Eerste liefde, Ivan Toergenjev

Drie heren zitten op een avond bij elkaar en willen graag dat ieder van hen vertelt over zijn eerste liefde. Twee hebben eigenlijk niks noemenswaardigs hierover te melden, maar de derde, Vladimir Petrovitsj, kan wel een heel verhaal vertellen. Hij kan dit echter niet voor de vuist weg, maar wil het eerst opschrijven en enkele weken later aan zijn vrienden voorlezen. 

Het begint als Vladimir Petrovitsj zestien jaar oud is. Zijn ouders, die geen goed huwelijk hebben, hebben een buitenhuis gehuurd voor de zomer. Het is de bedoeling dat Vladimir studeert voor de toelating aan de universiteit, maar hij verdoet zijn tijd met wandelen en gedichten opzeggen. 

Dan komt er in het deel van het huis naast hen een nieuwe huurder, vorstin Zasekina en haar dochter Zinaida. De vorstin is aan lager wal geraakt en wordt door Vladimirs moeder beschouwt als een ordinaire vrouw waar ze zo min mogelijk mee te maken wil hebben. Wat ze echter niet kan voorkomen is dat Vladimir halsoverkop verliefd wordt op Zinaida. 

Zinaida is een paar jaar ouder dan Vladimir en ze heeft een hele reeks aanbidders. Zinaida heeft er plezier in om hen aan het lijntje te houden en op allerlei manieren tegen elkaar uit te spelen en te kwellen. De ene keer doet ze aanhankelijk tegen een van hen, de keer daarop is ze koel en afstandelijk. 

Als echter duidelijk wordt dat Zinaida zelf ook verliefd is, rest alleen nog de vraag, op wie? En hoe loopt dit af voor Vladimir?

Ik zal hier verder niets over zeggen, omdat iemand die het boek leest hier zelf achter moet komen. Ik kan alleen zeggen dat het niet goed afloopt. Enkele jaren later heeft Vladimir de kans om Zinaida nog een keer te spreken, maar hij wacht te lang met haar op te zoeken en dan is zijn kans voorgoed verkeken. 

Als je bij Russische klassieke literatuur denkt aan moeilijke, lange en ontoegankelijke boeken, dan kan ik je gerust stellen. Eerste liefde van Ivan Toergenjev is geen van die drie dingen. 

Eerste liefde is een novelle van 108 bladzijde en het is zeer fijn en toegankelijk om te lezen. Ik had nog niet eerder iets van Toergenjev gelezen, maar dit was een goede eerste kennismaking. Heel mooi worden de gevoelens zichtbaar die Vladimir heeft, van opperst geluk tot wanhoop en weer terug. We kunnen ons allemaal nog wel de tijd herinneren dat we voor het eerst verliefd waren en de heftige emoties die hierbij hoorden en Toergenjev weet dit perfect te verwoorden. 

De manier waarop Zinaida met haar aanbidders speelt, wordt toch zo beschreven dat je geen hekel aan haar krijgt. Ja, ze is egocentrisch, ja, ze is wispelturig en nee, ze behandelt haar aanbidders niet goed. Maar ook zij is ten prooi aan hevige gevoelens en je weet gewoon dat het niet helemaal goed af zal lopen en dan kun je toch mededogen met haar opbrengen.

Heel subtiel krijgen we steeds al aanwijzingen over wat er gaat gebeuren, maar pas op het laatst krijgt Vladimir door hoe alles zit. Ik vind het mooi dat niet alles is uitgespeld, maar dat alleen soms iets genoemd wordt en je als lezer zelf je conclusie moet trekken. 

Zo wordt ook heel subtiel met een paar zinnen, of een korte scene duidelijk gemaakt wat voor karakter iemand heeft. Ook hier moet je als lezer veel zelf invullen, maar dat maakt het juist zo goed gedaan. 

Ik heb Eerste liefde gelezen in de uitgave van de Kleine Russische bibliotheek, ik ben heel blij dat uitgeverij Van Oorschot deze heeft uitgegeven, want zo kun je toch gemakkelijker kennis maken met bepaalde Russische schrijvers. Ik heb ondertussen nog een aantal boeken van Toergenjev liggen, die ik binnenkort wil lezen, want Toergenjev smaakt naar meer. 

Oorspronkelijke Russische titel: Pervaja Ljubov (1860)

Deze Nederlandse uitgave: 2020 door uitgeverij Van Oorschot in de reeks van de Kleine Russische bibliotheek

Nederlandse vertaling: Carl en Rebecca Ebeling

Bladzijdes: 108