In het buitengebied, Adriaan van Dis

Een schrijver woont in een afgelegen dorp, ver van de bewoonde wereld. Hij woont in het buitengebied. Hij woont daar idyllisch, met zijn mooie spullen die hij in de loop der tijd heeft verzameld en zijn herinneringen, een stel kippen en een paar geitjes en een prachtige tuin. Een klein paradijs op het eerste oog, maar dat is het toch niet helemaal.

De schrijver voelt zich namelijk afgesneden van de wereld, alsof hij geen aansluiting kan vinden. 

Hij vindt troost in het schrijven van zijn boeken, al is het natuurlijk maar de vraag voor wie hij die schrijft, voor de wereld of gewoon voor zichzelf.

Hij probeert zijn depressie te verlichten met een Japanse robot die zo is geprogrammeerd dat ze zich kan aanpassen, maar ze past zich zo goed aan dat ze zelfs zijn destructieve en depressieve neigingen overneemt. Geen goed gezelschap dus.

In de eerste instantie had hij binnen het dorp ook niet veel contacten en daar heeft hij ook weinig behoefte aan. Maar langzamerhand raakt hij toch betrokken bij her dorp. Een mens kan nu eenmaal niet volkomen op zichzelf staan. Hij moet mee naar de culturele avonden die Claire organiseert en is lid van de buurtapp zodat hij bericht krijgt als de pont niet vaart. 

Hij probeert de jongen Ronnie te helpen die opgroeit in een gezin aan de zelfkant van de samenleving en die zijn frustratie uitleeft op onschuldige dieren. En hij neemt een vluchteling van het nabijgelegen AZC in dienst als tuinman.

De schrijver hangt van goede bedoelingen aan elkaar, en beseft tegelijkertijd dat al zijn daden voortkomen uit een positie van genoegzaamheid en comfort. Bijna aandoenlijk probeert hij uit zijn comfortzone te komen en contact te leggen met de asociale familie van Ronnie (lezen is voor homo’s) om de jongen een kans te bieden, maar dat is tevergeefs.

Als de vluchteling, die zichzelf Victor noemt bij hem thuis theedrinkt, verstopt hij de zilveren koekjestrommel. Niet omdat hij bang is dat Victor die zal stelen, maar om minder rijk te lijken.

Heel mooi weet Adriaan van Dis het schuren tussen goed bedoelen en goed handelen aan te geven, tussen contact leggen en echt contact hebben. Sommige stukken zijn te triest om te lezen, terwijl andere hoofdstukken juist heel ontroerend zijn, zoals de herinneringen aan zijn vriendin Rivka die hem als jongeman meesleepte naar Parijs en inwijdde in de wereld van de bohemiens, maar die nu aan het einde van haar leven is gekomen.

In het buitengebied laat heel subtiel zien wat er mis kan zijn met de maatschappij tegenwoordig, maar tegelijkertijd is het geen zwaar of depressief boek. Daarvoor zijn sommige stukken te grappig in hun absurdheid en te herkenbaar. En daarvoor is het einde te positief. Of positief is misschien te groot, hoopgevend is waarschijnlijk beter.

Ik vind het moeilijk uit te leggen waarom ik dit boek zo ontzettend mooi vond, ik vrees dat ik er in deze bespreking bij lange na geen recht aan doe, maar ik kan alleen maar herhalen hoezeer ik hier van genoten heb. Niet omdat het groots en meeslepend is of omdat er heel veel gebeurt, juist niet. Maar precies in die kleine dingen en vooral omdat je zoveel van de schrijver in jezelf herkent. Ik vind Adriaan van Dis een bijzonder goed schrijver. 

Uitgegeven in 2017 door uitgeverij Atlas/Contact

Bladzijdes: 140