Henry VIII, The heart and the crown, Alison Weir
Zijn zoon, Hendrik VIII volgde hem op. Hendrik was op dat moment de meest geliefde koning in Europa. Hij was jong, knap en atletisch en zeer geleerd. Hij was bevriend met humanisten als Erasmus en Thomas More en was vastbesloten te heersen als een goede vorst, met oog voor het welzijn van zijn volk.
Hij trouwde met prinses Katharina van Aragon, de weduwe van zijn oudere broer Arthur. Normaliter zou dit een probleem zijn, maar Katharina had gezworen dat het huwelijk nooit geconsumeerd was en er was dispensatie van de paus, dus daarmee was er geen beletsel meer voor een huwelijk.
De eerste jaren ging het goed tussen hen, maar de vele miskramen en het uitblijven van een zoon en erfgenaam zorgden voor een verandering bij Hendrik. Hij had wel een dochter, maar hij wilde per se een zoon, omdat volgens hem een vrouw niet kon regeren. De voorbeelden van vrouwen die wél regeerden, zoals zijn schoonmoeder Isabella van Castilië of Margareta van Oostenrijk, legde hij naast zich neer.
Toen zijn oog op Anna Boleyn viel, was hij bereid om alles omver te werpen om maar met haar te kunnen trouwen. Hij zette Katharina aan de kant, verklaarde zijn dochter tot bastaard, maakte Engeland los van de Kerk van Rome en stelde zichzelf als hoofd van de Engelse kerk op. Hij liet Bisschop Fisher en Thomas More onthoofden die weigerden hierin mee te gaan.
Anna Boleyn hield hem jarenlang vakkundig aan het lijntje, tot ze de kroon in handen had. Helaas voor Anna was ze die ook weer snel kwijt toen ze ook niet in staat was om een zoon op de wereld te zetten. Thomas Cromwell, Hendriks kanselier die brandde van ambitie, had al snel door dat Hendrik van Anna afwilde en fabriceerde het bewijs dat nodig was om Anna te laten onthoofden.
Na Anna volgde Jane Seymour, die Hendrik wel de door hem zo verlangde zoon gaf, maar helaas in het kraambed overleed.
Het huwelijk met Anna van Kleef was van korte duur, dat met Katheryn Howard ook, die haar nicht Anna snel naar het hakblok volgde. Hendriks laatste huwelijk met Katherine Parr was relatief gelukkig, maar door de slechte gezondheid van Hendrik die aan ernstig overgewicht leed en een zweer op zijn been had die niet meer dichtging, duurde ook dit niet heel erg lang. Hendrik overleed in 1547 en werd opgevolgd door zijn zoon Edward VI, die op dat moment nog maar negen jaar oud was.
Alison Weir heeft met dit boek het tweede deel geschreven in een trilogie over de Tudors. Deel I over Hendriks moeder Elizabeth van York heb ik vorige maand gelezen. Volgende maand komt het boek over Hendriks dochter, Mary Tudor uit, waar ik ook enorm naar uit kijk.
Alison Weir is er opnieuw in geslaagd om de wereld van het koninklijk hof in de 16e eeuw tot leven te wekken in alle rijkdom en overdaad. Dit is een tijd waarin degenen die het breed hadden, het ook breed lieten hangen!
Knap gedaan vind ik hoe je Hendrik ziet veranderen. Hij begint als een idealistische vorst, vol goede wil om daadwerkelijk een goede vorst te zijn. Hij is ook oprecht geliefd bij zijn volk, een bewondering die voor Hendrik heel erg belangrijk is.
Maar naarmate de jaren verstrijken, zijn die idealen niet langer houdbaar en Hendrik zag zichzelf meer en meer als de rechtmatige heerser die aan niemand verantwoording schuldig was, behalve aan God zelf.
Hendrik was een enorme hypocriet, hij veroordeelde anderen voor wat hij zelf deed. Hij was verongelijkt als iemand ergens beter in was. Dit wordt duidelijk als hij de koning van Frankrijk uitdaagt tot een worstelpartij omdat hij zichzelf ziet als de meest atletische vorst, maar vervolgens door Frans I verslagen wordt. Het kost heel wat kostbare geschenken voor Hendrik weer in een goed humeur is.
Bovendien had Hendrik de gave om alle schuld altijd bij anderen neer te leggen. Hij kon nergens iets aan doen, als anderen maar niet zo koppig waren, zou hij niet zo hoeven reageren. Hendrik had Thomas More beloofd dat hij geen partij zou hoeven kiezen inzake de situatie rond Katharina van Aragon en Anna Boleyn, maar toen Thomas More hieraan vasthield, liet Hendrik hem toch onthoofden. En hij was vervolgens kwaad op Thomas More omdat die hem in die positie had gedwongen.
Katharina was zijn geliefde koningin, en Hendrik wilde het ridderlijke ideaal uitdragen, maar toen hij teleurgesteld was na het uitblijven van een zoon, reageerde hij alles af op Katharina en gaf haar de schuld. Tenslotte was hij de koning en hem kon geen blaam treffen. Dat hij haar aan de kant zette en slecht behandelde, was daarmee volkomen gerechtvaardigd.
De titel Henry VIII, The heart and the crown maakt duidelijk dat deze twee zaken, kroon en hart, voor Hendrik bijna niet van elkaar te scheiden waren, maar tegelijkertijd zag hij zichzelf als iemand die oprecht naar liefde zocht. Het is dit verwrongen zelfbeeld dat steeds ergere vormen aanneemt, dat goed duidelijk wordt. Hoe Hendrik zichzelf ziet, is zeer beslist niet zoals de wereld om hem heen hem ziet.
Hij begon als een geliefd en idealistisch vorst, maar eindigde als tiran. Het is goed om te beseffen dat hij natuurlijk niet zo is begonnen en deze roman maakt die ontwikkeling inzichtelijk. Hendrik wordt er niet sympathieker op, hoewel je hem dus wel beter begrijpt.
Henry VIII, The heart and the crown is een meeslepende historische roman, zoals ik ze ken van Alison Weir, waar ik me een weekend heerlijk in heb kunnen verliezen.
Originele Engelse titel: Henry VIII, The heart and the crown (2023)
Bladzijdes: 595
(Nog) geen Nederlandse vertaling
Het eerste boek in deze trilogie: Elizabeth of York
De serie over de zes vrouwen van Hendrik VIII is hier te vinden:
Katherine of Aragon: HIER
Anna Boleyn: HIER
Jane Seymour: HIER
Anna van Kleef: HIER
Katheryn Howard HIER
Katharine Parr HIER
Reacties
Een reactie posten