulp van een groep hovelingen. Voortaan had zij de touwtjes in handen.

Ze was een vorstin die intelligent was en geïnteresseerd in de Verlichte ideeën. Zo schreef zij jarenlang met Voltaire en Diderot en voerde verschillende Verlichte hervormingen door. Tegen het einde van haar regeringsperiode draaide ze daar ook een groot deel weer van terug, geschrokken door de uitwassen van de Franse revolutie.

Ze voerde verscheidene oorlogen en breidde het grondgebied van Rusland uit en liet zich alle jaren van haar regering bijstaan door knappe jonge mannen, van wie velen haar minnaar waren. Als ze genoeg van één had, kreeg die een titel, een landgoed en een pensioen en kwam de volgende aan de beurt.

Het is aan Catharina te danken dat de Hermitage in Sint Petersburg zo’n prachtige kunstcollectie heeft, zij was voortdurend op zoek naar nieuwe aanwinsten en kocht zich suf aan schilderijen, beelden en kleine kunstvoorwerpen.

Buste van Catharina

Na haar dood in 1796 werd ze opgevolgd door haar zoon Paul I. Tussen moeder en zoon bestond weinig liefde, Catharina beweerde zelfs dat hij niet de zoon van Peter III was, maar van haar eerste minnaar, om hem in een kwaad daglicht te stellen.

Paul I nam wraak door na zijn troonsbestijging de wet zo te veranderen dat vrouwen de Russische troon niet meer konden overnemen, iets dat de Romanovs uiteindelijk op zou breken.

In de Hermitage in Amsterdam is nu een bijzondere tentoonstelling te zien over deze bijzondere vorstin. Ik vind het altijd leuk als een tentoonstelling heel divers is en niet alleen schilderijen toont, maar ook meubels, kleding en juwelen en daar is Catharina de Grootste een mooi voorbeeld van. 

Er is zelfs een replica van de kroon waarmee Catharina gekroond werd. De echte kroon mag Rusland niet verlaten, vandaar dat er een replica gemaakt is. Maar ook haar bureau is te zien (verbazingwekkend eenvoudig voor een keizerin), een handwerkdoos, serviezen en delen van verzamelen die ze aanlegde, zoals die van snuifdozen.

Handwerkdoos

Catharina is in verschillende films door verschillende actrices geportretteerd en heel leuk worden deze beelden door de tentoonstelling heen vertoond. Allerlei verschillende aspecten van Catharina komen aan bod en opnieuw is de Hermitage erin geslaagd een heel mooie en interessante tentoonstelling samen te stellen, die geen moment verveelt.

Catharina de Grootste is nog tot 15 januari 2017 te zien.