Archivaris van de wereld, Lia Tilon

De rijke bankier Albert Kahn had een ideaal, hij wilde wereldvrede promoten door begrip tussen de volkeren te kweken. Zijn idee was om de wereldbevolking vast te leggen op de gevoelige plaat, zodat mensen elkaar konden leren kennen. Mensen die elkaar kennen, krijgen begrip voor elkaar en vervolgens zal de vrede prevaleren. 

Albert Kahn had de mogelijkheid om tientallen fotografen op reis te sturen, naar alle uithoeken van de aarde voor zijn grote project, een archief te maken van de planeet.

Zijn jonge chauffeur Alfred Dutertre wordt ook opgeleid als fotograaf, en leert op verzoek van zijn werkgever de nieuwe techniek van kleurenfotografie, het maken van autochromes. Gemakkelijk gaat hem dit niet af, Dutertre twijfelt aan het nut van de hele onderneming en hij worstelt met zijn nieuwe functie. 

Want Kahn is niet alleen zijn werkgever, maar soms ook zijn leermeester en heel af en toe benadert hun relatie die van afstandelijke oom met favoriet neefje. Zeker als ze beiden op wereldreis gaan in 1908 en ze noodgedwongen samen de vreemde werelden en nieuwe culturen zien.

Het idealisme van Kahn verlaat hem eigenlijk nooit, het geloof in vooruitgang en dat de techniek de vooruitgang kan helpen drijft hem voort. In zijn landhuis in Boulogne bij Parijs ontvangt hij schrijvers, kunstenaars, filosofen en geleerden en natuurlijk de vele fotografen die voor hem op reis gaan om het archief te vullen.

Voor Dutertre liggen de zaken anders, nadat hij in de loopgraven is geweest, gelooft hij niet meer zo in de onderneming. Maar zijn twijfel uit hij nooit, hij wil Kahn niet teleurstellen. En als Albert Kahn een oude man is geworden en de wereld op het punt staat zich in een nog grotere wereldbrand te storten, laat Dutertre hem alleen die foto’s zien die gelukkige herinneringen oproepen, in de hoop de oude man voor de waarheid te behoeden.

Soms lees je een boek waar eigenlijk niet zo heel veel in gebeurd, maar dat toch blijft boeien en dat ook nog lang in je hoofd blijft zitten.

Archivaris van de wereld is geen boek waarin er actie op actie volgt, waarin het plot erg spannend is of waarin je meegezogen wordt in de vaart van het verhaal. Als je dat allemaal zoekt in een boek, dan moet je dit boek niet lezen.

Als je echter een fijngevoelig en bijna weemoedig verhaal mooi vindt, dan moet je dit boek wel lezen. Als je kunt genieten van een ‘klein’ verhaal, dan is dit een boek voor jou. En het is niet klein omdat er niks gebeurd, maar omdat verhaal het bijna verstild wordt verteld, zonder dramatische plotwendingen of grote overgangen.

Albert Kahn heeft echt bestaan en zijn chauffeur ook. Lia Tilon kwam bij toeval iets ter weten over de verzameling autochromes die nog altijd bestaat en besloot de weinige gegevens te gebruiken als inspiratie. Zoals ze zelf zegt; ‘ik heb feiten gebruikt om fictie te schrijven.’

Archivaris van de wereld is een mooi verhaal vol genegenheid, herinneringen en verlies. Een boek waar ik van heb genoten.

Uitgegeven in 2017 door uitgeverij Cossee

Bladzijdes: 247