Tentoonstelling: Barbara Hepworth in Otterlo

Barbara Hepworth (1903-1975)

Een van de grootste beeldhouwsters van de 20^e eeuw was de Engelse Barbara Hepworth (1903-1975).

Ze kreeg haar opleiding aan de kunstacademie in Leeds en later de Royal Academy of Arts in Londen. Hier leerde ze die andere grote beeldhouwer, Henry Moore, kennen, die ook een goede vriend van haar werd.

Ze ging naar Rome en trouwde met beeldhouwer John Skeaping. Samen werkten ze in hun atelier, eerst in Rome, daarna in Londen. Ze waren bevriend met kunstenaars als Picasso, Mondriaan en Brancusi en hun werk werd steeds abstracter.

Barbara Hepworth werkte met hout en met steen en probeerde vaak de natuur te vatten in haar werken. Ze heeft wel eens gezegd dat haar werken niet los te zien zijn van het landschap. Daarom wilde ze heel graag zien waar haar werken kwamen te staan, zodat ze kon bepalen of die wel tot hun recht zouden komen.

Organische vormen, door het werk heen kunnen kijken en daarbij de leegte en de vorm benadrukkend, zijn kenmerken van haar werk.

Ze stond erom bekend dat ze werkte zonder extra hulp van boren of mechanische gereedschappen, alles deed ze met de hand. 

Privéleven

In haar privéleven kende ze grote pieken en dalen. Haar huwelijk met John Skeaping eindigde in 1933, waarna ze trouwde met schilder Ben Nicholson, van wie ze in 1951 ook zou scheiden. Haar zoon Paul, uit haar eerste huwelijk, zou omkomen bij een vliegtuigongeluk.

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog vertrok Barbara Hepworth naar Cornwall, naar het pittoreske en artistieke plaatsje St. Ives. Hier heeft ze tot haar dood in 1975 gewoond. Haar dood was dramatisch, ze kwam om bij een brand in haar eigen atelier.

Haar huis en atelier zijn nu een museum geworden.

Tijdens haar leven heeft Barbara Hepworth meerdere prijzen en onderscheidingen gekregen. Zo mocht ze zich sinds 1965 Dame Barbara noemen.

Overzichtstentoonstelling

Veertig jaar na haar dood is er een grote overzichtstentoonstelling van haar werk in het Kröller Muller museum.

Hier was in 1966 ook de laatste grote Europese overzichtstentoonstelling van haar werk en nu heeft het Kröller Muller museum in samenwerking met het Tate Britain in Londen en Arp Museum Banhof Rolandsech in Remagen, Duitsland deze nieuwe tentoonstelling ingericht.

Het Kröller Muller is hier in Nederland het beste museum voor deze tentoonstelling. Het heeft namelijk verschillende van haar beeldhouwwerken in de beeldentuin staan, waarvan sommige zelfs speciaal door haar voor dit museum zijn uitgekozen. Zelf heeft ze gezegd dat haar beelden nergens zo mooi uitkwamen als in het Rietveldpaviljoen van het Kröller-Muller museum. 

Voor de tentoonstelling Barbara Hepworth, sculpture for a modern world zijn zo’n zeventig werken van Barbara Hepworth zelf bijeengebracht en nog zo’n dertig van tijdgenoten, zoals Henry Moore, Ben Nicholson en Jacob Epstein.

Tekening

Maar niet alleen haar beeldhouwwerken zijn te zien, er is ook filmmateriaal en er zijn foto’s uit haar eigen archief en tekeningen en stofcollages. Veel hiervan is nog niet eerder te zien geweest, maar het geeft wel een prachtig overzicht van haar manier van beeldhouwen en de context van haar werken. 

Stofontwerp

Afgelopen woensdag ben ik op deze tentoonstelling geweest en ik was zeer onder de indruk. Ik kende haar beelden eigenlijk alleen van afbeeldingen, maar in het echt zijn ze prachtig. Je hebt de neiging eraan te komen en met je handen de rondingen te voelen en het contrast tussen glad en ruw. Nu is dat natuurlijk niet mogelijk, maar ik heb een deel van de tentoonstelling met mijn handen op mijn rug gelopen uit voorzorg J. 

Deze tentoonstelling is eerder in het Tate musem in Londen te zien geweest, en de Engelse pers had er nogal wat commentaar op. Te weinig daglicht en waarom zoveel aandacht voor de mensen om haar heen? Nu leek het net alsof Barbara Hepworth nooit alleen iets had gedaan, maar alleen maar de mannen in haar leven had gevolgd.

Deze kritiek is wat mij betreft niet terecht. Een kunstenaar werkt nooit op een eiland, het is logisch dat kunstenaars elkaar beïnvloeden, zeker als ze getrouwd zijn. Dat er dus aandacht is ook voor tijdgenoten, vrienden en relaties geeft alleen maar een extra inkijkje in het leven en werk van deze bijzondere kunstenares.

Ook kwamen de werken prachtig uit, maar een deel stond natuurlijk ook buiten, dus dan zit het met daglicht wel goed. 

Heel mooi zijn de vele foto’s uit de privéarchieven, die laten zien hoe ze bezig was met haar werk en op welke manier ze werkte. Bijzonder vond ik ook de andere soorten kunst die ze maakte, van de stoffen tot de tekeningen.

Kortom, een prachtige overzichtstentoonstelling die zeer de moeite waard is om te bezoeken. 

Wil je een kijkje nemen, dan moet je wel snel zijn, want Barbara Hepworth, sculpture for a modern world is nog tot 17 april as. te zien in het Kröller-Muller museum in Otterlo.