Bijzonder portret: Gravin Grabowska (1917)

Dit portret is eigenlijk een bijzondere in deze serie, aangezien ik namelijk helemaal niks kan vinden over degene die erop afgebeeld staat. Er is wel een andere Gravin Grabowska, maar zij stierf in 1831 en kan dus niet de afgebeelde dame op dit schilderij zijn. 

Dan eerst maar de schilder. Dit is de Russische schilder Boris Kustodiev (1878-1927). Hij had geen gemakkelijke jeugd want zijn vader overleed toen Boris nog maar jong was en om de eindjes aan elkaar te knopen woonde het gezin bij een rijke koopman in. De armoede waarin het gezin leefde, maakte de luxe die ze onder hun neus zagen des te schrijnender. 

Boris volgde eerst het seminarie, maar stapte toch over op de kunst. Hij was zelfs een leerling van Ilja Repin. Boris werkte ook in het buitenland, maar werd toch altijd onweerstaanbaar teruggetrokken door Rusland. Dat hij in 1909 op advies van artsen naar Zwitserland moest om te genezen van ruggemergtuberculoze, viel hem dan ook zwaar. Een jaar later raakte hij zelfs verlamd. 

Toch laten zijn werken niet zien hoeveel pijn hij had, zijn schilderijen kenmerken zich door levendige kleuren en vrolijke voorstellingen. 

Boris maakte niet alleen schilderijen, maar illustreerde ook boeken en ontwierp toneeldecors. 

Dit schilderij stamt uit 1917. Op wikipedia staat dat Boris na de Russische revolutie doorging met verschillende genres te schilderen, waaronder ook dit portret. 

Nu vraag ik mij af of dit wel werkelijk na de Russische revolutie is geschilderd, of in de maanden ervoor. De Russische revolutie was in oktober 1917 en het leven voor mensen van adel was het leven al snel niet zo aangenaam meer. 

Als je kijkt naar dit portret, zie je dat het zomer is, het is in ieder geval warm genoeg om buiten te zitten en de bomen hebben nog blad. Daarmee zitten we dus voor oktober! 

Aan de achtergrond te zien is het heel goed mogelijk dat dit portret is gemaakt in het buitenhuis van de gravin (ik ga er nu even vanuit dat ze een buitenhuis had).

Haar kleding is modieus, en de muts die ze draagt is apart en eerlijk gezegd helemaal geweldig, maar het geheel laat tegelijkertijd een zekere nonchalance zien die doet vermoeden dat we hier niet in de stad zijn, maar in de informele zomerse sfeer van een datsja. 

De gravin draagt enkele sierraden, maar is niet behangen met juwelen. Dit is geen vrouw die wil imponeren met haar status, maar wel heeft ze een boek in haar handen. Ik heb geen idee welk boek dit is, maar het is goed mogelijk dat de gravin wilde overbrengen dat ze geïnteresseerd was in literatuur. Ze kijkt de schilder (en daarmee ons) ook een beetje aan alsof ze gestoord werd en graag weer verder zou gaan met haar boek. 

Nu kan het zo zijn dat de gravin na oktober 1917 een herinnering wilde aan betere tijden en dat daarom het schilderij is gemaakt alsof er nog niks aan de hand is in Rusland. Maar als ik kijk naar het schilderij zelf, lijkt het enkele maanden eerder gemaakt te zijn. 

Ik kan dus niet vinden wie gravin Grabowska  precies was en hoe het met haar is vergaan na de revolutie. Het portret sprak me meteen aan toen ik het zag en daarom wilde ik het bespreken, maar wat informatie betreft moeten we het doen met de geringe aanwijzingen van het portret.