De goed geklede vrouw (volgens de Baedeker)

In de jaren ’50 en ’60 is er een serie van 25 boeken uitgegeven die de huisvrouw bij haar taak kon helpen, de Baedeker voor de huisvrouw. De onderwerpen varieerden van koken, de was, kinderopvoeding, klusjes in huis tot handwerken en natuurlijk de huisvrouw zelf.

In deel 12, Uzelf mevrouw, staan allerlei wenken over hoe je jezelf moet verzorgen, etiquette en kleding advies.

Het is bijzonder vermakelijk om dit te lezen. Zo heb je volgens dit boek als een goedgeklede vrouw de volgende garderobe nodig: (er wordt hier nog even extra bij gezegd dat het om een gewone huisvrouw gaat, zonder bijzondere maatschappelijke verplichtingen)

-        wintermantel

-        gabardine regenmantel

-        tussenbeide mantel of lichtgewicht regenmantel

-        een zwart of donkerblauw of donkergrijs mantelpak

-        een lichtgrijs, beige of lichtbruin mantelpak

-        twee nette donkere wollen japonnen

-        een gekleed zijden japonnetje

-        twee eenvoudige zomerjurken

-        een gekledere zomerjurk

-        een wollen rok voor het werk in huis

-        een katoenen rok voor het werk in huis voor in de zomer

-        een niet te groot aantal twinsets en blouses

-        zomermantel

Op zich is het idee van een minimale basisgarderobe absoluut nog toepasbaar, het is alleen wel heel leuk om te zien dat de lijst van nu zo verschillend is van de lijst van toen.

Je werd geacht deze kleding in een basiskleur te nemen, want niets is zo onrustig voor uw omgeving om u telkens in andere kleuren te zien verschijnen. Het is maar dat je het weet!

Sommige ideeën zijn gelukkig echt niet meer van toepassing, zoals het advies om een nylon onderbroekje onder je wollen onderbroekje te dragen voor het behoud van je wollen broekje.

Of je tegenwoordig je ondergoed bij de HEMA of bij Marlies Dekkers haalt, maakt niet uit, maar ik denk dat er toch niemand meer van ons nog de combinatie van wol en nylon prettig zou vinden.

Je kunt je ook heel erg verbazen over de neerbuigende toon die regelmatig gebruikt wordt, zoals in het volgende stukje:

Een huismoeder uit een klein provinciestadje die weleens in Amsterdam komt om er boodschappen te doen, verschijnt strijk en zet met een zelfgemaakte imitatie van een Parijse avondhoed, met reusachtige struisveren die om de kin van haar welgedaan, vriendelijk gezicht krullen en haar alleen maar belachelijk maken. Jammer! Ze zou er met een eenvoudige hoed zoveel aardiger uit zien.

Er werd streng gewaarschuwd tegen opvallen en een jas kopen in een te felle kleur was not done.

Vuurrode of knalgroene mantels zijn alleraardigst….voor kleine meisjes die dan toch op zijn minst nog één ander manteltje erbij dienen te hebben. Een mondaine vrouw, met heel veel kleren voor veel gelegenheden, kan zich, als zij chic en jong is, ook nog wel permitteren er, als aardigheid, één vuurrode mantel bij te hebben om die af en toe eens te dragen.

Ach ja, het was maar al te duidelijk dat men ervan uit ging dat de lezeres van de Baedeker geen mondaine chique vrouw was...

Geen rode mantel in zicht, wel een heel wufte hoed.

Een waarschuwend woord is er ook ten aanzien van slacks, oftwel de spijkerbroek. Een dergelijke ongegeneerde dracht- en dan nog uitsluitend voor jonge meisjes en piep-jonge vrouwtjes- is alleen bedoeld voor een bepaald soort huishoudelijke karweitjes waarbij men zich vuil maakt, voor tuinieren en voor werk in een hoenderpark of kennel, of voor uitgesproken sportieve doeleinden buiten.

Make-up advies werd ook gegeven. Ook hier was het doel om de huisvrouw voor fouten te behoeden, vooral de valkuil met de heersende mode mee te willen doen.

Nog even een woord over het blauwe, groene, paarse of zwarte oogpotlood dat tegenwoordig bij een bepaalde groep jongeren zo in de mode is […] Dit hulpmiddel is in wezen alleen bedoeld voor toneel en cabaret; in het gewone, dagelijkse leven, en vooral bij daglicht staat het verschrikkelijk ordinair. Meestal maakt het jonge meisjes en vrouwen tien jaar ouder en het ontneemt aan de ogen elke natuurlijke en menselijke uitdrukking. Het is aan u, te beslissen of u er ook zo uit wilt zien.

Ogenschaduw (eyeshadow) werd voor de meeste vrouwen niet wenselijk geacht, maar als je dan toch dit hulpmiddel wilde gebruiken moest je je wel aan de regel houden: blauw bij kunstlicht en groen of brons voor overdag. Andere kleuren werden opnieuw geschaard onder de theater make-up en waren niet geschikt voor de gewone huisvrouw.

Toch is de Baedeker al op de hoogte van moderne technieken en ideeën en die zijn soms handiger dan het oude. In geval van mascara, dat veelal nog in de vorm van een blokje werd gebruikt, wordt er waarderend gesproken over een nieuwe uitvinding: verschillende fabrikanten hebben iets nog beters in de handel gebracht: een halfvloeibare mascara in een metalen buisje, dat door een stift met een borsteltje wordt afgesloten.

Naast alle achterhaalde onzin staat er natuurlijk ook best iets in dat nuttig is of dat nog altijd klopt. Zo wordt er gemeld dat dure crèmes niet per se beter zijn dan goedkopere crèmes en dat er een duidelijk verband is tussen teveel zonnebaden en huidkanker. Kijk, dat is advies waar je nog altijd iets aan hebt. 

Eerlijk is eerlijk, deze dames zien er ontzettend chic uit.

Ik heb het boek laatst weer eens uit de kast gehaald en werd even helemaal geïnspireerd. Ik denk dus dat ik mijn gekleurde oogpotloden weggooi, net zoals mijn eye-schadow in alle kleuren behalve blauw en dat ik in een gekleed zijden japonnetje op zoek ga naar die gabardine regenmantel. Zou je die nog ergens kunnen krijgen?