Tentoonstelling: Jongkind en vrienden

Haven van Honfleur 1876

Johan Jongkind werd in 1819 geboren en deed zijn opleiding aan de Teekenschool in Den Haag. Zijn leermeester Aert Schelfhout bracht hem onder de aandacht van de Franse schilder Eúgene Isabey, die onder de indruk was en Jongkind uitnodigde om naar Parijs te komen. 

Jongkind kreeg zelfs een koninklijke beurs om in Parijs te studeren en leerde hier verschillende schilders van de Barbizon school kennen. Zijn manier om landschappen te schilderen op een zeer Nederlandse manier, zelfs al was het onderwerp Frans, sloeg erg aan in Parijs en verschillende malen werd Jongkind op de Salon beloond.

De Franse schilders bewonderden zijn stijl en iemand als Claude Monet beschouwde hem als een leermeester. Monet schijnt zelfs gezegd te hebben dat Jongkind zijn oog heeft leren kijken.

Net als de nieuwe generatie schilders vond Jongkind de nieuwe tijd interessant en schilderde hij het moderne stadsleven, zoals de spoorbruggen die werden aangelegd of de verbouwingen en veranderingen in Parijs. 

Le Canal St. Martin á Paris, 1875

Maar ook trok hij naar de Normandische kust om daar in de buitenlucht te schilderen. Zijn manier van schilderen was niet romantisch, maar probeerde juist de moderne feitelijkheid weer te geven.  

Toen in 1855 zijn schilderijen echter geweigerd werden op de Salon, keerde hij failliet terug in Nederland. In Rotterdam en Dordrecht legde hij zich toe op havengezichten en vooral op havens in het maanlicht.

Zijn vrienden in Frankrijk waren hem echter niet vergeten en hebben in 1860 zelfs een veiling gehouden om geld in te zamelen om Jongkind weer naar Parijs te halen. Tot zijn dood in 1891 zou hij in Frankrijk wonen en hier veel bekendheid genieten, vooral zijn ‘Hollandse landschappen’ vielen erg in de smaak. 

Le Rue Faubourg St. Jacques á Paris 1879

Johan Jongkind deed niet mee aan de eerste Impressionistische tentoonstelling van Monet en zijn vrienden en is dus nooit tot de Impressionisten gerekend, al kun je wel zeggen dat hij aan de wieg van deze stroming heeft gestaan.

In het Dordrechts museum is er op dit moment een zeer mooie tentoonstelling over Johan Jongkind te zien. Zijn ontwikkeling van beginnende schilder in Den Haag tot gevierd schilder in Frankrijk is te volgen, en de invloed die hij had op anderen. Er hangen dus niet alleen werken van Jongkind zelf, maar ook van de Franse schilders met wie hij samenwerkte. 

Ik was onder de indruk van de grootte van deze tentoonstelling en ik was verbaasd over hoe mooi ik de schilderijen van Jongkind vond. Hij kreeg een losse manier van schilderen die erg op die van de Impressionisten lijkt, maar toch heel Nederlands is in de manier waarop hij landschappen doet. 

Jongkind was een originele schilder die niemand na-aapte, maar zijn eigen weg ging, met prachtige schilderijen tot gevolg. 

Stadgezicht Rotterdam 1873

De tentoonstelling is erg de moeite waard, het is dan ook beslist geen kleine tentoonstelling, maar er zijn veel werken verzameld en ze zijn bijna allemaal even mooi.

De tentoonstelling Jongkind en vrienden is nog tot 27 mei 2018 in Dordrecht te zien.