Tentoonstelling: Schilders van het licht

Isaac Israels,
Vrouw op Parijs' balkon

Schilders kunnen niet zonder licht en Nederlandse schilders hebben hier altijd goed gebruik van gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan het beroemde licht in de schilderijen van de Hollandse meesters uit de 17e eeuw, zo subliem dat deze schilderijen tot  op de dag van vandaag beroemd en geliefd zijn. 

Maar het licht was niet alleen belangrijk in de 17e eeuw, ook twee eeuwen later gebruikten de schilders het licht op allerlei manieren. De invloed van de Impressionisten liet de Nederlandse schilders in hun landschappen op andere manieren zoeken naar het licht, terwijl de typische Hollandse elementen, zoals de wolkenluchten, bleven. 

Langzamerhand werd het naturalisme losgelaten en werden nieuwe stromingen in de kunst omarmd door de Nederlandse kunstenaars die naar Parijs gingen om te leren, en die nieuwe ideeën weer mee terug namen. 

Sommige Impressionisten kwamen juist naar Nederland om het Hollandse licht te bekijken. Zo verbleef Claude Monet enige tijd in Zaandam, waar hij bijvoorbeeld de Zaan schilderde en de lichtvlekjes op het water probeerde te vangen. 

Het pointillisme werd in de eerste instantie niet heel enthousiast ontvangen door de Nederlandse kunstcritici, die de kleuren schel en hard vonden en de techniek kinderlijk. 

De Nederlandse schilders ontwikkelden zich nog verder, probeerden om niet alleen het landschap te vangen in kleuren, maar ook emoties en gevoelens. Door het juiste gebruik van licht en schaduw kan een schilder iets duidelijk maken, iets benadrukken of juist iets verhullen.  

Jan Sluijters, Landschap bij Laren

De moderne tijd gaf nieuwe mogelijkheden om met het licht te spelen, het elektrische licht waar Parijs om bekend stond dook op in allerlei schilderijen en sommige schilders schilderden hun modellen in de avond in hun ateliers, onder het elektrische licht. 

De Nederlandse schilders probeerden ook het licht uit het zuiden te vangen en trokken naar de Côte d'Azur, of zelfs Algiers of Tunis. 

Schilders van het licht is de nieuwe tentoonstelling in het Singer museum en dit is opnieuw een heerlijke tentoonstelling om naar toe te gaan. Er is zoveel moois te zien en van zoveel fantastische Nederlandse schilders (en een paar Franse!). 

Ik houd van de periode 1880-1914 en met deze tentoonstelling kwam ik dus heel goed aan mijn trekken. Des te meer ik van Jan Sluijters zie, des te meer ik hem waardeer, en de landschappen van Mauve of de stadsscenes van Breitner maken me blij. Ik houd van Isaac Israëls en  de vrouwenportretten van Kees van Dongen vind ik schitterend. 

Behalve deze schilders zijn er ook nog werken te zien van Claude Monet, Charley Toorop en nog heel veel anderen,  die laten zien hoe divers de Nederlandse schilderkunst rond 1900 was en hoeveel prachtige werken hier te vinden zijn.

Schilders van het licht is nog tot 10 januari 2021 in het Singer museum in Laren te zien.