Bijzonder portret: koningin Marie-José van Italië (1906-2001)

Marie-José 1906-2001

In Italië kwam in 1922 Benito Mussolini aan de macht, en vanaf dat moment was Italië een fascistisch geregeerd land. De koning van Italië was Victor Emmanuel III, die misschien geen echt fascistische sympathieën had, maar wel meewerkte met dit nieuwe regime. 

Na de Tweede Wereldoorlog kwam zijn zoon Umberto II op de troon. Een maand later echter was er een referendum over de toekomst van de monarchie en er bleek een meerderheid te zijn voor afschaffing. De regeringsperiode van Umberto II had maar een maand geduurd, van 9 mei 1946 tot 2 juni 1946. 

Umberto II was getrouwd met Marie-José, die met deze korte regeringsperiode de bijnaam; De Meikoningin' kreeg. 

Marie-José was een Belgische prinses. Zij was geboren in 1906 als het derde kind van koning Albert I van België en diens vrouw Elizabeth. Marie-José zou tijdens de Eerste Wereldoorlog in een kloosterschool in Engeland verblijven en daarna haar scholing afmaken in Florence. 

Er was al door de ouders besproken dat Marie-José zou trouwen met Umberto, prins van Piëmont en kroonprins van Italië  en tijdens haar tijd in Florence leerden ze elkaar ook echt kennen. Ze zouden in 1930 trouwen. Leuk detail hier; Umberto had de bruidsjurk mede ontworpen en wilde per se zien of alles in orde was net voor het huwelijk zou worden voltrokken. De mouwen klopten niet en uiteindelijk trouwde Marie-José te laat en in een jurk zonder mouwen. 

Het paar zou in de jaren erna vier kinderen krijgen. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog had ze een ontmoeting met Hitler om te pleiten voor België, dat door de nazi's bezet werd. 

Ook probeerde Marie-José om met bemiddeling van paus Paulus VI vredesonderhandelingen met de Verenigde Staten te voeren, om op die manier Mussolini te omzeilen, van wie ze naar verluidt niet bepaald een fan was. Toch beweerde de zoon van Mussolini later dat de dictator en de prinses een affaire hadden gehad. Dit is echter niet heel waarschijnlijk als je weet dat de prinses juist contact had met antifascisten, en zelfs wapens en geld aan de partizanen gaf. 

Na de oorlog was ze dus maar 35 dagen koningin en na afloop van het referendum moest de koninklijke familie Italië verlaten. Nooit zouden ze meer voet op Italiaanse bodem mogen zetten. 

Het huwelijk tussen Marie-José en Umberto heeft dit niet goed overleefd. Ze woonden eerst samen in Portugal, maar al na enkele jaren nam Marie-José de wijk naar Zwitserland, waar ze zich bezighield met kunst en bijvoorbeeld een muziekconcours opzette. Na de dood van haar echtgenoot in 1983 (ze waren nooit officieel van elkaar gescheiden), kwam ze terug naar Italië. Hier stierf ze in 2001. 

Het portret is een echt staatsieportret, op een top een koningin. Het is jammer dat ze maar 35 dagen koningin heeft kunnen zijn, want zoals uit haar acties tijdens de oorlog bleek, was ze een originele vrouw die een goed politiek inzicht had. Misschien had Italie met haar als koningin een succesvolle monarchie kunnen zijn. 

Helaas, koffiedik kijken hoort niet bij geschiedschrijving en haar officiële rol is beperkt gebleven tot die van Meikoningin.