Southern cross the dog, Bill Cheng
Mississippi, 1927. Een grote overstroming waarbij de dijken
doorbreken zorgt ervoor dat de jonge Robert Chatham en zijn familie hun huis
moeten verlaten en alles kwijtraken. Vader Ellis heeft al veel verloren door de
vernederingen die hij als zwarte man in het zuiden in die tijd moet ondergaan
en moeder Etta is zichzelf helemaal kwijtgeraakt nadat haar oudste zoon werd
gelyncht omdat hij, naar verluidt, het had aangelegd met een blank meisje.
Nu vertaald in het Nederlands als: Als de hond het spoor kruist
Het tweede deel speelt zich af in 1932. Hier vinden we Eli,
een zwarte muzikant die uit de gevangenis wordt gehaald door een blanke man die
wil dat Eli voor hem optreedt. Eli heeft charisma en veel mensen geloven dat
hij speciale krachten heeft. Hij vindt de nu twaalfjarige Robert die werkt als
een manusje-van-alles in een hotel (eigenlijk een bordeel) en vertelt de jongen
dat hij is vervloekt, dat de zwarte hond van de duivel hem altijd zal
achtervolgen.
In de delen erna zien we Robert terug in 1941, als hij werkt
voor een ploeg in de Tennessee Valley
Authority, een van de grote werkverschaffingsprojecten van de New Deal. Hij
is er nog altijd van overtuigd dat hij vervloekt is en doet daarom weinig
moeite zich te verzetten tegen zijn lot, dat weinig goeds voor hem in petto
heeft.
De titel, Southern
cross the dog, slaat op twee spoorlijnen, de Southern Railroad en de Yazoo
Delta (YD, die de Yellow Dog werd genoemd). Deze kruisen elkaar in
Mississippi, net zoals dezelfde mensen steeds het pad van Robert kruisen. De
hond is tegelijkertijd ook de hond waardoor Robert wordt achtervolgd, of denkt
achtervolgd te worden.
De schrijver, Bill
Cheng, woont zelf in New York en was nog nooit in Mississippi geweest, dat
kwam pas nadat het boek af was. Hij werd geĂŻnspireerd door verschillende oude Blues
zangers en in de Blues komen die spoorlijnen ook weer voor.
Southern cross the
dog deed me een beetje denken aan De
vlucht van Jesus Carrasco. Ook dat is een verhaal waarin de jonge
hoofdpersoon de ene ellende na de andere te verwerken krijgt. Het probleem voor
mij is alleen dat het in Southern cross
the dog een beetje véél werd, het blijft maar doorgaan met Robert en nooit
is er enig lichtpuntje.
Waar de jongen in De
vlucht een relatief korte tijd ellende meemaakt en uiteindelijk een uitweg heeft
en je hoopt hebt dat de jongen een betere toekomst tegemoet gaat, twijfel ik
daaraan bij Robert. Hij heeft jarenlang te maken met armoede, honger, mishandeling,
vernedering en bovendien gaat iedereen dood, alleen Robert blijft miserabel en
alleen over. Op het laatst heeft hij weliswaar een plek om te blijven, maar ik
heb niet de indruk dat hij hier lang van zal kunnen genieten.
Het verhaal wordt verteld in delen waarvan sommige over
Robert gaan, maar andere stukken hebben andere hoofdpersonen waarvan je er
later pas achterkomt welke rol ze spelen in het leven van Robert of gespeeld
hebben. Dit kan misschien verwarrend werken, maar ik vond het eigenlijk wel
heel mooi en fascinerend, vooral door de lijntjes die steeds weer bij elkaar
komen. Verschrikkelijk ook als je erachter komt hoe Ă©Ă©n opmerking de loop van
een leven kan beĂŻnvloeden.
Ondanks de ellende die misschien wat meer gedoseerd had
kunnen worden, vond ik Southern cross
the dog een mooi en bijzonder boek, met een treffend tijdsbeeld.
Uitgegeven in 2014
Bladzijdes: 322Nu vertaald in het Nederlands als: Als de hond het spoor kruist
Reacties
Een reactie posten