Djinn patrouille op de paarse lijn, Deepa Anappara

Jai is negen jaar oud en woont samen met zijn ouders en Runu, zijn oudere zus, in een basti, een sloppenwijk, in India. Zijn vader werkt in de bouw en moeder werkt als dienstmeisje voor een mevrouw die woont in de gated community die uitkijkt op de sloppenwijk.

Jai kijkt graag naar de televisie, vooral naar programma’s als Police patrol waarin misdaden worden nagespeeld en opgelost. Hij krijgt zijn kans om zich een echte detective te voelen als er kinderen verdwijnen in de basti. Eerst een schoolgenoot, een andere jongen, dan een klein meisje en nog meer kinderen.

Jai en zijn twee vrienden Pari en Fez proberen om, net als echte detectives, mensen te ondervragen, bij het station langs te gaan en met de paarse metrolijn te reizen om aanwijzingen te vinden. Dit blijkt nog niet zo gemakkelijk en Jai komt er al snel achter dat er meer dan genoeg manieren zijn waarop de kinderen konden verdwijnen en dat hen vinden bijna onmogelijk is.

Naarmate er meer kinderen verdwijnen, lopen de spanningen in de basti op, want de politie doet erg weinig om de kinderen op te sporen, ondanks de steekpenningen die ze eisen. Bovendien lijken eerst alleen Hindoe kinderen te verdwijnen, waardoor de woede van de mensen zich op de aanwezige Moslims in de wijk richt. Als er echter ook een aantal Moslim kinderen verdwijnen, richt de aandacht zich op de rijke mensen in de hoge flats aan de rand van de wijk, kunnen daar de daders zitten?

Voor Jai komen de gebeurtenissen heel dichtbij als op een avond zijn eigen zusje niet thuiskomt. De speurtocht naar de verdwenen kinderen is niet langer een spelletje, maar is persoonlijk geworden.

We horen het grootste deel van dit verhaal van Jai zelf, en zijn stem is zeer goed getroffen. Aan de ene kant is hij een levendige jongen met een rijke fantasie, aan de andere kant kan hij soms echt een kind zijn die de dingen die hij meemaakt niet goed kan duiden. Aan de ene kant weet hij wel dat er mensen zijn die kinderen lokken met snoepjes, maar ergens gelooft hij ook aan de djinns die kinderen meenemen, zelfs al bestaan djinns niet in het Hindoeisme.  

Het leven in de basti is niet gemakkelijk, armoede en corruptie kleuren het leven, de smog hangt elke dag als een dichte wolk over de wijk en het is bijna onmogelijk om aan dit leven te ontsnappen.

De sloppenwijk bestaat bij de gratie van de steekpenningen die de bewoners aan de politie geven en elk moment kan de basti opgeruimd worden en is iedereen zijn huis kwijt. Je baan kun je ook zo kwijt zijn en het is niet ongebruikelijk dat kinderen mee moeten werken om geld te verdienen, al is kinderarbeid officieel verboden.

Door allerlei kleine opmerkingen wordt duidelijk hoe het leven voor Jai en zijn familie in de basti is, wachten in de rij voor het badhuis, water halen bij de pomp, de gaten in het dak en het slechte onderwijs op de staatsschool waardoor er ook weinig perspectief is voor de toekomst.

Djinn patrouille op de paarse lijn is niet alleen het verhaal over een kind dat noodgedwongen onder moeilijke omstandigheden moet opgroeien. Het gaat ook over de armoede waar miljoenen mensen in leven en de kinderen die zomaar verdwijnen en waar weinig tegen gedaan wordt. Het laat zien dat het lastiger is voor meisjes omdat er van hen meer gevraagd wordt en er hogere eisen gesteld worden aan hun gedrag en houding.

Djinn patrouille op de paarse lijn is het debuut van Deepa Anappara, die opgroeide in India en nu in Engeland woont. Zoals ze zelf zegt wilde ze met dit boek iets vertellen over de levens van mensen aan de onderkant van de Indiase samenleving. Tegelijkertijd wilde ze ook de veerkracht laten zien van de mensen en de kinderen die, waar ze ook opgroeien, hun levenslust en humor niet verliezen.

Deepa Anappara is wat mij betreft in beide meer dan geslaagd.

Originele titel: Djinn patrol on the purple line (2020)

Nederlandse uitgave 2020 door uitgeverij Hollands Diep

Nederlandse vertaling: Anneke Bok

Bladzijdes: 367