Winter, Ali Smith

Winter is het tweede deel van het Seizoens-kwartet door Ali Smith. Ik lees de boeken vlak achter elkaar en ik denk dat dit goed is, want er zijn allerlei mooie dwarsverbanden en lijntjes te ontdekken, en die misschien wat lastiger te zien zijn als er lang tussen de boeken zit. Ik noem die verbanden hier verder niet, om niks weg te geven, maar ik vond het wel mooi dat er zo'n duidelijke relatie tussen de twee boeken is. 

Winter speelt zich opnieuw af in de periode net na Brexit, als Groot-Brittannië aan het bijkomen is van het referendum dat het land verdeeld heeft. Toch is dit niet de hoofdmoot van het verhaal, het vormt meer de achtergrond. Net zoals andere gebeurtenissen genoemd worden. 

Het verhaal draait om Arthur die voor de kerst naar zijn moeder gaat. Hij zou samen met zijn vriendin Charlotte gaan, maar ze hebben ruzie gehad en zijn uit elkaar. Charlotte neemt wraak door het blog dat Arthur schrijft met natuurobservaties te kapen en hier allerlei gekke dingen te plaatsen. 

Arthur vraagt iemand om met hem mee te gaan en te doen alsof zij Charlotte is, een vreemde regeling maar die wel zou kunnen werken. Als ze echter aankomen in het grote huis waar Sofia, Arthurs moeder, er niet heel best aan toe is. Het enige andere familielid is Sofia's zuster Iris, die meteen komt als Arthur en niet-Charlotte haar bellen. 

De relatie tussen de beide zussen is niet gemakkelijk en eigenlijk bijna non-existent, aangezien beide zussen een compleet andere kijk op de wereld hebben en levens hebben geleid die haaks op elkaar staan. Maar deze kerst ontstaan er toch gesprekken waardoor bepaalde dingen duidelijker worden, sommige geheimen aan het licht komen en er misschien toch een soort verandering op gang komt. 

Ik ben hier een beetje vaag over, want het is lastig om het verhaal te beschrijven zonder al te veel weg te geven. Winter is geen lineair verhaal, het springt heen en weer van het heden op Eerste Kerstdag, naar herinneringen naar andere Kerstdagen en moment in de levens van Sofia, Iris en Arthur. 

De kunst van beeldhouwer Barbara Hepworth speelt een rol, net zoals de vraag wat waar en niet waar is, zeker op het internet. Kun je verhalen verzinnen die niet echt zijn en doen alsof ze echt zijn, en hoe kun je jezelf zijn? Maar ook familiebanden en herinneringen vormen belangrijke elementen in het verhaal. 

Ali Smith is heel goed in dialogen, waarin mensen soms heerlijk langs elkaar heen praten, wat hilarische effecten kan geven. Er zitten ook een paar hallucinante scenes in, zoals die met het hoofdje dat rondzweeft, maar over het algemeen vond ik Winter een mooi verhaal, dat goed in elkaar zit. De contrasten tussen Iris en Sofia worden steeds duidelijker, terwijl hun onderlinge band (die er ondanks alles toch gewoon is) ook duidelijk wordt. 

Lux is een geweldig, maar ook ongrijpbaar persoon. Arthur wordt perfect neergezet als een wat twijfelende man die ook niet precies weet hoe het allemaal zit, en die probeert zijn weg te vinden terwijl om hem heen van alles gebeurt. 

In de winter komen bepaalde zaken tot een eind, in de natuur, in de levens van mensen en in de maatschappij. Knap hoe dit subtiel wordt gebracht, je wordt er als lezer zeker niet mee om de oren geslagen, maar die betekenissen zijn er wel. 

Ik ben blij dat ik met deze serie ben begonnen. Ik ben namelijk benieuwd naar Lente en de verbanden die ik dan weer zal kunnen vinden.  Wordt vervolgd!

Herfst is HIER te vinden

Oorspronkelijke titel: Winter (2017)

Nederlandse uitgave 2018 door uitgeverij Prometheus

Nederlandse vertaling: Karina van Santen en Martine Vosmaer

Bladzijdes: 306