De kinderen zijn koning, Delphine de Vigan

Melanie droomde maar van een ding: beroemd zijn. Toen ze jong was, keek ze naar de eerste reality series op televisie en wilde zijn zoals de deelnemers; bekend, beroemd, geliefd. 

Helaas verloopt het leven een beetje anders. Ze breekt haar studie af en werkt op een reisbureau, terwijl ze een klein appartementje heeft en bijna elke avond alleen doorbrengt. Ze wordt een keer uitgenodigd voor een auditie voor een reality show, maar na een aflevering wordt duidelijk dat ze niet populair is en wordt de hoop op beroemdheid de bodem ingeslagen. 

Enkele jaren later ziet het leven er voor Melanie een stuk beter uit. Ze is getrouwd en heeft twee kinderen. Bovendien heeft ze eindelijk die bekendheid waar ze zo naar verlangde. Ze heeft namelijk een YouTube kanaal en plaatst hier filmpjes van haar kinderen en zichzelf. Bijna de hele dag wordt er gevlogd en alles wat de kinderen doen wordt vastgelegd en gedeeld met de miljoenen volgers. 

Melanie leeft voor de likes en de comments en heeft het idee dat ze met al haar volgers een familie heeft opgebouwd die haar steunt en van haar houdt, omdat ze met hen haar echte leven deelt. 

Maar dan gebeurt er iets vreselijks; haar dochter Kimmie verdwijnt en de ontvoerder laat duidelijk merken dat dit een gevolg is van Melanies acties op het internet. Is de dader een volger, of een hater, of een pedofiel? De politie, onder leiding van Clara, moet alles en iedereen onderzoeken om Kimmie weer veilig terug te krijgen. 

Familiyvloggers

Familyvloggers zijn een walgelijk uitwas van het internet. Ouders die alles van hun kinderen in de openbaarheid gooien, zonder enige gedachte voor hun privacy. Kinderen worden in allerlei geënsceneerde situaties gezet, moeten toneelstukjes opvoeren en constant doen of ze dol zijn op hun volgers. De volgers die constant informatie krijgen, hebben daarom het idee dat de kinderen deel uitmaken van hun eigen leven en dat men recht heeft op nog meer informatie, nog meer openheid. 

Er zijn zelfs familyvloggers die wrede 'grappen' uithalen met hun kroost, om zo hun reactie te filmen. Zo vertellen ze bijvoorbeeld dat ze het huisdier waar het kind van houdt moesten laten inslapen, om vervolgens het verdriet te filmen en op internet te zetten. Dit soort zaken zijn vormen van kindermishandeling. 

Voor kindacteurs zijn er regels en wetten om hen te beschermen. Voor de kinderen die worden uitgebuit door hun ouders op YouTube is er bijna geen regelgeving. Een organisatie als YouTube is ook aarzelend om in te grijpen, omdat dit soort kanalen hen veel geld oplevert. De ouders zelf willen meer en willen door, omdat meer volgers hen geld en sponsordeals oplevert. 

De kinderen zijn koning

Melanie beweert bij hoog en laag dat zij een fantastische moeder is en dat ze dit alles doet voor de kinderen. Sammy en Kimmie willen het juist zelf, het is hun droom die zij alleen maar probeert waar te maken. De kinderen bepalen alles, de kinderen zijn volgens haar koning. 

Mooi wordt duidelijk hoe Melanie echter zorgvuldig haar 'merk' heeft opgebouwd en uitgebreid. Hier is niets spontaans aan. Ze heeft bij andere kanalen gekeken wat er werkt en wat niet, waar veel op gereageerd wordt en waar nauwelijks belangstelling voor is. Ze heeft nu een imperium opgebouwd waarin de kinderen de spil zijn, maar waar zij van profiteert. De kinderen moeten meedoen en moeten mee blijven doen, want anders stort het imperium in. En daarmee Melanies bestaansrecht. 

Knap laat Delphine de Vigan in het midden of Melanie nu werkelijk gelooft in de verhaaltjes die ze zichzelf vertelt, of dat ze een keihard manipulerend kreng is. Delphine de Vigan weet als geen ander die onduidelijkheid goed uit te werken. 

Heel goed beschreven is ook de andere hoofdpersoon, Clara, een van de leidinggevenden van het politieteam dat Kimmie moet terugvinden. Haar jeugd verliep totaal anders dan die van Melanie en ook haar karakter is compleet tegengesteld. Ik vond dat contrast heel mooi en ook confronterend, dit zet je ook aan het nadenken. 

Nadenken ga je ook over social media en de rol die dit in een leven kan spelen. Hoe gezond is het om alles in de openbaarheid te delen, om te laten zien wat je eet voor je ontbijt, welke outfits je draagt en hoe je je keuken schoonmaakt en dat elke dag opnieuw? 

Dat een volwassene die keuze voor zichzelf maakt is tot daar aan toe, maar minderjarige kinderen zouden hiertegen beschermd moeten worden. Want wat voor gevolgen heeft het voor kinderen als al hun privé-zaken zonder hun toestemming op het internet staan? Ook hier kijkt Delphine de Vigan naar en ik denk dat ze de plank niet ver mis slaat.

Met De kinderen zijn koning heeft Delphine de Vigan een boek geschreven over een maatschappelijk onderwerp, dat ze met veel nuance uitwerkt. Haar personages zijn goed getroffen en hoewel je zou denken dat Melanie een karikatuur is, hoef je maar even op YouTube rond te kijken om te zien dat het nog veel erger kan. De afwisseling in perspectief, maar ook de onderzoeksverslagen en politieverhoren zorgen voor een verhaal dat met vaart wordt verteld en dat blijft boeien omdat er steeds een nieuw gezichtspunt naar voren komt.

De kinderen zijn koning is opnieuw het bewijs dat Delphine de Vigan een van de beste schrijfsters van Frankrijk is. Ze is in ieder geval een van mijn lievelingsschrijfsters. 

Originele Franse titel: Les enfants sont rois (2021) 

Nederlandse uitgave 2023 door uitgeverij De Geus

Nederlandse vertaling: Floor Borsboom

Bladzijdes: 298