Gentleman Jack (2019)

In de eerste helft van de 19e eeuw woonde in Yorkshire een bijzondere vrouw. Iemand met een brede belangstelling, een ijzeren gestel, tomeloze energie, een scherp verstand en voor de duivel niet bang. 

Anne Lister was geboren in 1791 weigerde zich te houden aan de beperkte rollen die vrouwen in die tijd toebedeeld kregen. Ze droeg voornamelijk zwart en werd vaak aangezien voor een man, aangezien ze geen zin had om zich te kleden in de kwikjes en strikjes die gebruikelijk waren. Ze was lang en mager, liep met gezwinde pas en liet zich door niemand in de luren leggen. 

Anne Lister was de erfgename van Shibden Hall, een landgoed waardoor ze voldoende inkomsten had om de reizen te maken die ze wilde maken en had ze voldoende status om zich van niemand iets aan te trekken. 

Ze inde de pachten zelf als dat nodig was en was vastbesloten om een kolenmijn te openen op het landgoed en dit winstgevend te maken. 

Alsof dit alles nog niet opmerkelijk genoeg was voor die tijd, was Anne een lesbienne die relatief openlijk uitkwam voor haar voorkeur voor vrouwen. Ze liet een omvangrijk dagboek achter, dat gedeeltelijk in code was geschreven, omdat ze al haar veroveringen tot in detail beschreef en bijzonder openhartig was. Pas in de 20e eeuw werd het ontcijferd, maar de ontdekking werd zo schokkend gevonden, dat het dagboek eerst weer tientallen jaren op de plank bleef liggen. Pas later werd de waarde van deze dagboeken voor de sociale geschiedschrijving erkend. 

Vorig jaar is er een serie gemaakt over Anne, met de geweldige titel Gentleman Jack. Dit was de bijnaam die Anne later kreeg in de omgeving, al is het twijfelachtig of dit al tijdens haar leven gezegd werd. 

De serie begint in 1832 als Anne terug komt naar Shibden Hall, na een lange reis en een gebroken hart. Haar geliefde heeft voor een conventioneel huwelijk gekozen en heeft Anne in de kou laten staan. Anne probeert om op het landgoed een kolenmijn te openen, en moet daarvoor de strijd aangaan met de lokale elite, die de kolenhandel in handen heeft en probeert haar te bedonderen. 

Ondertussen wordt ze verliefd op de buurvrouw, Ann Walker. Ann is een rijke erfgename, maar is ook zachtmoedig en lief, en heeft een zwak gestel. Of liever, haar familie heeft haar dit aangepraat. 

Anne Lister (Suranne Jones) en Ann Walker (Sophie Rundle)

Terwijl de relatie tussen Anne en Ann opbloeit, gaat dit natuurlijk niet zonder moeilijkheden. Want al te openlijk kon men hier niet over zijn. Vrouwen hadden in die tijd het voordeel dat lesbische relaties niet strafbaar waren, in tegenstelling tot homoseksuele relaties tussen mannen. Twee vrouwen die samen leefden als elkaars 'companion',  konden daarmee wegkomen als ze redelijk discreet waren. Anne laat in haar dagboek duidelijk merken dat Ann voor haar meer is dan de zoveelste affaire en dat ze echt op zoek is naar iemand die haar echtgenote kan en wil zijn, al was een openlijk of wettig huwelijk dan niet mogelijk. 

De serie is geweldig, met heel veel humor en drama. De droge terzijdes van Anne zijn heel leuk en je wordt tijdens het kijken zelf een beetje verliefd op haar, omdat je wordt meegenomen in haar energie en charme.

Natuurlijk had de historische Anne ook wat minder leuke kanten, ze was een snob, ze was conservatief en volstrekt hiërarchisch. Zo vond ze het volkomen terecht dat landeigenaren meer te zeggen hadden in het bestuur en was ze tegen hervormingen om het volk meer inspraak te geven. Verder had ze er geen moeite mee om pachters van hun land te zetten als ze naar haar mening niet goed genoeg hun best deden, en in haar kolenmijnen waren de werkomstandigheden beroerd.

Toch kun je niet anders dan bewondering krijgen voor haar originele geest en haar verlangen om zichzelf te kunnen zijn. Ik vond haar in ieder geval inspirerend!

Nog even een woordje voor de kostuums in deze serie, die heel erg goed gemaakt zijn en volkomen in overeenstemming zijn met de tijd waarin dit zich afspeelt. Het silhouet van 1830 is verschrikkelijk, met ronde schouders en rare pofmouwen en heel veel linten en strikken, maar in de film wordt dit perfect nagebootst. De kleding van Anne is een mooie tegenstelling, al is ook dit correct en zoals we Anne Lister van afbeeldingen kennen. 

Kortom, de serie is in alle opzichten een aanbeveling!