Zwarte september, Sandro Veronesi

Het is de zomer van 1972 en voor de jonge Gigio Bellandi zal er van alles veranderen. Zoals altijd gaat hij met zijn ouders en zijn jongere zusje in de zomer naar zee. 

Zijn vader is advocaat en is dol op de zee en zijn moeder is een roodharige Ierse. Een andere belangrijke persoon is hun oom Gioti, die regelmatig komt logeren en een hoop wijsheid heeft. 

Gigio is 12 jaar oud, en net op de rand tussen kind en pubertijd. Hij kan nog net onder de ruimte van de badhuisjes kruipen (waar je allerlei interessante dingen kunt vinden), maar beseft dat dit waarschijnlijk de laatste keer zal zijn en dat hij een volgende zomer te groot zal zijn. 

Dit is niet de enige verandering.

Die zomer sluit hij vriendschap met Astel, een meisje wier familie op het strand de parasol naast hen heeft en samen ontdekken ze muziek, de kracht van teksten en nieuwe boeken en een eerste, voorzichtige verliefdheid. 

Bovendien brengt zijn vader die zomer een stuk minder tijd met hen door, omdat hij druk bezig is met een bepaalde gruwelijke moordzaak op een kleine jongen en de verstrekkende gevolgen dit heeft voor allerlei mensen. 

Gigio is ontzettend geïnteresseerd in sport en kent van allerlei disciplines de sporters en hun bijzonderheden. De Olympische Spelen die dat jaar in München worden gehouden, volgt hij goed. Zoals wij weten, eindigden die Spelen in een tragedie toen de Palestijnse terreurgroep Zwarte September verschillende Israëlische atleten doodde en anderen in gijzeling nam. De Olympische Spelen zouden nooit meer hetzelfde zijn.

Hoewel dit natuurlijk verschrikkelijk is, is het voor Gigio toch niet de meest dramatische gebeurtenis van die zomer. Zijn Zwarte September gaat heel ergens anders over. 

Nu, vijftig jaar later, kijkt Gigio terug op zijn jeugd. Hij ziet verschillende gebeurtenissen in een ander licht en kan ook duiden waar iets belangrijks gebeurde, al zag hij dat toen misschien nog niet. En langzamerhand komen we in zijn herinneringen dichterbij dat ene moment dat alles op zijn kop zet en de richting van zijn leven zal veranderen. Wat losse herinneringen lijken, zijn allemaal stukjes van de puzzel en stukje bij beetje zien we de verbanden. 

Sandro Veronesi is één van de beste schrijvers van Italië en één van mijn favorieten. Als je al zoveel mooie boeken van een auteur hebt gelezen, is het altijd hopen dat een volgend boek weer net zo mooi zal zijn, en dat is hier zeker het geval. 

Op een volkomen natuurlijke manier volgen we de herinneringen van Gigio, en hoe hij die aan ons vertelt, met af en toe een terzijde dat dit een belangrijke gebeurtenis was. Waarom dat zo is, wordt pas later duidelijk en dat vind ik ook erg goed gedaan. Ik houd niet van boeken die alles voor je uitspellen. Maar in dit geval lijken het soms losse zaken en worden de lijntjes en lagen pas later duidelijk. 

Sandro Veronesi heeft een prachtige schrijfstijl, met heel veel mededogen voor zijn personages en mooie zinnen waarin ook nog veel humor zit. 

Zwarte September is een boek over opgroeien, familie, je eerste liefde en hoe belangrijk taal zijn kan. De moeflons op de cover (prachtige cover, trouwens) hebben een betekenis die me tijdens het lezen opeens trof, leuk zoiets. Zwarte September is een prachtige Italiaanse roman, van een geweldige schrijver. 

Originele Italiaanse titel: Settembre nero (2024)

Nederlandse uitgave: 2025 door uitgeverij Prometheus

Nederlandse vertaling: Welmoet Hillen

Bladzijdes: 263