Gelukkig de gelukkigen, Yasmina Reza

Iedereen wil graag gelukkig zijn, maar door allerlei omstandigheden en onze eigen handelingen ontgaat ons dat geluk net zo snel.

Dit is zeker het geval bij de personages in het boek van Yasmina Reza.

Het zijn verhalen, steeds uit het oogpunt van een ander, al blijkt op een gegeven moment dat ze bijna allemaal met elkaar te maken hebben.

Het begint met een ruzie over het kopen van kaas in de supermarkt tussen een echtpaar, waarin de toon al gezet wordt. Het is namelijk heel grappig beschreven, maar er is een bittere ondertoon, voor de personages is het namelijk niet grappig. ‘

Daarna volgen verschillende familieleden, de arts, een bevriend echtpaar, een schoonzus enzovoort. Iedereen zit in zijn eigen leven en het ongeluk herhaalt zich, niemand lijkt zich daarvan los te kunnen maken.

Ieder leven heeft ook zo zijn of haar geheimen waar de anderen niets van weten, de dingen die je liever verborgen wilt houden. De arts die regelmatig een mannelijke prostituee betaalt om hem te vernederen, de vrouw die een verhouding heeft met een getrouwde man, het echtpaar die een zoon heeft in een inrichting omdat hij er vanuit overtuigd is dat hij Celine Dion is.

Korte verhalen zijn het niet echt te noemen, maar impressies uit het leven, hoofdstukken uit vele levens. 

Yasmina Reza heeft in alle eenvoud een ingewikkeld boek geschreven, in die zin dat je er constant van bewust moet zijn dat er verbanden liggen tussen de verschillende personages. Soms worden die verbanden maar in één zin duidelijk, om pas veel later weer terug te komen. Opletten en herlezen, dat is het devies.

Yasmina Reza

Dit was mijn eerste kennismaking met het werk van Yasmina Reza, hoewel ze al verschillende toneelstukken, scenario’s en romans in Frankrijk heeft gepubliceerd.

Ik vond het een goede kennismaking, want ik houd van boeken waarin niet alles meteen duidelijk is, waarin de mensen een gelaagdheid hebben en waar er meer is dan je na de eerste keer lezen denkt. Een boek dat nog een tijdje in je gedachten blijft hangen en waarbij langzaam nieuwe stukjes duidelijk worden, of waarbij je nieuwe inzichten krijgt.

Helemaal kommer en kwel is het gelukkig ook niet in Gelukkig de gelukkigen, Yasmina Reza heeft een oog voor het absurde en een goed observatievermogen. Ze ziet mensen en kan bedenken wat er achter hun leven zit.

Kleine momenten van geluk zijn er te vinden, als lichtpuntjes in de duisternis, maar het motto van deze roman, het gedicht van Jorge Luis Borges ‘Gelukkig de beminden en de minaars en zij die zonder liefde kunnen. Gelukkig de gelukkigen’, dat haalt niemand.

Originele Franse titel : Heureux les heureux

Uitgegeven in 2013

Nederlandse uitgave 2014 door uitgeverij De bezige bij

Nederlandse vertaling: Eef Gratama

Bladzijdes: 205