Staat van verwondering, Ann Patchett
In de jungle van de
Amazone is onderzoekster professor Annick Swenson druk aan het werk om een
nieuw vruchtbaarheidsmedicijn te ontwikkelen. De laatste jaren echter heeft ze
bijna geen contact meer met het farmaceutische bedrijf waar ze voor werkt en
daar begint men zich zorgen te maken. Wordt het geld wel goed besteed en komt
er nog wel een medicijn?
Medewerker Anders Eckman wordt ernaar toe gestuurd om te kijken hoe het zit, maar al snel komt het bericht dat hij is overleden aan een of andere tropische koorts en in de jungle begraven is. Dan stuurt het bedrijf Marina Singh. Zij moet niet alleen uitzoeken hoe de stand van zaken met betrekking tot het medicijn is, maar ook wat er met haar collega Anders gebeurd is.
Ze komt erachter dat het vruchtbaarheidsmedicijn waaraan gewerkt wordt misschien een nog groter geheim verbergt, namelijk een malaria medicijn. Ondertussen wordt steeds duidelijker waar professor Swenson mee bezig is en wat er met Anders is gebeurd.
Ze is iemand die het niet juist vindt om in te grijpen als er bij de stam zieken zijn die zij kan genezen, maar die de stam wel gebruikt voor haar experimenten. Kortom, ik kreeg in dit boek een hartgrondige hekel aan Annick Swenson, en eigenlijk ook aan Marina die er nooit tegenin ging en zich alles maar liet aanleunen en overal in meeging, uit een soort oud schuldgevoel en misplaatste heldenverering.
Medewerker Anders Eckman wordt ernaar toe gestuurd om te kijken hoe het zit, maar al snel komt het bericht dat hij is overleden aan een of andere tropische koorts en in de jungle begraven is. Dan stuurt het bedrijf Marina Singh. Zij moet niet alleen uitzoeken hoe de stand van zaken met betrekking tot het medicijn is, maar ook wat er met haar collega Anders gebeurd is.
Als ze arriveert in
Brazilië, raakt haar bagage zoek en die krijgt ze ook niet meer terug gedurende
de tijd dat ze er is. Ze wacht op de komst van professor Swenson, want niemand
weet precies de weg naar de woonplaats van de stam waar de onderzoekers nu al
jaren verblijven. In het appartement van Swenson wonen de Bovenders, die
fungeren als een soort poortwachters en niemand iets vertellen of iets
doorgeven over professor Swenson, waar zij is of wat ze doet en daarin trouwens
heel irritant zijn.
Als de professor
uiteindelijk naar de stad komt voor het inkopen van voorraden, neemt Marina het
besluit om met haar mee te gaan. In de jungle blijkt de wereld nog vreemder te
zijn dan ze had verwacht. Was de Braziliaanse stad al een vreemde wereld, in de
jungle is alles onbekend. Marina maakt kennis met anaconda’s, de rituelen van
de stam, de onderzoekers. Ze komt erachter dat het vruchtbaarheidsmedicijn waaraan gewerkt wordt misschien een nog groter geheim verbergt, namelijk een malaria medicijn. Ondertussen wordt steeds duidelijker waar professor Swenson mee bezig is en wat er met Anders is gebeurd.
Er worden voor dit
boek vergelijkingen gemaakt met Heart of Darkness van Joseph Conrad. Ik denk
dat dat teveel eer is.
Ann Patchett heeft met ‘Staat van verwondering’ wel een boek geschreven waarin die staat
van verwondering goed doorwerkt. Marina, die thuis in een vrij uitzichtloze
affaire met haar baas zit, blijft op afstand van alle gebeurtenissen, ze staat
erbij en kijkt ernaar, en neemt nooit het heft in handen. Ze drijft op de
gebeurtenissen mee, zoals de planten op de Amazone drijven. Of het nu in de
stad is, in de contacten met de Bovenders of met de stam, ze doet niets.
Marina heeft een
moeizame verstandhouding met professor Swenson, wier studente zij is geweest en
die er deels voor verantwoordelijk is dat Marina, na een gruwelijke fout, van
studierichting is veranderd.
Annick Swenson is
een verschrikkelijk mens, koud en gevoelloos, iemand die alles opoffert voor
het grotere goed, namelijk de wetenschap. Een egoïste, die er niet voor terug
deinst om het medicijn dat ze aan het ontwikkelen zijn op zichzelf uit te
proberen, zonder acht te slaan op de morele implicaties voor het kind dat
hieruit voort komt. Een vrouw die, als het kind doodgeboren wordt, zich op haar
aller kilst laat zien. Ze is iemand die het niet juist vindt om in te grijpen als er bij de stam zieken zijn die zij kan genezen, maar die de stam wel gebruikt voor haar experimenten. Kortom, ik kreeg in dit boek een hartgrondige hekel aan Annick Swenson, en eigenlijk ook aan Marina die er nooit tegenin ging en zich alles maar liet aanleunen en overal in meeging, uit een soort oud schuldgevoel en misplaatste heldenverering.
Wel mooi vond ik in
dit boek een aantal rake en mooie beschrijvingen, sommige ook heel grappig,
zoals die van de kuifkoekoek ‘een vogel waarmee je de binnenkant van een
jampotje kunt schoonmaken’.
Ik heb ‘Staat van
verwondering’ wel uitgelezen, maar niet met heel veel plezier, hoewel op het
einde er nog wel twee zaken worden rechtgezet. Maar de boodschap die ik uit dit
boek heb gehaald is dat teveel leven voor de wetenschap een zielloos mens
oplevert en teveel heldenverering iemand oplevert die geen moreel standpunt
durft in te nemen.
Ik was ook wat teleurgesteld door dit boek, vooral omdat ik Patchetts eerdere romans Bel Canto en Run allebei fantastisch vond. Nu maar hopen dat ze bij haar volgende roman die klasse weer haalt.
BeantwoordenVerwijderenHallo Anna, dank voor je reactie. Helaas was het voor mij de eerste kennismaking met deze schrijfster, dus ik weet niet of zo snel weer een boek van haar zou lezen. Aan de andere kant hoor ik inderdaad goede dingen over Bel Canto, dus wie weet.
BeantwoordenVerwijderengroetjes, Bettina