Het brilletje van Tsjechov, Michel Krielaars

Anton Pavlovitsj Tsjechov werd in 1860 in Taganrog geboren. Zijn vader was een kruidenier, maar geen heel goede en uit angst voor schuldenaren vluchtte de familie naar Moskou. Anton en een oudere broer bleven in hun ouderlijk huis achter om hun middelbare school af te maken.

Pas nadat hij in 1879 zijn gymnasiumdiploma hadf gehaald, kwam Anton ook naar Moskou om medicijnen te studeren. Hij begon met het schrijven van korte verhalen in kranten en weekbladen en het succes volgde vrij snel. Bijna zijn hele leven heeft hij zijn familie onderhouden, die zelf niet zo heel veel presteerde, maar het wat prettig vond dat hun zoon en broer voor hen kon zorgen.

Anton Tsjechov was een praktische man, die hield van dieren (hij had twee teckels Broom en Kinine genaamd en hij had op een gegeven moment een mangoest en een civetkat waar hij dol op was). Hij was goed in tuinieren en werkte hard om zijn planten en bomen goed te verzorgen.

Als arts zag hij de ellendige situatie waar veel mensen in verkeerden, maar hij zag ook dat er veel mis was met de afwachtende houding en de lethargische manier van doen van veel boeren. Hij vond dat hard werken nodig was om Rusland te verbeteren en te moderniseren. Ondanks zijn zwakke gezondheid, hij had tuberculose, heeft hij onvermoeibaar zijn best gedaan om hier een steentje aan bij te dragen. Zo stuurde hij boeken naar zijn geboortestad toe, liet hij huizen, scholen en klinieken bouwen in de dorpen waar hij woonde en hielp hij mee toen er een hevige cholera epidemie woedde in het land.

Anton Tsjechov
Hij was een man die erg gesteld was op zijn privé leven, weinig los liet over zijn gevoelens en bijna nooit politieke standpunten innam, alleen als hij vond dat hij niet anders kon. In zijn verhalen komen geen grootste theorieën voor of politieke denkbeelden, maar de gewone mensen en de soms absurde situaties die in Rusland voor kunnen komen. In 1890 maakte hij een reis naar het strafkamp op het eiland Sachalin, waar hij een aangrijpend boek over schreef. Mede dank zij zijn beschrijvingen werd de situatie daar verbeterd.
Pas in 1901 zou hij trouwen en in 1904 zou hij sterven, pas 44 jaar oud.

Michel Krielaars is correspondent bij NRC Handelsblad en heeft vele jaren in Rusland gewoond. Hij is al jaren een groot fan van Tsjechov en heeft in Het brilletje van Tsjechov een reis langs alle plekken gemaakt waar Tsjechov heeft gewoond of heeft verbleven. Hij vertelt over Tsjechov en zijn leven en vergelijkt de situaties die hij aantreft met de situaties die Tsjechov in zijn verhalen of brieven aan familie en vrienden beschreef.

Het resultaat is een prachtig boek. In elke zin voel je de liefde die Michel Krielaars heeft voor Rusland in het algemeen en Tsjechov in het bijzonder. Hij maakt rake vergelijkingen over bijvoorbeeld de positie van de vrouwen in de 19e eeuw die vooral een echtgenoot zochten en de Russische vrouwen nu die vooral een westerse echtgenoot zoeken. Of over de situatie van de lijfeigenen toen en de illegale arbeiders nu. Hij vertelt over hoe men in Rusland met het verleden omgaat, hoe drugsgebruik en drankgebruik de samenleving lam leggen, de positie van de Russisch-orthodoxe kerk en de vermenging van kerk en staat en waarom veel Russen toch Poetin steunen, al zijn ze het niet met hem eens.

Het brilletje van Tsjechov staat vol mooie observaties over het Rusland van nu  waar de stem van Tsjechov steeds door heen klinkt in de prachtige beschrijvingen. Ik heb het boek dan ook ademloos gelezen en ik heb ervan genoten.

Door het lezen van dit boek ben ik een beetje verliefd geworden op Anton Tsjechov en omdat ik meer over hem wil weten, heb ik dan ook meteen een boek besteld met zijn verhalen. Tsjechov zal ongetwijfeld vaker terug komen hier.

Uitgegeven in 2014 door uitgeverij Atlas contact
Bladzijdes: 413

Reacties

  1. Leek mij al een mooi boek om in het kader van de boekenweek aan te schaffen.....

    Wil je ook nog danken voor het onder de aandacht brengen van het boek: Kind van het Ereveld van Remco Reiding, vond het boek zelf en de geschiedenis indrukwekkend.

    Groet van een trouwe lezeres.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel voor je reactie, fijn ook dat je Kind van het Ereveld mooi vond, goed om te horen.

      Groetjes,

      Verwijderen
  2. Hoi Bettina, Tsjechov is mijn favoriete schrijver aller tijden. Zijn verhalen zijn echt geweldig! De beste vertaling vind ik de nieuwe vertaling van Tom Eekman, Aai Prins en Anne Stoffels in 5 delen "Korte verhalen" in de serie "De Russische bibliotheek" van uitgeverij Van Oorschot. Deze vertaling is uit de jsaren 2004-2010. De oudere vertaling uit "De Russsische bibliotheek" van Charles B. Timmer uit de jaren 50 is ook goed, maar lest iets moeizamer. Verder is er nog een uitgave met een selectie van een aantal van zijn bekendste verhalen vertaald door Yolanda Bloemen en Marja Wiebes. Hoewel ik deze twee dames de beste vertalers uit de Russische literatuur vind (vooral "Oorlog en vrede" en ook "Berichten uit Kolyma", van Sjalamov) vind ik hun vertaling toch iets minder dan die van het eerder genoemd drietal. Wel hebben Bloemen en Wiebes een erg mooie vertaling van het toneelwerk van Tsjechov gemaakt (deel 6), maar van toneel houd ik niet zo. Volgens mij komen de verhalen van Tsjechov het beste tot zijn recht als je ze in een rustig tempo leest, een of twee verhalen per dag. Ik ben ook benieuwd naar het boek van Krielaars. Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel, Erik, voor je tips. Ik heb nu een klein boekje met een paar verhalen van Tsjechov en die vind ik erg mooi. Ik heb mijn oog dan ook laten vallen op die verzamelde werken, volgende maand mag ik een deel aanschaffen van mezelf! Goed om te weten welke vertaling ik dan moet hebben, dank je wel.
      Groetjes,

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts