Tsjechov. Een fotobiografie, Peter Urban

Af en toe lees je over een boek waarvan je onmiddellijk weet: ‘dit boek moet ik hebben’.

Tsjechov is één van mijn favoriete schrijvers en een fotobiografie van hem kwam dan ook meteen op mijn lijstje.

Het geeft een overzicht van het leven van Anton Tsjechov aan de hand van foto’s en de brieven die Tsjechov schreef.

Het boek is verdeeld in verschillende hoofdstukken die de periodes uit het leven van Anton Tsjechov laten zien. De brieven zijn aan familieleden en vrienden, en vooral aan zijn uitgever A.S. Soevorin.

Tsjechov laat zich zien als een iemand die zijn schrijven steeds serieuzer neemt, maar zijn medische loopbaan ook altijd blijft behouden. Ondanks zijn eigen zwakke gezondheid die hem vaak verhinderde te doen wat hij wilde doen, wist hij veel te bereiken. Hij stichtte scholen, zette zich in voor zieken en armen en zijn familie die altijd belangrijk voor hem bleef.

Vanuit Italië schreef hij hen in 1891: 

Van alle plaatsen waar toe nu toe ben geweest heb ik de mooiste herinnering aan Venetië. Rome lijkt voornamelijk op Charkov en Napels is vies. En de zee trekt me niet aan, want daar had ik in november en december al genoeg van. Verdorie, het blijkt dat ik al een vol jaar onafgebroken op reis ben. Ik was nog niet terug uit Sachalin of ik ging naar Petersburg en daarna weer naar Petersburg en naar Italië…

Als ik met Pasen nog niet terug ben, willen jullie dan bij het beëindigen van de vasten voor me bidden en me toestaan jullie schriftelijk geluk te wensen en te verzekeren dat ik jullie in de Paasnacht ontzettend zal missen.

Bewaren jullie de kranten? Groeten aan iedereen […] blijf allemaal gezond. Moge de hemelen jullie behoeden. Ik heb de eer me af te melden en te verblijven jullie missende Antonio.

Hij was een goede vriend, zo zegde hij zijn lidmaatschap van de Academie van de Wetenschap op toen zijn vriend Maxim Gorki op hogerhand het lidmaatschap geweigerd was.

Op foto’s is hij degene die opvalt omdat hij een soort rustpunt vormt in het gezelschap. Iedereen lijkt zich bewust van het feit dat ze op de foto komen, maar Anton Tsjechov kijkt in de camera en is zichzelf.

Hij had een droog soort humor en maakte zichzelf niet belangrijker dan hij was.

Je vraagt: wat is het leven? Dat is net zoiets als vragen wat worteltjes zijn. Worteltjes zijn worteltjes, meer is niet bekend. (Aan Olga Knipper 1904)

Zijn problematische gezondheid hield hij voor zijn familie grotendeels verborgen, om ze niet ongerust te maken. Maar zijn einde kwam veel te vroeg, in een kuuroord in Duitsland in 1904. De grote schrijver was niet meer.

 

Jalta, 1904,
de laatste foto's die van Tsjechov in Jalta zijn gemaakt
voor hij naar Duitsland ging

De samensteller van Tsjechov, Een fotobiografie is Peter Urban, hij was de Duitse vertaler van Anton Tsjechov en heeft in dit boek een weelde aan informatie verwerkt, met foto’s en afbeeldingen uit zijn eigen collectie en van verschillende musea. Niet alleen foto’s van Tsjechov en zijn familie zijn gebruikt, maar ook zijn artsendiploma, visitekaartje, tekeningen, affiches van toneelstukken, foto’s van de steden waar hij kwam etc.

Op deze manier krijg je weer een heel nieuw beeld van Tsjechov, door de combinatie van foto’s en de woorden van de man zelf.

Het is een prachtig boek, heel mooi gebonden ook en het is een absolute aanwinst voor iedereen die geïnteresseerd is in Anton Tsjechov. Voor mij is het een bijzonder waardevolle aanvulling in mijn Tsjechov collectie en ik ben heel erg blij met dit mooie boek. (gek he, dat een boek je zo blij kan maken).

Tsjechov (r) Aan boord van de Petersburg,
met een mangoest op schoot die hij meenam van
India naar Rusland

Ja, op het land is het nu heerlijk. Niet alleen heerlijk, wonderbaarlijk zelfs. Echte lente, de bomen botten uit, het is heet. Ik heb geen stuiver, maar ik redeneer zo: rijk is niet wie veel geld heeft, maar wie de middelen heeft om nu in de weelde van de vroege lente te leven. (1892)

Uitgegeven in 1987 door uitgeverij Diogenes Verlag AG in Zurich

Nederlandse uitgave 2015 door uitgeverij Hoogland en van Klaveren

Vertaling van de Russische brieven: Anne Stoffels