Het Boschhuis, Pauline Broekema

In 1883 komt tabaksplanter Frans ter Beek terug naar Muiderberg om te trouwen met de bruid die hij op het oog heeft. Jannetje Post was een ferme boerendochter die van aanpakken wist. Dit was een groot voordeel, want de situatie op Sumatra was niet heel prettig. Waar je in Batavia nog een sociaal leven had en mogelijkheden om anderen te ontmoeten, te winkelen of iets te doen, was er op Sumatra tussen de tabaksplantages helemaal niks.

Toen de gezondheid van Frans achteruit ging, gingen ze terug naar Muiderberg. Hier werden vier kinderen geboren, waarvan de jongste, Juul ter Beek, de grootvader van Pauline Broekema was.

Hij was niet iemand voor het boerenwerk, maar had zijn zinnen op iets anders gezet. Hij was één van de oprichters van de Gero Zilverfabriek, maar zijn belangrijkste werk deed hij voor Kees Boeke die hij via via had leren kennen. Kees Boeke (die van de Kinderwerkplaats) was een idealist en iemand die de overheid compleet afwees, omdat de overheid onderdeel was van het kapitalisme en de oorlogsindustrie. Er moest dus iemand zijn die de zaken behartigde en alles regelde. Deze zaakwaarnemer was Juul ter Beek.

Ook het Broederschapshuis dat werd opgericht, waar altijd mensen kwamen en waar steeds meer vluchtelingen aankwamen, werd voor een groot deel beheerd door Juul.

Juul was een complexe man, aan de ene kant benepen, dwingend en veroordelend, aan de andere kant met een oprecht geloof, en vol aandacht voor anderen. Zo waren er altijd pleegkinderen waar voor gezorgd werd en deed hij onvermoeibaar zijn werk voor anderen. Zijn gezin moest daar wel eens onder lijden en de verhouding met zijn jongste zoon Pieter was niet altijd even prettig of gemakkelijk.

Pieter was niet iemand voor een studie of lang stil zitten. Hij hield van vrijheid en de natuur en kende alle vogels. Hij had net een meisje ontmoet met wie hij wilde trouwen, maar toen brak de oorlog uit. Pieter ging in het verzet. In 1944 werd hij opgepakt en door de Duitsers doodgeschoten. Een tragedie die invloed had op de rest van de familie en nog heel lang door zou werken.

Pauline Broekema kennen we natuurlijk van het NOS journaal, maar ze is ook een zeer goede schrijfster. Ik heb vorig jaar genoten van Tekenares van Montparnasse, en ook Het Boschhuis vond ik mooi en interessant.

Ik houd van een goed geschreven familiegeschiedenis, waarbij je ook nog heel veel over de periode te weten komt. Of het nu gaat om Amsterdam eind 19^e eeuw, de situatie op Sumatra, Kees Boeke en het Broederschapshuis of de mensen die hun rol speelden in de dood van Pieter ter Beek, de details en de feiten worden op een fijne manier verwerkt in het verhaal. Voor mij bleef dit boek van de eerste tot de laatste bladzijde boeiend.

Ik vond het vooral interessant dat niet alleen de directe familiegeschiedenis beschreven wordt, maar het iets breder wordt getrokken door de mensen en situaties te beschrijven die net voor en tijdens de oorlog in de buurt woonden en een rol speelden het geheel.

Mooi ook hoe niemand zwart of wit is, maar vol nunace zit. Jannetje, Frans, Hendrik, Juul en Pieter, ze hebben allemaal hun goede en slechte eigenschappen en ze gaan voor je leven.

Het gedeelte over Sumatra is iets meer roman en het tweede deel over Juul en Pieter is misschien iets meer non-fictie, maar dit komt omdat er over deze laatste periode veel meer materiaal voorhanden is en bij deel één moest er meer door de schrijfster worden ingevuld. Voor mij was dit geen probleem, ik vond beide delen mooi en interessant en er zit geen grote discrepantie tussen de beide periodes.

Het Boschhuis is een zeer goed boek, boordevol details en het beschrijft een aantal interessante periodes in de geschiedenis van Nederland, waarbij een groot deel ook nog waar gebeurd is. De geschiedenis komt hier tot leven.

Uitgegeven in 2014 door uitgeverij De Arbeiderspers

Bladzijdes: 456