Het fantoom van Alexander Wolf, Gajto Gazdanov

Een jongeman vecht tijdens de Russische burgeroorlog aan de kant van de Witten. Tijdens een tocht over de steppe komt een man op een paard hem tegemoet en nadat de man eerst op hem schiet, schiet de jongeman de andere man dood. De jongeman komt uiteindelijk in Parijs terecht, zoals zoveel Russische vluchtelingen, en probeert met allerlei baantjes zijn hoofd boven water te houden.

Hij is het incident op de steppe nooit vergeten en hij krijgt dan ook een schok als hij een boek van de Engelse schrijver Alexander Wolf leest waarin deze gebeurtenis tot in detail beschreven wordt.

De jongeman probeert om meer over deze Alexander Wolf te weten te komen en dat is nog niet zo gemakkelijk. De uitgever zegt dat Wolf een Engelsman is die nooit buiten Engeland is geweest en brieven die de jongeman stuurt, blijven onbeantwoord. Hij leert een Rus in een Russisch restaurantje kennen die Alexander Wolf kent, maar hem verder weinig kan vertellen waar Wolf nu is. Als uiteindelijk de jongeman Alexander Wolf ontmoet, neemt het noodlot zijn loop. 

Gajto Gazdanov is een Russische schrijver die na de Russische burgeroorlog naar Parijs vluchtte, waar hij allerlei baantjes had en ondertussen schreef. Dit boek is uitgegeven in 1947 en de eerste Engelse vertaling kwam uit in 1950. Daarna zijn de schrijver en zijn boeken een beetje in de vergetelheid geraakt.

Tot een Duitse uitgever het boek een paar jaar geleden weer ontdekte en via de Frankfurter Buchmesse ook twee Nederlandse uitgevers het boek leerden kennen. Ze waren er allebei zó van onder de indruk dat ze besloten om het dan maar samen uit te geven.

Gajto Gazdanov

Het fantoom van Alexander Wolf is geen lang verhaal, slechts 172 bladzijdes. Het gegeven is bijzonder, een man die een andere man neerschiet en de enige is die dat weet, tot hij het terugleest in een boek. In deze 172 bladzijdes wordt op een heel precieze manier het verhaal verteld, er is geen woord teveel en als je je soms verbaast over een bepaalde gebeurtenis die veel aandacht krijgt, dan heeft dit altijd een functie. Op de achterkant staat de vergelijking met John Williams en in dit opzicht klopt dat denk ik wel.

Hoewel je op een gegeven moment bepaalde dingen wel ziet aankomen, is het einde onverwacht, maar wel helemaal kloppend. Het schijnt dat Gazdanov drie verschillende eindes heeft geschreven en dat hij uiteindelijk deze heeft ingeleverd, omdat dit het juiste eind was. Het had ook inderdaad niet op een andere manier kunnen eindigen. Ik kan hier niet meer over vertellen, want dan geef ik teveel weg, ik kan alleen maar aanraden om dit kleine, maar tegelijkertijd grootste verhaal zelf te lezen en verrast te worden.

Wat is het toch fijn dat sommige boeken opnieuw in de belangstelling komen en dat je nieuwe (oude) schrijvers leert kennen. Er is nog een boek van Gazdanov verschenen, Een avond met Claire, en dat heb ik natuurlijk ook meteen aangeschaftJ. Volgende week zal ik dat boek hier ook bespreken.

Originele Russische titel: Prizrak Aleksandra Wolfa

Uitgegeven in 1947
Nederlandse uitgave 2013 door uitgeverij Cossee en Lebowski publishers (met een absoluut prachtige kaft!)
Nederlandse vertaling: Yolanda Bloemen
Bladzijdes: 172