Chernobyl (2019)

Op 26 April 1986 ging er iets volledig mis in de kerncentrale van Tjernobyl, wat de grootste kernramp aller tijden tot gevolg had. Door een ontwerpfout ging het helemaal mis tijdens een veiligheidsoefening en ontplofte uiteindelijk zelfs de kern. 

Jammer genoeg gebeurde er in de eerste uren heel erg weinig. De omvang van de ramp werd gebagatelliseerd en er werd in de eerste instantie ontkend dat de nucleaire kern was ontploft (dat kan niet gebeuren, dus is het niet gebeurd).

Ondertussen kwamen de eerste brandweermannen naar de centrale om de brand te blussen, maar al snel moesten die weer afgevoerd worden naar het ziekenhuis vanwege de hoge lading radioactieve straling die ze binnen hadden gekregen. 

Pas nadat in Zweden radioactieve straling was gemeten en men doorhad dat het in de Sovjet Unie goed mis was, moesten de Russische autoriteiten toegeven dat er iets aan de hand was. Toen pas kwam de evacuatie op gang van de nabijgelegen stad en toen pas werden de eerste maatregelen genomen. 

In de eerste dagen moesten er een oplossing komen om de brand in de reactor te blussen, iets dat nagenoeg onmogelijk was. Daarnaast moesten er in de maanden die volgden opgeruimd worden. Niet alleen het puin op het terrein zelf, maar ook de dieren in de omgeving, de grond en alles wat radioactief was in een straal van honderden kilometers om Tjernobyl heen. 

Het is ongelofelijk hoe men probeerde om in de Sovet Unie de zaak onder de pet te houden, waardoor het gevaar alleen maar groter werd. Zo waren er geen meters beschikbaar om de röntgenstraling te meten, die hoger gingen dan 3.5. Daarom bleef men eerst volhouden dat het dus met de straling best meeviel. 

Toen er uiteindelijk met heel veel moeite een maanrobot aan West-Duitsland was gevraagd om het radioactieve puin vlak bij de kern te ruimen, wilden de autoriteiten niet toegeven dat er in de SU een grote kernramp mogelijk was geweest. Er was dus aangegeven dat er maar straling van 2000 röntgen aanwezig was, terwijl de werkelijke hoogte tussen de 12.000 en 15.000 röntgen lag. De robot brandde na aankomst gelijk door en het was dus vergeefse moeite. 

De serie Chernobyl uit 2019 een vijfdelige serie en is, denk ik, één van de beste series die ooit gemaakt is. Het is spannend, goed geschreven, met uitstekende acteurs en veel aandacht voor details. 

Valery Legasov (Jared Harris) en Ulana Khomyuk (Emily Watson) als de twee belangrijkste wetenschappers die moeten bedenken hoe ze de ramp kunnen beteugelen. 

Het laat ontzettend goed zien wat er is gebeurd en hoe dit kon gebeuren. De acteurs zijn grotendeels Engels en spreken Engels, maar de opnames van bijvoorbeeld hulpdiensten zijn in het Russisch. Dit zijn de originele opnames. De details van de aankleding schijnen erg goed te kloppen en de hele sfeer ademt de Sovet Unie in de jaren '80 uit. 

De serie begint bij het moment dat het mis is in de kerncentrale, en laat zien wat er daarna gebeurde en voor welke problemen men zich gesteld zag. In de laatste aflevering wordt bovendien duidelijk hoe het heeft kunnen gebeuren. 

De enige persoon die niet gebaseerd is op een historisch persoon is Ulana Khomyuk, een wetenschapster uit Kiev, zij is een samenstelling van al die tientallen wetenschappers die mee hebben gewerkt aan de oplossingen die gezocht moesten worden. 

Chernobyl is een eerbetoon aan de dappere Russische mannen en vrouwen die met hun leven hebben betaald om de ramp te beteugelen en de gevolgen op te ruimen. De mijnwerkers, de dienstplichtige soldaten die moesten opruimen en de wetenschappers die er alles aan hebben gedaan om erger te voorkomen. Ook in Rusland is deze serie veel geprezen, juist omdat het zo realistisch is en er aandacht is voor wat de gewone Russen hebben moeten doen. 

De mijnwerkers die te horen krijgen dat ze naar Tjernobyl moeten om daar onder de reactor te graven. Zout der aarde, deze mannen!

Kortom, Chernobyl is een geweldig goede serie, over een ramp die zijn weerga niet kent. Niet onbelangrijk in een tijd waarin sommige mensen kernenergie wel weer een goed idee lijken te vinden. Maar hier wordt duidelijk dat als er geen 100% garantie is zo'n ramp niet meer kan gebeuren én zolang er nog geen goede oplossing is voor het afval, kernenergie geen aanvaardbaar energiealternatief kan en mag zijn.