Het winterpaleis, John Boyne

In 1981 ligt een oude vrouw, Zoya, in het ziekenhuis. Zij is stervende. Haar echtgenoot, Georgy, kijkt terug op zijn leven en het leven dat hij samen met Zoya heeft gehad.

Georgy groeide op in een klein dorpje in Rusland en op een goede dag kwam Nicolaas Nikolajevitsj, de neef van de Tsaar en opperbevelhebber van het leger langs.

Door toevallige omstandigheden wist Georgy een moordaanslag te verijdelen en uit dankbaarheid werd de jongen meegenomen naar Sint Petersburg. Hij kwam in dienst bij de lijfwacht van de tsaar met de speciale opdracht om de tsarevich Alexei te beschermen.

Georgy moest wennen aan het nieuwe leven, maar had nu wel de kans alle belangrijke gebeurtenissen in de Russische geschiedenis van dichtbij mee te maken. Hij leerde Rasputin kennen, zag de stemming veranderen bij het volk, was aanwezig toen de Tsaar afstand deed en was erbij in Jekatarinaburg.

Daarna vluchtte Georgy naar Parijs, waar hij trouwde met Zoya. In de jaren erna leefde hij met haar in Parijs en daarna in Londen, waar Georgy een baantje bij The  British Library kreeg.

In Het winterpaleis is alles heel romantisch en soms grijpt alles een beetje té toevallig in elkaar. Heel geloofwaardig is het daarmee niet. Zeker niet als je bedenkt dat het verhaal bovendien historisch volkomen incorrect is, op meerdere fronten. Sommige details kloppen niet (Alexei had zich wel gestoten in Jekatarinaburg, we weten dat zijn vader hem de trap af heeft moeten dragen naar de kelder toe die fatale nacht) en de grote lijn van het verhaal klopt natuurlijk al helemaal niet. Ik zal verder niet verklappen wat dit is, want ik wil het boek niet bederven voor de mensen die het nog niet kennen. 

Maar deze onnauwkeurigheden mogen de pret wat mij betreft niet drukken. Meestal kan ik er niet tegen als een boek historisch gezien grote vrijheden neemt, maar in dit geval vergeef ik het John Boyne graag.

John Boyne is namelijk een goede schrijver, hij weet beelden op te roepen en met een paar zinnen een personage op te karakteriseren of een gebeurtenis te beschrijven.

De vele sprongen in het verhaal, van de gebeurtenissen in Sint Petersburg en de jaren erna, maken dat het boek niet verveelt of inzakt. Bovendien kom je er zo langzamerhand achter wat er in 1918 gebeurd is. De afwisseling tussen de pracht en praal van het Keizerlijke hof, de armoede in Parijs en het middenklasse leven dat Georgy en Zoya in Londen opbouwen is goed gedaan.

De Keizerlijke Familie

Het winterpaleis is daarmee gewoon een heel mooi verhaal, dat je weet te raken. Het is met dit verhaal dat mijn grote belangstelling voor Rusland en mijn liefde voor de Keizerlijke Familie is begonnen. Ik ben blij te merken dat het boek bij het opnieuw lezen nog niets van zijn schoonheid had verloren. Ik wist natuurlijk nu al wel wat de twist op het einde was, maar ik vond het nog altijd even mooi. Een dierbaar boek. 

Originele titel: The house of special purpose

Uitgegeven in 2009
Nederlandse uitgave 2009 door uitgeverij Arena
Nederlandse vertaling: Mechteld Jansen
Bladzijdes: 414