Op zoek naar George, Kim Heijdenrijk

Kleine George werd geboren in 1903. Zijn moeder was dienstmeisje en zijn vader was onbekend, dus kreeg hij haar achternaam: Krul. George en zijn broertjes en zusjes groeiden in de eerste jaren op bij hun opa en oma in een klein huis, eigenlijk alleen één kamer, in een sloppenwijk in Den Haag. 

De woonomstandigheden in deze sloppenwijken waren verschrikkelijk smerig en het is dan ook geen wonder dat er regelmatig een besmettelijke ziekte uitbrak zoals cholera of pokken.

George en zijn broertje Henk kwamen via een katholieke liefdadigheidsstichting in de pleegzorg terecht en werden verhuisd naar een dorp in Brabant. 

Hier bracht George enkele gelukkige jaren door, maar door allerlei omstandigheden kwam hij weer terecht in Den Haag. Niet bij zijn familie, maar in het weeshuis Groenenstein, waar de broeders een schrikbewind voerden om de aan hen toevertrouwde kinderen onder de duim te houden. 

Vanuit Groenenstein stuurde George in 1916 een ansichtkaart naar zijn oom, met de vraag of oom wist waar moeder is.

Het is deze ansichtkaart die de zoektocht naar George in gang zet. Journaliste Kim Heijdenrijk zocht naar informatie over de buurt waarin ze was komen te wonen en wilde meer weten over Groenenstein, dat aan het einde van haar straat had gestaan. Speurend naar meer informatie kwam ze de ansichtkaart tegen en toen werd de zoektocht naar de buurt een zoektocht naar de onbekende jongen die de kaart had geschreven. Kim wilde weten wie hij was, hoe hij in Groenenstein terecht was gekomen en wat er daarna met hem gebeurd was.

Het leven van George beslaat een groot deel van de 20^e eeuw. George heeft de uitwassen van de Industriële revolutie meegemaakt, de economische crisis van de jaren ’30, twee wereldoorlogen en de wederopbouw van de jaren ’50. Zijn leven is niet uniek, maar door de geschiedenis van Nederland in die tijd af te zetten tegen het leven van George, krijg je nieuwe inzichten in deze gebeurtenissen. 

Vaak zijn het namelijk gebeurtenissen die je wel kent, maar waarvan je niet altijd beseft wat het voor individuele mensen moet hebben betekend. En dankzij het leven van George raken de gebeurtenissen je nu meer, omdat je weet dat hij het echt heeft meegemaakt.

Naar alle overleveringen was George Krul geen aardige, sympathieke of gezellige man. Hij was nors en gesloten en bezat niet veel sociale vaardigheden, maar als je dit boek leest begrijp je hoe dit komt. Waar had hij die sociale vaardigheden moeten leren? Wie had hem kunnen leren hoe je contact maakt met mensen en een gezellig kletspraatje kunt houden, terwijl het hem aan elke normale opvoeding had ontbroken?

Als lezer leef je heel erg met hem mee en je bent blij voor hem dat hij in zijn leven een aantal periodes had waarin hij ondanks alles gelukkig was. In het pleeggezin in Brabant, tijdens zijn diensttijd bij de Mariniers en in zijn late huwelijk met zijn Jo was George geliefd en gewaardeerd en dat gunde ik hem van harte. Ik vond het verhaal van George intriest en heb meermalen met tranen in mijn ogen verder moeten lezen, maar ik was heel blij dat er toch lichtpuntjes waren.

De keuze om geen uitgebreid noten apparaat of bronnenvermelding in dit boek op te nemen is volkomen begrijpelijk en naar mijn idee ook de juiste keuze geweest. Dan zou het namelijk een stuk minder toegankelijk zijn en waarschijnlijk minder prettig hebben gelezen. In het laatste hoofdstuk geeft Kim Heijdenrijk een keurige verantwoording waar ze dingen heeft ingevuld met enige fantasie en waar ze dit niet heeft gedaan.

Wat ik persoonlijk wel miste, maar dat is omdat ik altijd iets voor me wil zien, was een kaart van Den Haag uit die tijd. Ik ken Den Haag absoluut niet en een aanwijzing als ‘vlakbij de koninklijke stallen’ zegt mij helemaal niks. Maar dat is dan ook het enige kleine minpuntje in dit boek.

Kim Heijdenrijk was zo lief om een exemplaar aan me te geven, ongevraagd en zonder er iets voor terug te verlangen. Dank je wel, Kim, ik heb van het boek genoten.

Ik kan Op zoek naar George alleen maar aanbevelen voor iedereen die meer wil weten over de geschiedenis van Nederland in het algemeen, en het leven van George in het bijzonder. Want beide zijn zeer de moeite waard.

Uitgegeven in 2017 door uitgeverij Water

Bladzijdes: 269