A gentleman in Moscow, Amor Towles

Graaf Alexander Rostov is in het buitenland als de Russische Revolutie uitbreekt, maar hij keert terug naar zijn geliefde vaderland. 

In 1922 wordt hij veroordeeld omdat hij een bedreiging vormt voor het communistische regime, maar de doodstraf krijgt hij niet. In plaats daarvoor wordt hij tot Voormalig Persoon verklaard en krijgt hij huisarrest in het Metropool Hotel in Moskou waar hij de afgelopen jaren een suite bewoonde.  

Graaf Rostov mag geen voet buiten het hotel zetten en wordt verbannen naar één van de zolderkamers van het hotel.  Hier zal hij zijn dagen moeten slijten. Hij probeert manmoedig om de tijd te verdrijven met de essays van Montaigne, maar die brengen hem weinig vreugde. 

Het zijn echter de mensen in het hotel, zowel de gasten als het personeel, die hem in de jaren die komen zullen helpen. De graaf maakt vrienden, weet zijn talenten in te zetten in het hotel en zorgt voor een aangenomen dochtertje.

Graaf Alexander Rostov is een gentleman in de ware zin van het woord. Hij is vriendelijk en voorkomend, erudiet en laat anderen in hun waarde. Zijn leven is begrensd, en in de periode 1922 tot 1954 zal hij slechts éénmaal het hotel verlaten, in een noodgeval.

Toch heeft hij geen armoedig leven, zijn herinneringen aan vroeger en de vele vrienden die hij nu heeft, maken zijn leven rijk en zinvol. Van zijn oude vriend Mischa, de actrice Anna met wie hij een relatie krijgt tot de jonge Nina die een goede vriendin wordt, de Maitre d’ Andrey en de kok Emile, de naaister Marina, de Amerikaanse diplomaat Richard en de partijfunctionaris Osip die de graaf inhuurt om hem over het Westen te leren, allemaal spelen ze een rol in het leven van Alexander Rostov en hij in het hunne.

Een speciale plek is daarbij weggelegd voor zijn aangenomen dochtertje Sofia, die uitgroeit tot een getalenteerde pianiste en voor wie de graaf op het laatst alles op alles zal zetten om haar aan een toekomst te helpen.

A gentleman in Moscow is een prachtig boek over een bijzondere man, die je in je hart sluit. Er is niet veel actie, maar als je denkt dat een verhaal van een man die 32 jaar in een hotel woont saai is, dan vergis je je. A gentleman in Moscow is namelijk absoluut niet saai.

In de afgeschermde wereld van het hotel dringt namelijk meer dan genoeg door van de gebeurtenissen in de buitenwereld. De hongersnood, de terreur van Stalin, de oorlog en de censuur laten allemaal hun sporen na en het leven van de graaf verandert mee met de tijden.

De graaf houdt van zijn vaderland in het algemeen en van het voorvaderlijk landgoed in het bijzonder en het mooie is dat je dit volkomen begrijpt. De keuzes die de graaf maakt zijn gebaseerd op zijn persoonlijke erecode, maar zijn geen moment belachelijk of overdreven, maar juist een bastion van beschaving te midden van een zeer onbeschaafde wereld.

Dat de graaf tenslotte er voor kiest om Rusland één keer te verraden, is desondanks ook volkomen begrijpelijk, in dit geval was dit het enige dat hij kon doen.

Het einde is spannend en heerlijk om te lezen, je applaudisseert bijna elke keer als de graaf weer iets heeft kunnen regelen. Dat hij daarbij de verschrikkelijke hotelmanager die fungeert als informant van de KGB een flinke hak kan zetten, is mooi meegenomen. De laatste scenes waren niet zoals ik had verwacht, maar wel heel passend en ontroerend.

Met pijn in mijn hart nam ik afscheid van graaf Alexander Rostov en ik kon hem alleen maar het allerbeste wensen.

Ik heb geprobeerd om zo min mogelijk weg te geven over wat er allemaal gebeurt en hoe het eindigt, want dit is een boek die je gewoon zelf zou moeten lezen.

Uitgegeven in 2016

Bladzijdes: 462

In het Nederlands vertaald als: Graaf in Moskou