De wandelaar, Adriaan van Dis

Mulder is een man die houdt van schoonheid én van schoon. Hij woont in een mooi appartement in Parijs, levend van een erfenis en kan zijn dagen doorbrengen met het bezoeken van musea, het dragen van mooie, dure kleren en het poetsen van zijn appartement. Elke dag wandelt hij een vaste route, die hem langs enkele parken en monumenten voert.

Tijdens een avondwandeling staat een kraakpand bij hem in de buurt in de fik, de bewoners, veelal illegalen, komen om. Een hond springt uit de vlammen en komt meteen naar Mulder toe die tussen de toeschouwers staat. De hond wil van geen wijken weten en klampt zich aan hem vast en ondanks zichzelf neemt Mulder de hond mee. In de eerste instantie alleen om het dier te wassen, maar al snel blijkt de hond heel wat meer nodig te hebben.

Twee wandelaars

Vanaf nu is het niet meer Mulder alleen die door de stad loopt, maar de Hond en Mulder lopen samen.

De Hond kent iedereen en groet ook iedereen, en iedereen kent de Hond. En omdat Mulder de Hond vergezelt, zien de mensen hem ook staan. Hij wordt aangesproken en raakt tegen wil en dank betrokken bij de andere kant van de stad, de kant die hij niet kent omdat hij die nooit heeft willen zien.

Samen met de Hond bezoekt hij de slachtoffers van de brand, gaat hij naar begrafenissen en herdenkingsdiensten en bezoekt hij buurten die hij nooit eerder heeft bezocht en die bijna niet bij Parijs lijken te horen. In ieder geval niet bij zijn Parijs.

Dankzij de Hond is Mulder niet langer onzichtbaar, beschermd door zijn rijkdom en afgewende blik, maar wordt hij meegenomen in de verhalen van de mensen die op straat leven, de zwervers, de illegalen en de vluchtelingen.

Ondertussen is de brand in het kraakpand een aanleiding voor heel veel protesten, de stad ontploft als de deling tussen arm en rijk, legaal en illegaal, blank en zwart, buitenwijk en centrum zich verdiept. Iedere groep grijpt de gebeurtenissen aan om hun eigen grieven naar voren te brengen en de spanning in de stad is om te snijden.

Mulder moet zijn weg zien te vinden in een stad die niet langer voelt als zijn stad, maar die een vreemde is geworden. Gelukkig fungeert de Hond als een soort anker hierin. Deze zwerver, deze wandelaar die al zoveel heeft meegemaakt, blijkt meer levens te hebben beroerd dan Mulder ooit had kunnen denken.

De verzetsheld

Door de confrontatie met de nieuwe wereld wil Mulder ‘iets doen’, hij voelt zich daartoe geroepen, geïnspireerd door de hond en diens vermogen om door het vuil heen te kijken. Hij voelt zich ook een ander persoon, iemand die actie kan ondernemen. 

De valse naam die hij in de eerste instantie opgaf bij de politie speelt daarbij ook een rol. Hij gebruikte een naam van het monument waar hij elke dag ging kijken, de naam van een verzetsstrijder. Maar dat was iemand die ‘iets deed’, net zoals Mulder nu zelf wil doen. Maar ook als ‘Nicolas Martin’ is hij er niet helemaal zeker van wat hij wil doen en gemakkelijk valt het hem zeker niet.

Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat Mulder een beetje aanrommelt, maar dat is denk ik ook het punt dat Adriaan van Dis wil maken. Ieder van ons kent de verhalen van de vluchtelingen, ziet de zwervers in de straten, maar hoeveel van ons doen werkelijk iets structureels? Vaak blijft het bij een momentopname  of gebeurt het in een emotionele opwelling en als die weer wegebt, is het probleem voor ons weer voorbij.

 

Adriaan van Dis

Een verhaal als dit zou al snel kunnen uitmonden in clichés, maar gelukkig is Adriaan van Dis een bijzonder goede schrijver, die ook een thema als dit zo kan verwerken tot een indringend verhaal waarin van alles verwerkt is, maar waarvan je geen moment denkt ‘ja, zo kan het wel weer’. Bovendien is het ook vaak heel grappig, omdat je sommige situaties meteen voor je ziet.

In prachtige zinnen weet Adriaan van Dis Mulder tot leven te brengen; een wat pedante man, maar ook een romanticus die nog altijd denkt aan de vrouw die hem eens verlaten heeft en eigenlijk nog altijd op haar wacht. Iemand die het ook niet helemaal weet, maar wel zijn best doet, ondanks zijn tekortkomingen.

Iets doen is tenslotte beter dan niets doen.

Ik genoot ook erg van de gesprekken tussen Pére Bruno, de priester van de nabijgelegen kerk en Mulder, waarbij Mulder zoekende is en zich wanhopig vastklampt aan zijn zekerheid dat hij nergens naar zoekt omdat hij zeker weet dat er niks is.

Hond, met zijn trouw en zijn mooie ogen en zijn liefde voor de mens, heeft een transformerende rol.

Als alles weer tot rust komt en Hond een nieuw thuis heeft gevonden, kan Mulder weer alleen wandelen, maar het is de vierpotige wandelaar die van hem een nieuw mens heeft gemaakt.

Opvallend vond ik dat dit boek in 2007 is uitgegeven, maar dat heel veel situaties nog altijd zo zijn als hier worden beschreven. Er zijn nog altijd groepen die zich uitgesloten voelen, die uitgestoten zijn, er zijn nog altijd zwervers en vluchtelingen en schrijnende situaties. 

En zo af en toe ontploft de boel en lijkt er iets te veranderen, tot het stof weer neerdaalt en alles weer naar het oude terugkeert.

Ik moet iets bekennen, ik was vroeger als jong meisje al een beetje verliefd op Adriaan van Dis en eigenlijk ben ik dat nog. Ik vind het zo’n leuke man met zo’n mooie stem en hij lijkt me ontzettend aardig, bovendien vind ik hem zo erudiet, zonder dat hij er arrogant bij is.

Heel veel van zijn boeken heb ik echter nog niet gelezen. Kortgeleden heb ik wel Stadsliefde gelezen en daar heb ik erg van genoten, maar dit was geen roman, alleen prachtige impressies van Parijs.

De wandelaar was de eerste echte roman die ik van hem gelezen heb, maar ik heb natuurlijk meteen een aantal van zijn andere boeken aangeschaft, want ik wil nu meer Adriaan van Dis lezen.
De wandelaar smaakte naar meer!

Uitgegeven in 2007 door uitgeverij Augustus/ Atlas Contact

Bladzijdes: 219