Het jaar dat Shizo Kanakuri verdween, Franco Faggiani

In 1967 liep in Stockholm een oude Japanse heer het laatste stuk van een marathon, in de vroege ochtend toen er verder bijna niemand bij was, alleen een paar officials van de Olympische Spelen. Hij finishte bij een wollen draad, meer dan 54 jaar nadat hij ooit was begonnen aan die marathon.

In 1912 deed Japan voor het eerst mee aan de Olympische Spelen, die dat jaar in Stockholm gehouden werden. De delegatie was maar heel klein, twee atleten, waarvan één de marathonloper Shizo Kanakuri.

Shizo was een aardige en bescheiden jongeman, die door strenge ouders was opgevoed. Plicht en trouw aan de keizer waren het allerbelangrijkste. Vlak voor zijn vertrek had Shizo de keizer ontmoet, een aimabele man die hem succes had gewenst en hem had verteld hoeveel er van zijn tocht naar het verre Zweden afhing.

De reis was lang geweest, het kostte Shizo weken om eerst met de boot naar Rusland en daarna met de trein van Vladivostok naar Stockholm te komen. Onderweg ontmoette hij Kuma, ook een Japanner die naar Zweden ging, maar dan voor zaken. De beide jongemannen raakten bevriend.

De Olympische Spelen waren nog niet het grote spektakel dat het nu is en het was zeker nog geen geoliede machine. Wedstrijden waren al voorbij en sommige atleten waren alweer naar huis voor de Openingsceremonie was uitgevoerd en het leek erop dat de vele feestjes en recepties belangrijker waren dan de wedstrijden.

De dag dat de marathon gelopen moest worden, was het exceptioneel warm. Shizo wist zijn tempo aan te passen, maar het was geen gemakkelijke race. Toen hij wat te drinken aangeboden kreeg van een vriendelijk gezin langs de route, nam hij de foute beslissing om dit aan te nemen.

Shizo heeft de marathon niet uitgelopen en schaamde zich zó, dat hij niet terug kon naar zijn familie, zijn land en zijn keizer. 

Samen met zijn vriend Kuma die hem te hulp komt, weet hij Stockholm uit te komen en vele jaren zal niemand weten waar hij is. Tot er tientallen jaren een journalist uit Europa een oude man weet op te sporen, die een vallei vol kersenbomen verzorgt en eindelijk het verhaal van Shizo verteld kan worden.

Franco Faggiani heeft eerder het prachtige boek Tussen twee werelden geschreven, waarin hij de wereld van een autistische jongen zo mooi duidelijk weet te maken. Die trefzekere pen gebruikt hij nu om Japan tot leven te wekken en vooral de bescheiden en aardige Shizo. Een man die niet van zichzelf denkt dat hij bijzonder is, maar die zo gebukt gaat onder schaamte dat hij het nooit aan iemand durft te vertellen. Hij vindt geluk bij zijn geliefde kersenbomen in de vallei, maar het leven spaart hem ook daar niet en hij krijgt de nodige tragedies te verwerken.

Shizo is iemand die probeert om het goede te doen en de kami’s (goden van het Shintoisme) te eren. Hij probeerde een goede zoon te zijn en ging zelfs economie studeren toen zijn ouders hem dat opdroegen, hoewel hij liever botanicus was geworden. Zijn liefde voor de natuur en de bomen zal hem echter later veel troost bieden.

De beschrijvingen van de natuur, de bossen en de vallei met de kersenbomen vond ik prachtig, de sfeer en vooral de verstilling die ik associeer met de natuur in Japan en het Shintoïsme vond ik heel mooi getroffen.
De Italiaanse titel vond ik wat dat betreft dan ook beter dan de Nederlandse vertaling. Het gaat, denk ik, vooral om de persoon van Shizo en hoe hij voor een deel zijn leven weer weet op te bouwen doordat hij in de vallei voor de kersenbomen kan zorgen. Wat er in 1912 is gebeurt vormt hem wel, maar is vooral de opmaat van het verhaal; de kern is niet uitzoeken wat er die dag met hem gebeurd is, maar hoe hij verder ging. 

Ik vond het wel mooi gedaan hoe er uiteindelijk voor gezorgd is dat Shizo alsnog zijn marathon uit kon lopen, en ik kan alleen maar denken dat dit voor hem dit hoofdstuk echt heeft afgesloten. Heel ontroerend.

Shizo Kanakuri finisht in 1967 zijn marathon in Stockholm.

Franco Faggiani heeft niet uit heel veel historische bronnen kunnen putten, maar hij geeft keurig aan dat hij een aantal zaken heeft verzonnen die na 1912 plaatsvinden en dat hij Shizo in een ander deel van Japan heeft laten wonen dan in werkelijkheid.

Het jaar dat Shizo Kanakuri verdween is een historische roman met een heldere, fijnzinnige schrijfstijl, prachtige natuurbeschrijvingen en veel respect en mededogen voor de hoofdpersoon. Een bijzonder mooie roman.

                         

Originele Italiaanse titel: Il guardiano della collina dei cillegi (2019)

Nederlandse uitgave: 2020 door uitgeverij Signatuur

Nederlandse vertaling: Saskia Peterzon-Kotte

Bladzijdes: 226