Geuren, Philippe Claudel

De acaciabloemen ruiken naar honing en lente; ze gonzen van de bijen die zich eraan bezatten als piepkleine, harige silenen, om daarna weg te waggelen door de zachte lucht.

Geuren en smaken kunnen herinneringen oproepen en je binnen een seconde terugbrengen in de tijd. Het beroemdste literaire voorbeeld is natuurlijk het Madeleine cakeje van Proust, maar ook andere schrijvers maken hier gebruik van.

Philippe Claudel heeft een bundel korte verhalen geschreven, impressies en herinneringen aan vroeger, aan de hand van de geuren van toen. In een paar bladzijden vertelt hij iets over zijn kindertijd en de geuren die daarbij horen. Soms begint het ook met de geur en komt daarna de herinnering die erbij hoort.  

De stinkende kaas die zijn vader altijd kocht en die buiten bewaard moest worden, de mest die werd uitgespreid over de aarde, de geur van tweetakt die onlosmakelijk is verbonden met de brommers waarop ze reden, de inkt op school, pasgewassen lakens, de kaneel waarbij je exotische reizen kon fantaseren, het verschil in geur tussen Gitanes of Gauloises.

Door de flacon te schudden sprenkelt hij was vloeistof in de holte van zijn linkerhand. Net als in de reclame. Dan slaat hij snel een paar keer met zijn bevochtigde handpalm op zijn kin, hals en wangen. Van het ene op het andere moment worden we overvallen door arrogante menthol- en citrusgeuren die, nog versterkt door de toegevoegde alcohol, door de lucht vliegen en in onze neusgaten prikken. Maar ze trekken weg, en wat overblijft is een geur die aan melisse en citroen doet denken, aan de muntblaadjes uit de tuin waar ik zo graag op kauw, aan smaragdbladeren, heldere kruidenthee, gele schors en peper.

Geur is voor mij iets ongrijpbaars en iets onbegrijpelijks, omdat ik namelijk geen reukvermogen bezit. Ik ruik helemaal niets. Nooit gedaan ook, tenminste, niet zolang ik me kan herinneren. Ik heb me nooit iets kunnen voorstellen van de geuren die pas gemaaid gras, verse koffie of brood net uit de oven schijnen te geven, aan de andere kant ruik ik ook de geur van de vieze kattenbak niet en dat schijnt dan wel weer een voordeel te zijn.

Maar Philippe Claudel heeft het onmogelijke bereikt; door zijn prachtige taalgebruik, zijn mooie zinnen en poëtische beeldspraken heeft hij me laten ruiken. Of liever, heb ik voor het eerst een idee wat het moet zijn om te kunnen ruiken. Zijn woorden toveren beelden voor me die geuren tot leven doen komen. Geuren die ik niet ken, maar die ik me nu wel voor kan stellen. 

Wat mij betreft is Geuren een prachtig boekje, dat opnieuw het bewijs vormt dat Philippe Claudel een groot schrijver is. 
Een van de beste wat mij betreft.

Originele Franse titel: Parfums
Uigegeven in 2012
Nederlandse uitgave 2012 door uitgeverij De bezige bij
Nederlandse vertaling: Manik Sarkar

Bladzijdes: 202

Reacties

  1. Gut, Bettina, ik wist helemaal niet dat je geen reukvermogen bezit, en wat ongelooflijk knap dat Claudel je met deze verhalen voor het eerst een idee heeft gegeven van wat ruiken zou kunnen betekenen. Ik zet het boek gauw op mijn verlanglijstje.
    PS Aan de kattenbak mis je inderdaad niks en aan sigarettenrook en uitlaatgassen ook niet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, wonderlijk he? Dat iemand zo kan schrijven dat dit gebrek helemaal even weg was bij mij. Voor mijn gevoel dan. Het bevestigde alleen maar weer hoe goed Philippe Claudel is en hoeveel ik van zijn boeken houd. En van hem!! :-)

      Groetjes,
      PS Ooit heeft een leerling een stinkbom laten afgaan in het lokaal, maar ik zei dat zolang ik niets rook, de les gewoon door ging. Dat is daarna nooit meer gebeurd :-)

      Verwijderen
  2. Door al jouw enthousiaste besprekingen vraag ik me af waarom nog nooit iets van Claudel heb gelezen.... die komt dus weer wat hoger op de lijst!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hoi Bettina, dat je niets kunt ruiken lijkt me wel een gemis. De geur van versgebakken brood of de geur van een bos net nadat het geregend heeft om maar twee van mijn favoriete geuren te noemen. Aan de andere kant heb je geen last van een buurvrouw die onder het raam van je slaapkamer staat te roken of een vuilniszak die staat te stinken of de drankkegel van een zwerver. Een ander boek waarin geuren centraal staan is "Het parfum" van Patrick Suskind, waarin de hoofdpersoon die een geweldig reukvermogen heeft op zoek gaat naar het perfecte parfum. Dit boek is ook (matig) verfilmd, maar de slotscene is leuk. Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het scheelt dat ik het nooit heb gehad, het is dus niet zo dat ik weet wat ik mis, al vind het soms wel jammer.
      Bij Het parfum vond ik de geur juist een tikje onsmakelijk worden, en was ik bijna blij dat ik niet kon ruiken :-)(en de film vond ik afschuwelijk)

      Groetjes,

      Verwijderen
  4. Wat een mooie blogpost! Claudel is ook min. Favoriet en dit boekje vond ik echt geweldig. Ik heb het aan heel veel mensen kado gedaan: iedereen vindt er wel een verhaal in dat hem of haar raakt!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, zoveel mooie verhalen en zo verschillend ook allemaal en allemaal even goed.
      Claudel staat sinds ik hem dit jaar heb ontdekt echt in mijn top-2 van schrijvers.

      Groetjes,

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts