Anne Boleyn, Alison Weir

Anna Boleyn is vooral bekend als de vrouw die ervoor zorgde dat Hendrik VIII van Engeland zijn land losmaakte uit de Katholieke kerk om te kunnen scheiden en die uiteindelijk zelf op het blok haar hoofd zou verliezen.

Voor sommigen is zij een protestantse heilige, de moeder van de grote Elizabeth en de aanstichtster van religieuze hervormingen. Voor anderen is ze de hoer van Babylon en heeft ze er alles aan gedaan om iedereen om zich heen in het verderf te storten.

Zoals gewoonlijk bij alles, ligt ook hier de waarheid in het midden. De historica Alison Weir heeft in haar tweede roman over de vrouwen van Hendrik VIII geprobeerd om recht te doen aan Anna Boleyn. 

Het prettige van een historische roman is dat je dingen die je niet zeker weet kunt invullen, waar je dat in een biografie niet mag doen. Op deze manier weet Alison Weir opnieuw een heel fijn boek te schrijven dat Anna Boleyn dichterbij brengt.

Anna werd als jong meisje naar het buitenland gestuurd om aan een vreemd hof te leren hoe ze zich moest gedragen. Haar vader had grote plannen met zijn kinderen en daarom was een goede opvoeding en een uitstekende opleiding noodzakelijk. Anna verbleef eerst aan het intellectuele en culturele Bourgondische hof van Margaretha van Oostenrijk in Mechelen. Daarna zou ze enkele jaren doorbrengen aan het elegante en rijke Franse hof.

Toen ze terugkwam in Engeland viel ze op aan het Engelse hof, door haar elegante en modieuze kleding, haar sprankelende conversatie en haar scherpe geest. In de heerseressen Margaretha van Oostenrijk en Marguerite van Frankrijk had ze vrouwen leren kennen die ze bewonderde en die haar lieten zien dat het ook voor een vrouw mogelijk was om meer te zijn dan alleen echtgenote.

Toen het oog van koning Hendrik VIII op haar viel, werd haar ambitie helemaal gewekt. Ze had hier de kans om koningin te worden en op die manier haar stempel op Engeland te drukken. Ze zou invloed kunnen uitoefenen en Hendrik in de richting kunnen duwen die zij wilde.

Het probleem echter was dat Anna zich niet realiseerde dat het leven van een koningin zich afspeelde in de openbaarheid en omringd was door regels en rituelen. Waar een minnares bij de koning kon binnensluipen en zich koket kon gedragen, was dat voor een koningin onmogelijk. Bovendien had een koningin als voornaamste taak een troonopvolger te produceren, en daarin faalde ze schromelijk. 

Ze bracht één levende dochter ter wereld en had drie miskramen en met elke mislukte zwangerschap nam haar invloed aan het hof en bij de koning af.

Want naarmate de teleurstellingen in het huwelijk elkaar opvolgden, besefte Hendrik dat hij Engeland had losgemaakt van de Katholieke Kerk, zijn echtgenote  en dochter vreselijk had behandeld, goede mannen als John Fisher en Thomas More naar het schavot had gestuurd en dat het het allemaal voor niks was geweest. 

Hij had nog altijd geen troonopvolger, zijn tweede echtgenote was gehaat in het hele land en eigenlijk vond hij haar zelf ook niet aardig meer. Het was tijd voor een nieuwe vrouw, een die hopelijk wel een zoon zou voortbrengen. Maar Hendrik was niet bereid opnieuw te gaan scheiden met alle problemen die dit kon opleveren, dit tweede huwelijk moest radicaler worden afgerond.

Anna Boleyn was een vrouw die hoog speelde, en zwaar verloor. Ik denk dat Alison Weir er niet ver naast zit als ze Anna inschat als een vrouw die ging voor de macht, maar toen ze haar positie uiteindelijk had verworven besefte dat ze lang zoveel niet kon doen als ze had gedacht. Dat de macht in werkelijkheid geen macht was, maar een gouden kooi. Alleen toen was het al te laat en kon ze geen kan meer op.

Is Anna me er na het lezen van dit boek sympathieker op geworden? Nee als ik eerlijk ben niet. Haar grenzeloze ambitie ligt mijlenver bij mij vandaan en de manier waarop ze de jonge prinses Mary behandelde, stuit me tegen de borst.

Net zoals hoe ze Hendrik aanspoorde wreed te zijn tegenover Katharina, zelfs toen zij erg ziek was.

Pas toen Anna’s positie als koningin zwakker werd, ging ze aandacht besteden aan goede werken en religieuze plichten en pas op het schavot had ze spijt van de manier waarop ze de jonge Mary had behandeld.

Anna Boleyn is geen gemakkelijk te doorgronden vrouw en ik vind het knap hoe Alison Weir in staat is geweest om haar complexe karakter te doorgronden en aannemelijk te maken, volkomen in lijn met haar opvoeding en afkomst en de tijd waarin ze leefde.

De boeken van Alison Weir zijn bijzonder goed geschreven en wat voor mij altijd belangrijk is; de historische achtergrond klopt volledig. En waar ze dingen invult omdat dit nu eenmaal een roman is een geen biografie, doet ze dit met overleg en in overeenstemming met wat we wél weten.

Anna is me er na het lezen van dit boek dus niet sympathieker geworden, maar ik ben haar wel beter gaan begrijpen.

Ik kijk uit naar de andere delen die in de komende jaren nog zullen verschijnen.

Het boek over Katharina van Aragon besprak ik HIER

Uitgegeven in 2017

Bladzijdes: 507

Nog geen Nederlandse vertaling