The Brontes, Juliet Barker

Charlotte, Emily en Anne Brontë hebben romans geschreven die tot het beste van de Engelse literatuur behoren, maar wie waren zij eigenlijk? Voordat ik in het kader van mijn Brontë project de boeken ga bespreken, denk ik dat het interessant is om iets meer over henzelf te vertellen. 

Een van de beste en meest volledige biografieën is The Brontës door Juliet Barker en kort geleden heb ik dit boek opnieuw gelezen en dat is de basis van het verhaal hieronder. 

Het gezin Bronte

De Ierse Patrick Brunty werd in 1777 geboren in Ierland, maar hij ging theologie studeren in Cambridge in Engeland, ergens in deze tijd veranderde hij ook de spelling van zijn naam in Brontë. Hij werd in 1811 benoemd als dominee in de Anglicaanse kerk en een jaar later trouwde hij met Maria Branwell. 

Samen kregen ze zes kinderen, vijf dochters en een zoon en het gezin kwam in 1820 te wonen in het stadje Haworth waar het gezin de komende decennia zou wonen. 

Helaas was hen geen lang en gelukkig leven beschoren, want Maria Brontë overleed een jaar later aan kanker, haar man met zes kleine kinderen achterlatend. Patrick zou nooit hertrouwen en Maria's zus, Elizabeth kwam naar Haworth om te helpen voor de kinderen te zorgen.

In 1825 gingen de vier oudste meisjes Maria,  Elizabeth, Charlotte en Emily naar een kostschool, maar door de slechte hygiënische omstandigheden, het slechte voedsel en de kou brak hier een tyfusepidemie uit waar verschillende leerlingen door zouden overlijden. Patrick haalde zijn dochters naar huis, maar zowel Maria als Elizabeth overleden thuis. Het trauma zou Charlotte altijd bijblijven en haar ervaringen op deze school werden vereeuwigd in haar beroemde roman Jane Eyre. 

Opgroeien in Haworth

Patrick was vanzelfsprekend hierna niet van plan om zijn kinderen op jonge leeftijd nog een keer naar een school te sturen en de vier kinderen bleven in de pastorie in Haworth. 

Nu was dit ook weer niet zo'n groot probleem, want Haworth was in die tijd een stadje met veel winkels, waar veel gebeurde en waar veel mensen woonden. Het lag in een industrieel centrum waar veel katoenspinnerijen waren en de Brontës waren niet bepaald afgesloten van de beschaafde wereld. 

De hygiënische omstandigheden in Haworth waren wel problematisch, wat te zien is aan de hoge sterftecijfers. Er was geen riolering en het drinkwater kwam uit de heuvels, maar ging eerst via het hooggelegen kerkhof voor het in de drinkwaterput terecht kwam. 

De kinderen speelden vooral met elkaar en toen hun vader een keer een doos houten soldaatjes meenam als speelgoed, werden die de focus van hun fantasiewereld. Hele romans en gedichten werden er gewijd aan de inwoners van twee landen die ze zelf hadden bedacht. Hier konden ze al hun creativiteit in kwijt en zelfs toen ze volwassen waren, bleven ze hiermee bezig.

Schilderij van Anne, Emily en Charlotte Bronte,
gemaakt door Branwell in 1834.
Hij stond oorspronkelijk er zelf ook op,
maar heeft zichzelf later weer verwijderd. 

Lesgeven

Toen ze opgroeiden, was het de vraag wat ze konden doen om geld te verdienen. Branwell, de enige zoon, wilde kunstenaar worden maar het ontbrak hem aan doorzettingsvermogen. Hij had allerlei baantjes, maar mislukte eigenlijk overal. 

Voor de drie meisjes, Charlotte, Emily en Anne, stond er maar één carrière open, namelijk lesgeven. Anne werd gouvernante en Charlotte en Emily hebben lesgegeven op een kostschool. Op een gegeven moment ontstond het idee om zelf een school op te richten, maar hiervoor moesten ze wel hun eigen kennis van talen en muziek verbeteren. Charlotte en Emily vertrokken in 1842 naar Brussel, waar ze enige tijd in een pensionaat zouden verblijven. Ze hebben er veel kennis opgedaan, maar hun eigen school is er nooit van gekomen. Er kwamen namelijk geen aanmeldingen. 

Schrijven

Het lesgeven was dus in een fiasco geëindigd, maar de ongetrouwde Brontë-zussen moesten wel een middel van bestaan zien te vinden. De kans dat hun broer Branwell voor hen zou kunnen zorgen, was namelijk nihil. 

Eerst werd er een uitgever gezocht voor een collectie gedichten. Deze gedichten werden uitgegeven onder pseudoniem, Currer, Ellis en Acton Bell, omdat ze als vrouwelijke auteurs niet serieus genomen zouden worden. De gedichten deden het niet erg goed, er werden maar enkele boeken van verkocht. Daarna besloten de zussen om elk een roman te schrijven. Emily schreef Wuthering Heights, Anne schreef Agnes Grey en Charlotte schreef The professor. Ze zonden hun werk, opnieuw onder het pseudoniem, naar verschillende uitgevers. De eerste twee romans werden geaccepteerd, maar The professor werd geweigerd. Charlotte liet zich niet teneeer slaan en schreef Jane Eyre, dat snel werd geaccepteerd door een andere uitgever. 

In 1847 werd Jane Eyre uitgegeven en het was onmiddellijk een groot succes. Wuthering Heights en Agnes Grey werden ook uitgegeven, maar de kritiek was hier een stuk minder positief. Vooral Wuthering Heights werd als een grof en rauw boek bestempeld, dat eigenlijk te schandalig was om in druk te verschijnen. 

In 1848 publiceerde Anne haar tweede roman, The tenant of Wildfell Hall, dat ook een groot succes was, hoewel ook hier kritiek was op de manier waarop bepaalde dingen onverbloemd werden beschreven. 

Tekening van Charlotte Bronte, waarschijnlijk rond 1850

Nog meer sterfgevallen

Ondertussen waren er tragische ontwikkelingen in de pastorie van Haworth. Branwell, na een affaire met een getrouwde vrouw en een zoveelste ontslag, had zich in de drank en de laudanum gestort en zou aan zijn uitspattingen in 1848 overlijden. Hij was eenendertig jaar oud.

Enkele maanden later in december 1848 stierf Emily, aan tuberculose. Ze was nog maar dertig jaar oud.

Helaas hield het daar niet op. Anne's gezondheid was ook niet erg goed en in de maanden die volgden, werd ze zwakker en zwakker. Charlotte en een goede vriendin namen haar nog mee naar Scarborough, in de hoop dat de frisse zeelucht haar goed zou doen, maar Anne zou hier in mei 1849 overlijden, ook aan tuberculose. Ze was nog maar negenentwintig jaar oud. 

Charlotte zou nog enkele andere romans schrijven en zich bezighouden met de nalatenschap van haar zusters. Ze maakte bijvoorbeeld hun echte identiteit bekend en voorkwam een herdruk van The tenant of Wildfell Hall. Ze trouwde in 1854 nog met de hulpdominee van Haworth, Arthur Bel Nicholls. Dit was een gelukkig huwelijk, hoewel het zeer kort duurde. In 1855 stierf Charlotte, waarschijnlijk aan de complicaties van haar zwangerschap, hoewel destijds tuberculose werd opgegeven als de doodsoorzaak. Ze was achtendertig jaar oud. 

Patrick Brontë overleefde dus zijn hele familie en zou pas in 1861 overlijden. Zijn schoonzoon heeft al die tijd voor hem gezorgd. 

Nalatenschap

Na de dood van Charlotte werd nog haar eerste werk The professor uitgegeven. Er waren nog wat onafgemaakte fragmenten, maar die werden niet meer gepubliceerd. 

Sindsdien zijn er honderden herdrukken van de werken van de Brontës gepubliceerd, en honderden werken over de Brontës. Er zijn series en films gemaakt van hun romans, maar ook opera's, liederen en toneelstukken. Ook hebben deze verhalen weer andere romans geïnspireerd. 

De drie zussen uit Yorkshire hebben zich met hun romans en gedichten een vaste plaats verworven aan het firmament van de Engelse literatuur. 

De pastorie van Haworth waar ze opgroeiden, waar ze hun literaire vaardigheden oefenden in hun rijke fantasiewereld en waar ze hun grootse romans schreven, is nu een museum geworden. 

De biografie 

Juliet Barker is historica en was van 1983 tot 1989 de beheerder en bibliothecaresse van het Brontë-museum in Haworth. Het is dus wel aan haar toevertrouwd om een goed boek te schrijven, vol feiten en wetenswaardigheden. 

Er is namelijk lange tijd veel onzin verkocht over de Brontë familie. Om te verklaren waarom drie ongetrouwde jongedames uit het hoge noorden zulke indrukwekkende romans konden schrijven die veel critici toch niet zo gepast vonden, kwamen de verhalen over complete isolatie in een achtergebleven gebied onder de duim van een tirannieke vader die zijn kinderen niks gunde. Daarom was het geen wonder dat ze allemaal een tik van de molen hadden en niet voldeden aan de conventies van hun eigen tijd. De eerste biografie over Charlotte, geschreven door Elizabeth Gaskell begon hiermee en daarna was het moeilijk die mythe weer los te laten. 

Dit boek van Juliet Barker laat zien waar de verzinsels vandaan komen en geeft de werkelijke gebeurtenissen. De familie en alle andere mensen in hun leven komen echt tot leven op de pagina's. Ze weet zowel de historische achtergrond goed te beschrijven zodat ze de Brontës in hun tijd plaatst, maar ook de persoonlijkheden heel goed duidelijk te maken. Juliet Barker heeft een zeer leesbare stijl en het boek verveelt dan ook geen moment. Kortom, dit is de definitieve biografie van de Brontë familie. 

Uitgegeven in 1994

Bladzijdes: 830

In het Nederlands vertaald als De Brontës