De geniale vriendin, Elena Ferrante

Elena wordt gebeld door Rino, de zoon van Lina, met de mededeling dat zijn moeder zomaar verdwenen is. Ze heeft zorgvuldig al haar sporen uitgewist en is zonder iets te zeggen weggegaan.

Door dit bericht komen de herinneringen terug aan die vriendschap tussen Elena en Lina, terwijl ze opgroeiden in een volkswijk in Napels in de jaren ’50.

Het is een wereld waarin de wonden van de oorlog nog altijd niet geheeld zijn. Een wereld vol armoede, waar de vrouwen vroeg oud zijn en de mannen de eer van hun zusters en verloofdes met geweld verdedigen.

De vader van Elena is conciërge op het gemeentehuis en de vader van Lina is schoenmaker. Hoewel beide meisjes erg slim zijn, is het Lina echt briljant en oorspronkelijk in haar denken en leren en is Elena, zoals ze zelf weet, een stuk minder slim dan haar vriendin. Bewondering en soms ook afgunst wisselen elkaar dan ook af in hun vriendschap.

Lina wil dolgraag ontsnappen uit de wijk waarin ze opgroeit, de wereld ontdekken en iets bijzonders met haar leven doen.
Na de lagere school mag Elena doorleren, maar Lina moet van school. Lina hoopt nog heel lang dat ze wel mag doorleren, maar haar ouders houden voet bij stuk. Op allerlei manieren probeert Lina om nog verder te leren op eigen houtje, zo leert ze zichzelf Grieks en Latijn door zelfstandig de grammatica te bestuderen.

Ondertussen heeft ze ook het plan om schoenen te ontwerpen en te maken. Haar vader repareert alleen schoenen in zijn winkel, zij heeft grootste plannen om uit te breiden.

Al deze plannen komen echter tot weinig en Lina ziet nog maar één uitweg, een huwelijk op haar zestiende met Stefano, de zoon van de kruidenier.

Elena is ondertussen op het gymnasium bezig en denkt zelfs na over de universiteit. Maar hoewel zij doet wat Lina zo graag had gedaan, is er bij Elena vaak het gevoel dat Lena haar voorbij streeft op alle andere fronten.

Wie Elena Ferrante is, weten we niet. Het is een pseudoniem en dat is het enige dat bekend is. Zij heeft al drie eerdere boeken geschreven. 

De geniale vriendin is het eerste deel over Elena en Lina, er moeten nog meer boeken volgen waarin het leven van de twee vrouwen verder gaat. We zijn nu geëindigd bij het huwelijksfeest van Lina en Stefano, waar Lina tot een nare ontdekking komt. Ik wil heel graag weten hoe dit verder gaat en hoe Lina er uiteindelijk toe komt om jaren later volledig te verdwijnen, zonder een aanwijzing achter te laten.

Elena Ferrante heeft met De geniale vriendin een boek geschreven waarin moeiteloos de sfeer van Napels wordt opgeroepen. De jaren vijftig veranderen in de jaren zestig; oude waarden worden ingewisseld tegen iets nieuws en een nieuw soort maatschappij doet zijn opwachting. Dit alles zonder grootste uitleg, maar in terloopse vermeldingen. De stem en de blik van Elena die het verhaal vertelt, verandert in de loop van het boek. Van een naïef, jong meisje dat van niets weet wordt ze een gymnasiumleerlinge die misschien zelfs kan gaan studeren. En omdat ze jaren later over de gebeurtenissen schrijft, ziet ze nu dingen die ze toen nog niet begreep.

Bijzonder knap en mooi geschreven.

Oorspronkelijke Italiaanse titel: L’amica geniale

Oorspronkelijke uitgave: 2011
Nederlandse uitgave 2013 door Uitgeverij Wereldbibliotheek
Nederlandse vertaling: Marieke van Laake
Bladzijdes: 335