Verborgen verbintenissen, Delphine de Vigan

We zien het niet altijd, maar onze acties hebben gevolgen. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor anderen. Bovendien hebben we te maken met de situaties uit onze jeugd en het leven waar we nu in leven. Alles heeft, vaak onbewust, met elkaar te maken en alles maakt deel uit van onszelf. 

Vaak zie je dat onze reacties en de manier waarop we ergens mee omgaan, voortkomt uit die blauwdruk die is gemaakt van al onze ervaringen.  

Dit is zeker het geval voor de personages in de nieuwe roman van Delphine de Vigan, Verborgen verbintenissen.

Om de beurt zijn er vier mensen aan het woord, Hélène, Cécile, Théo en Mathis.

Hélène is docente en mentor van een tweede klas, waar Théo en Mathis in zitten. Zij herkent in Théo iets dat haar doet denken aan haarzelf en wat haar vroeger is overkomen. Ze weet dat het slecht met hem gaat, maar kan er de vinger niet opleggen. Hélène probeert om de ouders van Théo in te schakelen en erachter te komen wat er mis is, maar gaat hiermee over een aantal professionele grenzen en de gevolgen moet ze zelf dragen.

Cécile is al jarenlang getrouwd met William en het is duidelijk dat William van betere komaf is dan Cécile. Ze heeft zich al die jaren aangepast aan haar man die ze altijd heeft beschouwd als verfijnd en iemand met goede smaak en klasse. Nu komt ze er echter achter dat ze zich heeft vergist en dit zet eigenlijk alles op zijn kop.

Mathis is een meegaande jongen, netjes en beleefd. Hij is dikke vrienden met Théo en laat zich door Théo meezuigen in diens zelfdestructieve acties, maar maakt zich ook steeds meer zorgen. Alleen, bij wie kan hij terecht? Zijn moeder lijkt de laatste tijd niet zichzelf en hij heeft niet het idee dat zij praktische hulp kan geven.

Théo wil maar één ding, vergeten. Hij wil zijn vader vergeten die sinds de scheiding helemaal ingestort is, en hij wil zijn moeder vergeten die sinds de scheiding doet alsof zijn vader niet meer bestaat en alles negeert van de week dat Théo bij zijn vader is. Het is net alsof hij maar half leeft en ondertussen moet hij dit alles ook nog eens verborgen zien te houden voor de omgeving, voor de school en oplettende docenten.

De enige troost die hij heeft ontdekt die hem helpt te vergeten is de alcohol. Eerst waren een paar slokken genoeg om hem te helpen, maar die voldoen niet meer. Waar zal het voor Théo eindigen?

Verborgen verbintenissen is een compact verhaal, met een sobere schrijfstijl. Er staat geen woord teveel in, maar dat maakt het verhaal des te krachtiger. In korte hoofdstukken beschrijft Delphine de Vigan de personen en weet ze in een paar zinnen duidelijk te maken wat er aan de hand is en welk effect dit heeft op de personages.

Er zijn maar weinig schrijvers die ik ken, die zoals Delphine de Vigan in staat zijn om schrijnende situaties zó te beschrijven dat het niet gaat om de gruwelijkheid, maar dat je toch bijna niet verder kunt lezen omdat de pijn zo dichtbij komt en onder je huid kruipt.

De verbintenissen zijn heel mooi en vaak subtiel aanwezig, sommige zie je pas als je het boek dicht hebt geslagen en het verhaal nog een tijdje in je nawerkt, zoals de boeken van Delphine de Vigan altijd doen. Haar boeken zijn nooit klaar na de laatste bladzijde, ze gaan door in je hoofd, waardoor je steeds nieuwe dingen opmerkt.

Heel goed wordt ook duidelijk wat een ongelofelijke zooi mensen soms van hun leven maken en welke gevolgen dit heeft voor de mensen om hen heen, zeker als er sprake is van een scheiding en de kinderen die erbij betrokken zijn. Dit is niet altijd bewust (er zijn maar weinig mensen die met kwade bedoelingen hun kinderen schade berokkenen), maar de schade is er niet altijd minder door.

Er zijn goede redenen dat Delphine de Vigan één van mijn favoriete Franse auteurs is, en Verborgen verbintenissen is wat mij betreft weer een heel mooi voorbeeld van haar werk.

Originele Franse titel: Les Loyautés (2018

Nederlandse uitgave 2019 door uitgeverij De Geus

Nederlandse vertaling: Floor Borsboom en Eef Gratama

Bladzijdes: 222