Mevrouw Sourdis, Emile Zola
In Mevrouw Sourdis leren we Adele kennen, een jonge vrouw in een provinciestadje. Haar vader heeft een winkeltje met schildersbenodigdheden en hier komen af en toe kunstenaars hun verven en penselen kopen. Adele zelf schildert ook, keurig nette aquarelletjes. Ze heeft een hoop techniek, maar nul originaliteit. Dan komt er een jongde schilder, Ferdinand Sourdis, in het stadje die wel echt talent heeft en een hoop originaliteit. Zijn eerste schilderij op de Salon zal een groot succes zijn.
Adele en Ferdinand trouwen en vertrekken naar Parijs, waar het leven hen zou moeten toelachen door het succes van de schilderijen van Sourdis. Helaas stort Sourdis zich in het nachtleven van Parijs en alle uitspattingen die hierbij horen, en gaat het schilderen hem steeds moeilijker af. Toch blijven er schilderijen komen, alleen langzamerhand lijkt de uitstraling te veranderen. Technisch gezien zijn ze vaardig, maar waar is de originaliteit? Wat is er aan de hand bij de familie Sourdis?
In het tweede verhaal Voor een liefdesnacht lezen we het verhaal van Julien Michon. Een bescheiden jongmens, die een regelmatig leven leidt. Hij werkt op een postkantoor en huurt kamers bij een timmerman. Hij heeft zichzelf fluit leren spelen, maar speelt het liefst in het donker als niemand hem kan zien, al geven de ouderwetse melodietjes die hij speelt een charme aan de avonden voor iedereen die het hoort.
Julien wordt een beetje geobsedeerd door het grote huis aan de overkant van het plein, waar de oude markies en markiezin wonen. Hij ziet er nooit iemand en het is er volkomen stil, maar dit verandert als de dochter van de markies weer thuis komt. Julien aanbidt haar van verre, maar weet dat hij nooit een kans zal maken. Tot een avond dat ze op hem reageert als hij haar via het raam bewonderd, en ze wenkt dat hij naar haar toe moet komen. Dan krijgt hij een aanbod; ze zal de nacht met hem doorbrengen, maar hij moet eerst wel iets voor haar doen, namelijk het lijk van haar minnaar wegwerken dat in de slaapkamer ligt.
De overstroming is een ontzettend triest verhaal van noodloot en verlies. De oude boer Louis Roubieu vertelt over zijn familie en hoe gelukkig iedereen was. Ze woonden op een grote boerderij met enkele generaties en het leven lachte hen toe. Er is een verloofd stel dat hun geluk bijna niet op kan, er zijn een paar net getrouwd en er zijn blije kinderen en de oudere generatie is vol genegenheid en tevredenheid. Met de boerderij gaat het goed en welvaart en voorspoed is hun deel.
Tot die ene verschrikkelijke nacht dat de rivier de Garonne overstroomt, en alles zal veranderen. Eerst denken ze nog dat het mee zal vallen, dan vlucht de hele familie naar het dak om vervolgens een deur als vlot te gebruiken om aan het woest stromende water te ontsnappen. Op gruwelijke wijze wordt echter duidelijk dat tegen dergelijke natuurrampen niets te doen is en dat de gevolgen verschrikkelijk zijn.
Tot slot gaat het laatste verhaal, Mevrouw Neigeon, over een provinciaalse jongeman die naar Parijs komt. Hij wordt geïntroduceerd in de hogere kringen, maar krijgt eigenlijk geen enkele hoogte van de dames die hij ontmoet. Deze dames spreken aan tafel mee over politieke onderwerpen, ze zijn op de hoogte en ze zijn scherp. Ze gaan vrijmoedig om met de heren in het gezelschap, en al snel wordt de jongeman verliefd op een van hen. Maar heeft hij de situatie goed ingeschat, of heeft hij het volkomen bij het verkeerde eind?
Ik kende van Emile Zola alleen zijn romans, en vooral zijn cyclus over de Rougon-Macquarts is natuurlijk bekend. Ik wist niet dat hij ook korte verhalen had geschreven, dus deze bundel met vier verzamelde verhalen was een verrassing en dan ook nog eens een heel fijne verrassing. In elk van de vier verhalen is er heel veel aandacht voor de onderlinge verhoudingen van mensen, hun karakters en hoe ze zich gedragen.
Emile Zola behoorde tot de stroming van het naturalisme, waarin aandacht is voor de rauwe werkelijkheid en de onderkant van de samenleving. Die onderkant komt in deze verhalen niet echt voor, maar deze vier verhalen zijn mooie inkijkjes in het leven van gewone mensen, die levensecht worden neergezet. Je leeft met hen mee, en met sommigen heb je intens medelijden, terwijl je anderen het liefst zou schoppen. Tegelijkertijd is nuance en mededogen in alle verhalen duidelijk zichtbaar.
Dat je je zo betrokken voelt bij personages in verhalen die meer dan honderd jaar geleden zijn geschreven, geeft wel aan dat deze verhalen met recht Franse klassiekers worden genoemd. Ze zijn het nog altijd waard om gelezen te worden.
Originele Franse uitgaves van de verhalen 1880-1898
Nederlandse uitgave 2022 door uitgeverij Oevers
Nederlandse vertaling: Lidewij van den Berg en Marijke Scholts
Bladzijdes: 230
Reacties
Een reactie posten