De droom van Constantijn in Amsterdam

Hoofd van Constantijn

In 313 kreeg de Romeinse keizer Constantijn de Grote vlak voor een veldslag een droom. Als hij het Christelijke teken zou voeren, zou hij de veldslag tegen Maxentius winnen. 

Constantijn liet het teken op alle schilden zetten en hij won inderdaad de slag. Dit is een belangrijk omslagpunt in de geschiedenis van het Christendom.

Vanaf het begin was het Christendom een relatief kleine groep binnen het Romeinse rijk en er was geduchte concurrentie van allerlei andere religies, culten en geloofsrichtingen. Bovendien werden de Christenen door verschillende keizers flink vervolgd.

Het zag er die eerste eeuwen dan ook niet naar uit dat het Christendom eens de dominante religie in het rijk zou worden.

Maar na de droom van Constantijn veranderde dit. Constantijn (die zelf trouwens pas op zijn sterfbed gedoopt werd) stopte de vervolgingen en was actief in zijn steun van de Christenen. Nieuwe kerken werden gebouwd en langzamerhand kreeg het Christendom een leidende rol. 

Waar eerst nog elementen van het Christendom gemengd werden met elementen van andere religies, veranderde dit snel en bleef in veel gevallen alleen het Christendom over. Binnen enkele decennia was Rome veranderd in het centrum van de Christelijke wereld en zou het invloed uitoefenen tot in alle eeuwen daarna.

In de Nieuwe Kerk in Amsterdam is tot 7 februari 2016 een tentoonstelling te zien over deze verandering van Rome in de 4^e eeuw. De tentoonstelling is mooi opgezet en voert je van een multireligieuze samenleving, via de vervolgingen naar de triomf van het Christendom. Leuk is de gratis audiotour waarbij bijzondere gidsen als Rosita Steenbeek of Antoine Bodar uitleg geven bij verschillende objecten.

De tentoonstelling is indrukwekkend, vooral door de grote hoeveelheid bijzondere stukken die er bijeengebracht zijn, bijvoorbeeld uit het Vaticaan en de Capitolijnse Musea.

Zo is bijvoorbeeld het grote hoofd en de hand te zien van het enorme beeld van Constantijn dat in Rome stond, maar ook een beeld van Mithras, een beeld van de Goede Herder en vroege afbeeldingen van Jezus bijvoorbeeld op de sarcofagen van de begraven Christenen.

Een bijzondere tentoonstelling waar je een beetje stil van wordt.