Het diner, Herman Koch

Vier mensen in een restaurant, twee echtparen, de beide mannen zijn broers.
Paul Lohman is een voormalig geschiedenisdocent die op non-actief is gesteld na een aantal incidenten op school. Serge Lohman is de rijzende ster in het parlement, misschien zelfs de aankomende minister-president. De uitnodiging om te eten komt van Serge. Tijdens de verschillende gangen wordt duidelijk wat er aan de hand is. Hun zoons van zestien, Rick en Michel, hebben iets verschrikkelijks gedaan en hun ouders willen nu kijken hoe ze dit op kunnen lossen. Tenminste, dat wil Serge. Hij wil de volgende dag een persconferentie houden om zijn ontslag aan te kondigen, zodat daarna de twee jongens de consequenties van hun daad kunnen ondergaan. De andere drie zijn echter niet zo overtuigd dat dit nodig is. Gaat het tenslotte niet om twee jongens, kinderen nog maar en hoe schuldig was de andere partij, het slachtoffer? Kortom, moet er wel actie ondernomen worden, zeker als je bedenkt dat over twee maanden of zo niemand het er nog over heeft?

Verschillende dingen spelen in Het diner een rol. Hoe reageer je als je kind iets vreselijks doet? Schakel je de politie in, of bescherm je je kind tot elke prijs? Hoe komen jongeren tot een vreselijke daad? Is het onbezonnenheid, is het iets erfelijks in de genen (die suggestie wordt even gegeven) of heeft de opvoeding er ook mee te maken? Dat laatste speelt natuurlijk een rol. Michel is een etter, maar zou hij minder etterig zijn geweest met andere ouders?

We zien de gebeurtenissen tijdens deze avond door de ogen van Paul, en in het begin is dat leuk, want Paul verwoord wat veel van ons ook denken en hij schopt lekker tegen dingen aan, zoals het gedoe in sterrenrestaurants, mensen die huisjes in Frankrijk hebben enzovoort. Maar langzamerhand blijkt Paul toch niet zo’n heel fijn mens te zijn, iemand die er niet wars van is om eigen rechter te spelen, die, als hij merkt dat zijn zoon zijn neefje koeioneert en meesleept, het alleen maar fijn vindt dat zijn zoon in ieder geval geen meeloper is. Je zou Paul bijna een soort salon-fascist  kunnen noemen. Claire op haar beurt heeft er geen enkele moeite mee om haar zoon een alibi te verschaffen als die nog meer verschrikkelijke dingen gaat doen om de bewijzen van zijn vorige misdaad te verdoezelen. Ze heeft hem hier zelfs toe aangezet

De enige aan tafel die nog enig gezond verstand lijkt te hebben is Serge, maar die laat zich uiteindelijk uit ijdelheid weerhouden zijn persconferentie te geven en actie te ondernemen. De overigen willen het vooral van tafel hebben, uit bestwil voor ‘hun lieve jongens’. Over het slachtoffer heeft niemand het meer, dan had die maar andere keuzes moeten maken en daar niet moeten zijn.

Ik had Het diner nog nooit gelezen, ik was er ooit in begonnen, maar was al snel opgehouden (ik heb niet altijd heel veel geduld met Nederlandse literatuur en ik heb altijd een hekel aan Jiskefet gehad).

Vorige week heb ik echter de verfilming van Het diner gezien en die vond ik erg goed. Het boek wilde ik daarna ook lezen, ook om te zien hoe boek en film van elkaar verschillen.

Het verschil zit vooral in het einde en de reactie van Paul. In het boek is hij een mededader, helpt hij Claire om Michel te beschermen, om hun gelukkige drie-eenheid te behouden. In de film is hij geschokt en distantieert hij zichzelf van Claire en Michel, die altijd al meer een twee-eenheid waren waar hij buiten stond. Het einde en het lot van Paul blijven in de film open.

Ik kan niet zeggen welk einde ik beter vond, al begrijp ik niet helemaal waarom in de film het einde is veranderd? Is dat om ten minste nog één sympathiek persoon over te houden?

Ik vond Het diner erg prettig lezen, Herman Koch is erin geslaagd om een vreselijk gegeven indringend te beschrijven, maar toch met heel grappige momenten en opmerkingen erin waar ik regelmatig om moest grinniken. De situatie en de consequenties bleven in ieder geval ook nog lang in mijn hoofd zitten. Alle lof is wat mij betreft ook verdiend.