Tuinieren voor de geest, Sue Stuart-Smith

Ik ben ervan overtuigd dat het goed voor een mens is om ergens voor te zorgen, of het nu een huisdier of een plant is. In de natuur zijn is ook heilzaam, een wandeling door een bos kan net zo fijn zijn als even zitten op een bankje in een plantsoentje, of kijken naar de boom voor je huis. 

Sue Stuart Smith is niet alleen psychiater, maar ook een enthousiast tuinier. In dit boek legt zij uit waarom juist tuinieren zo goed is voor de mens. 

Als jagers en verzamelaars hebben we al geleerd om met aandacht in de natuur rond te lopen en plekken waar veel groeit te leren waarderen. We zijn als het ware voorgeprogrammeerd om natuur mooi te vinden en hier baat bij te hebben. Onze hersenen lijken zelf een beetje op een tuin, met verbindingen die groeien, en speciale cellen die verbindingen die niet groeien weer opruimen. Alsof het tuiniers zijn die het onkruid snoeien en dood hout opruimen. 

Mensen hebben op allerlei manieren baat bij de natuur. Een afbeelding van natuur geeft meer rust op een psychiatrische afdeling dan abstracte kunst, groen in een wijk, bomen in een straat of een parkje, zorgen al voor minder depressieve gevoelens en een vermindering van criminaliteitscijfers van de bewoners. In een ziekenhuis met een tuin of met planten genezen de patiënten sneller. 

Uit allerlei studies blijkt dat tuinieren helemaal gezond is voor de mens. Of het nu gaat om mensen met psychiatrische aandoeningen, losgeslagen jongeren, mensen in de gevangenis, veteranen met ptss of mensen met een complete burnout; tuinieren helpt. Overal op de wereld zijn er projecten waarin voor allerlei groepen die het nodig hebben getuinierd kan worden. In alle gevallen blijkt dat dit voor een groot deel van de deelnemers zeer helend werkt. In een bejaardentehuis waar getuinierd wordt, daalt het medicijngebruik en dalen zelfs de sterftecijfers. 

In een tuin ben je betrokken bij de kringloop van het leven. Aan de ene kant is een tuin je eigen kleine koninkrijkje, maar aan de andere kant ben je betrokken bij een groter geheel, de levensloop van de natuur. 

Je kunt bovendien je emoties reguleren. Je moet je planten verzorgen en je kunt daardoor bepaalde gevoelens van tederheid toelaten. Eventuele boosheid kun je lekker afreageren op onkruid en je mag je trots voelen als jouw bloemen tot bloei komen of jouw planten vrucht dragen. Bovendien moet je geduld oefenen want planten groeien niet in één dag. Verder moet je reageren op wat er gebeurt in de tuin, zoals omgaan met teleurstellingen of accepteren dat sommige planten het gewoon echt niet doen op de plek die jij had bedacht. 

Sue Stuart Smith geeft in Tuinieren voor de geest tientallen voorbeelden van mensen die hebben geprofiteerd van tuinieren en hoe men ook al in vroegere tijden hier oog voor had. We kijken naar de jagers en verzamelaars, de psychiatrische inrichtingen in de 19e eeuw, de tuinen die werden aangelegd in de industriesteden en de vele groene initiatieven die er tegenwoordig zijn. Daarbij komen ook nog wat wetenschappelijke achtergronden, maar niet zo ingewikkeld dat dit niet goed te volgen is. 

Tuinieren voor de geest is ongelofelijk interessant en zorgt ervoor dat je daarna meteen plantjes wil kopen omdat je zelf wil profiteren van al het goede dat tuinieren te bieden heeft!

(het is trouwens echt niet nodig om meteen met een complete tuin te beginnen om er baat bij te hebben, een plantje, of een bakje met planten of zelfs een afbeelding van de natuur zijn al goed voor ons). 

Originele titel: A well gardened mind. Rediscovering nature in the modern world. (2020)

Nederlandse uitgave 2020 door uitgeverij De bezige bij

Nederlandse vertaling: Rogier van Kappel en Pon Ruiter

Bladzijdes: 315