De woestijn van de Tartaren, Dino Buzzati

Giovanni Drogo is net afgestudeerd aan de militaire academie en krijgt zijn eerste benoeming. Hij moet afreizen naar de vesting Bastiani, die aan de noordgrens staat. 

Vol goede moed vertrekt hij, maar als hij daar aankomt blijkt dat er weinig eer te behalen zal vallen in deze vesting. Het enige wat de soldaten doen is de noordkant van de grens in de gaten houden voor het geval de mensen uit het noorden, gekscherend de Tartaren genoemd, zullen aanvallen.

In de eerste instantie wil Drogo weg, maar hij laat zich overhalen te blijven. En al snel zorgt de militaire routine in de vesting ervoor dat hij went aan het verglijden van de tijd.

Bijna ongemerkt slijt Drogo zijn hele leven in de vesting, en wanneer de Tartaren eindelijk komen, wacht Drogo een heel andere vijand.

Dino Buzzati leefde van 1906 tot 1972. Toen hij nog maar 22 was, kwam hij als journalist bij de Corriere della Sera in Milaan te werken en hier is hij zijn hele leven gebleven. Naast zijn journalistieke werk, schreef hij ook korte verhalen, gedichten, romans, libretto’s en toneelstukken. De roman De woestijn van de Tartaren uit 1945 is zijn bekendste boek geworden. 

Het boek wordt wel vergeleken met het werk van Albert Camus, omdat ook hier de mens niet in staat is richting aan zijn leven te geven en men zich vastklampt aan betekenisloze routines die niet meer zijn dan illusies van zingeving.

Giovanni Drogo is een jonge man vol idealen. Als hij is afgestudeerd wil hij een grootste carrière en hij is blij naar een belangrijke vesting te worden gedetacheerd.  Hij is een beetje teleurgesteld als hij daar aankomt en het blijkt dat het helemaal geen belangrijke post is. Toch slokt het leven in de vesting hem op, en kan hij zelfs niet meer aarden in de stad als hij daar eens met verlof komt.

Samen met de andere soldaten wacht hij op de komst van de vijand, hoopt er zelfs op, want dan is eindelijk iets te doen. Als de vijand komt, dan weten ze dat ze daar niet al die jaren voor niets hebben gezeten, dan heeft het leven in de vesting zin gehad.

De woestijn van de Tartaren roept bevreemding op, omdat tijd en plaats nooit precies gegeven worden. Je krijgt het idee dat het de 19^e eeuw is omdat er gesproken wordt over rijtuigen en paarden, maar helemaal zeker is dit niet. 

Normaliter houd ik er niet van als dit soort elementen vaag blijven, maar in dit geval vond ik het geen probleem. Ik vond het namelijk een fascinerend verhaal waar je langzaam in gezogen wordt, bijna net zoals Drogo langzaam went aan het leven in de Vesting. 

Ondanks het feit dat er nooit een vijand komt, er nooit iemand in het noorden te zien wordt, wordt er met militaire precisie vastgehouden aan het protocol, zelfs al leidt dit tot belachelijke situaties en zinloze opofferingen. Want als je het protocol links laat liggen, dan kun je net zo goed de hele vesting verlaten en toegeven dat je eigenlijk met niks bezig bent.

Ik denk dat het niet verwonderlijk is dat dit boek in 1945 is gepubliceerd, toen de oorlog net voorbij was. Een oorlog waarin heel veel mensen zich vastklampten aan onzin, zelfs al wisten ze in hun hart misschien wel dat het eigenlijk geen zin (meer) had. Het is deze waanzin die Dino Buzzati probeert duidelijk te maken, al is er voor zijn hoofdpersoon geen uitweg.

Het is daarmee ook een beetje een triest boek, met een melancholische ondertoon, hoewel de absurditeit van bepaalde situaties ook ontzettend komisch is, op een bijna pijnlijke manier. 

De woestijn van de Tartaren is een mooi en bijzonder verhaal dat terecht als een Italiaanse klassieker gezien wordt en wat mij betreft verdient dit boek gelezen te worden. 

Originele Italiaanse titel: Il deserto dei Tartari

Uitgegeven in 1945

Deze Nederlandse uitgave: 2016 door uitgeverij De wereldbibliotheek (eerder uitgegeven onder andere titels)

Nederlandse vertaling: Anthonie Kee

Bladzijdes: 224