Afscheid van de wapenen, Ernest Hemingway

Al jarenlang ben ik gefascineerd door de man Ernest Hemingway, maar zo heel veel boeken heb ik nog niet van hem gelezen. Toen ik begin twintig was, ben ik enthousiast in een boek begonnen, maar ik kon er met geen mogelijkheid doorheen komen. De karakteristieke schrijfstijl pakte me niet en zwaar teleurgesteld heb ik het boek weer weggelegd. Toch wilde ik het niet opgeven, waarschijnlijk zou ik Hemingway beter begrijpen als ik wat ouder was, dat hoopte ik in ieder geval.

Toen ik dertig was geworden, heb ik het dan ook voor de tweede maal geprobeerd. Helaas, de boeken van Hemingway konden me nog altijd niet echt bekoren. Een Amerikaan in Parijs was oke, maar lokte nog niet aan tot heel veel meer lezen.

Een tijdje geleden heb ik opnieuw een boek van Hemingway een kans gegeven, en ditmaal was het raak, ik heb Afscheid van de wapenen niet alleen uitgelezen, maar ik vond het ook nog mooi.

Kwistig met bijvoegelijke naamworden is Ernest Hemingway niet en ook voor poëtische beschrijvingen moet je niet bij hem zijn. Soberheid van zinnen, de taal met minimale variatie teruggebracht tot het bot, dat is waar Hemingway naar streefde. Hij hanteerde de zogenaamde Iceberg theory; als schrijver moet je niet alles vertellen, maar de lezer moet voelen dat onder wat er verteld wordt, nog heel veel schuil gaat.

Afscheid van de wapenen was zijn eerste roman en hierin wordt dit al goed duidelijk. Hij gebruikte voor dit verhaal zijn eigen ervaringen uit de Eerste Wereldoorlog, toen hij als vrijwilliger in Italië ambulancier was.

Afscheid van de wapenen is het verhaal van Frederick Henry, een luitenant die ambulancier is in Italië.
Hij wordt verliefd op de Engelse verpleegster Catherine, net zoals Hemingway zelf in die tijd verliefd werd op een verpleegster. Net als voor Hemingway loopt de liefde tussen Frederick en Catherine niet goed af, al is de manier waarop anders.

Hemingways sobere taalgebruik leent zich uitstekend voor de scènes die zich in de oorlog afspelen, zoals de gesprekken tussen de soldaten onderling en de gevechthandelingen. De herhalingen geven een extra lading aan de waanzinnige chaos en de complete redeloosheid die een oorlog maakt.

Minder geschikt is deze manier van schrijven om een hartstochtelijke liefde over te brengen, lijkt het. Waar de gesprekken tussen de soldaten grappig, absurd en indringend waren, vond ik de dialogen tussen de twee geliefden houterig en zelfs wat vervelend. Nergens had ik namelijk het idee dat Catherine en Frederick echt van elkaar hielden of het echt fijn hadden samen of elkaar zelfs maar aardig vonden.

Als hun liefde niet zo tragisch was geëindigd, denk ik dat hun relatie de oorlog dan ook niet had overleefd. Misschien wilde Hemingway dat ook op deze manier duidelijk maken, dat is heel goed mogelijk.

Afscheid van de wapenen is een goed boek over de Eerste Wereldoorlog, met een paar prachtige scènes en geweldige dialogen en een heel bijzondere manier van schrijven. Een groots liefdesverhaal is het wat mij betreft niet, maar een boek kan niet altijd alles hebben. Ik was in ieder geval blij dat ik zoveel moois aantrof in een boek van Hemingway dat ik zeker weet dat ik vrij snel een ander boek van hem zal lezen. Ik ben eindelijk over mijn Hemingway-blokkade heen.

Oorspronkelijke titel: A farewell to arms

Uitgegeven in 1929
Deze Nederlandse uitgave 2014 door uitgeverij Atlas Contact
Nederlandse vertaling: Katja Vranken
Bladzijdes: 302