De eerste twee Ferrara-romans, Giorgio Bassani

Giorgio Bassani (1916-2000) was een Italiaanse schrijver die vooral bekend is geworden met de boeken die zich afspeelden in het stadje Ferrara, waar Bassani zelf ook opgroeide. Deze serie van zes boeken staan bekend als de Ferrara-romans. Het is geen serie in de zin dat het steeds over dezelfde personen gaat, maar de 'hoofdpersoon' is eigenlijk het stadje Ferrara én de mensen die er wonen in de jaren ’20 en ’30.  

Ik had jaren geleden al één van deze boeken gekregen, maar op de een of andere manier had ik de indruk dat de andere romans niet meer verkrijgbaar waren. Kort geleden zijn ze echter allemaal opnieuw uitgegeven en kon ik, eindelijk en gelukkig, de rest van de boeken ook lezen. (en in de kast zetten, zo ben ik ook wel weer). 

Giorgio Bassani was Joods en kreeg in 1938 te maken met de rassenwetten in Italie. Veel Italiaanse Joden waren niet bezig met hun Joodse afkomst en waren geassimileerd, velen waren zelfs lid van de Fascistische partij toen dat in de beginjaren nog kon.

Maar vanaf 1938 worden ook in Italië de Joden buitengesloten, mochten zij niet meer studeren, niet meer lid zijn van clubs en verenigingen en werd hun rol steeds meer gemarginaliseerd. Giorgio Bassani moest zijn eerste boek onder pseudoniem uitgeven, omdat het anders geweigerd zou zijn.

Deze thematiek van vervreemding en buitenstaander zijn, speelt in de boeken van Bassani een grote rol. 

Dit zijn de eerste twee boeken in de serie.

Binnen de muren

In deze verhalenbundel met 5 korte verhalen, zie je meteen een aantal dingen terugkomen die kenmerkend zijn voor de boeken van Giorgio Bassani.

Het zijn uiteenlopende verhalen over verschillende personen die zich allemaal in andere situaties bevinden. Het gaat bijvoorbeeld over een jonge vrouw die, nadat ze zwanger is geworden, door haar minnaar wordt verlaten en uiteindelijk maar trouwt met een ander, een verhaal gaat over een Joodse man die de Holocaust heeft overleeft en terugkomt, waar de bevolking niet zo heel blij mee is, en een ander verhaal gaat over iemand die een oorlogsmisdaad heeft gezien en eindelijk zijn mond opendoet.

Een scherp oog voor mensen en de manier waarop mensen zich gedragen wordt in alle verhalen duidelijk. De observaties zijn glashelder, de zinnen mooi en afgewogen en de stad Ferrara met alle mensen en de manier waarop zij met elkaar omgaan, komt voor je ogen tot leven.

Oorspronkelijke titel Dentro le mura (1937)

Deze Nederlanders uitgave 2018 door uitgeverij De bezige bij

Nederlandse vertaling Jan van der Haar

Bladzijdes: 207

De gouden bril

In Ferrara komt dokter Fadigati wonen. Hij is snel geliefd in het stadje, want hij is een goede arts. Hij trouwt niet, maar op een gegeven moment wordt duidelijk waarom, hij is homoseksueel. 

Dat is een bron van besmuikte opmerkingen en gelach, maar echt lastig wordt het de dokter niet gemaakt. Pas als hij betrokken raakt in het kringetje van studenten die elke dag met de trein naar Bologna gaan en als hij in de zomer een zichtbare verhouding krijgt met één van hen, loopt het helemaal mis.

Het verhaal wordt verteld door een Joodse jongeman, die steeds meer te maken krijgt met uitsluiting. Het gaat eigenlijk gelijk op, zowel de dokter als de jongeman komen steeds meer buiten de samenleving te staan, met alle gevolgen van dien.

Prachtig, subtiel en ontroerend, en opnieuw geschreven in een helder en mooi proza waarin ergens ook de weemoed doorklinkt naar de tijd van vroeger. Een kleine roman, maar een die bewijst dat je niet altijd honderden pagina’s vol hoeft te schrijven om indruk te maken. Een schitterend verhaal. 

Oorspronkelijke titel: Gli occhiali d’oro (1977)

Deze Nederlandse uitgave 2018 door uitgeverij De bezige bij

Nederlandse vertaling: Jan van der Haar

Bladzijdes: 104