Terugkeer naar Manderley, Sally Beauman

Rebecca kennen we allemaal, zij was de eerste mevrouw de Winter, de vrouw die door iedereen bewonderd werd en van het landgoed Manderley een beroemde plek had gemaakt.

We weten ook dat ze geen aangename vrouw was, ze kon zich charmant voor doen, maar in werkelijkheid was ze een kil en berekenend kreng. Of zijn er redenen om hieraan te twijfelen? Tenslotte kennen we Rebecca alleen uit de verhalen van Maxim de Winter en zijn tweede vrouw die allebei hun redenen hebben om Rebecca niet goed af te schilderen. Wat als de echte Rebecca een stuk genuanceerder in elkaar zat?

In 1951, twintig jaar na de dood van Rebecca krijgt oud politie-rechter kapitein Julyan een notitieboekje over de post gestuurd. Hierin zijn een foto van een meisje en een ansichtkaart van Manderley geplakt en op het schutblad staat ‘Rebecca’s verhaal’. Verder is het boekje leeg.

Het verhaal van Rebecca’s geheimzinnige dood en de gebeurtenissen daarna hebben de mensen altijd gefascineerd en er zijn in die jaren vele boeken en krantenartikelen over de zaak verschenen. In het dorp is kort geleden Terence Grey komen wonen, en ook hij heeft belangstelling voor de dood van Rebecca. Kapitein Julyan wilde eerst weinig van die vreemde snuiter weten, maar besluit hem dan te vertrouwen. Tenslotte is Grey nog jong en kan hij mensen ondervragen en achter sporen aan, iets waar Julyan niet meer toe in staat is door zijn slechte gezondheid.

Terugkeer naar Manderly overtrof mijn verwachtingen, eigenlijk vanaf de eerste pagina. Het is goed geschreven en dat is altijd even afwachten met een ‘sequel’. Ik heb eens een ander boek gelezen dat verder gaat waar Rebecca ophoudt, maar dit was gedaan vanuit het oogpunt van de tweede mevrouw de Winter, en daarmee moest de schrijfster de schrijfstijl van Daphne DuMaurier imiteren en dat leverde een beroerd boek op.

In Terugkeer naar Manderley wordt gekozen voor het oogpunt van verschillende personen, die we eerder ook nog niet hebben gehoord, zodat hun stemmen authentiek klinken en niet gemaakt aandoen.

Kapitein Julyan die in Rebecca maar een kleine rol speelt, opent hier het verhaal. Zijn jarenlange stille liefde voor Rebecca (zoals die van een hoofse ridder voor zijn jonkvrouw) heeft ervoor gezorgd dat hij zich altijd schuldig heeft gevoeld over de afloop van de zaak en hij wil graag eindelijk gerechtigheid. Of liever, hij wil eindelijk recht doen aan Rebecca’s nagedachtenis. 

Terence Grey heeft zijn eigen redenen om achter de waarheid te willen komen, hij heeft Rebecca ooit ontmoet toen hij nog een kleine jongen was, maar wat zat er achter die ontmoeting?

Langzaam komen we achter Rebecca’s verhaal en welke ongewone jeugd zij gehad heeft. Bovendien horen we meer over het huwelijk tussen Maxim en Rebecca. 

Sally Beauman heeft volgens mij weinig sympathie voor de originele personages van Daphne du Maurier. In een voorwoord van een editie van Rebecca heeft ze al de vloer met Maxim en de tweede mevrouw de Winter aangeveegd en in boek wordt dat nog eens flink overgedaan. Maxim is hier een hypocriete hufter die niet met emoties kan omgaan en de tweede mevrouw de Winter is achterbaks, slinks en heeft nul inzicht in of eigenaarschap over haar relatie met Maxim. 

Je kunt je vraagtekens plaatsen bij de handelswijze van Maxim, de reden waarom hij wegging van Manderley, de stiekeme manier waarop hij zijn tweede vrouw trouwde en nog een paar zaken, maar dat wil nog niet zeggen dat het originele beeld van Rebecca niet klopt. Ik denk namelijk dat er in Rebecca van Daphne du Maurier genoeg aanwijzingen zijn waaruit blijkt dat Rebecca geen aardige vrouw was. Als je een paard zo ranselt zoals Rebecca volgens mevrouw Danvers heeft gedaan, dan ben je geen goed mens en ook haar houding naar Ben getuigt niet van een aardig karakter. 

Bovendien zijn er meer dan genoeg aanwijzingen om de lezer te laten denken dat het huwelijk tussen Maxim en zijn tweede vrouw uiteindelijk wel gelukkig zal zijn en er een nieuwe, gelijkwaardigere relatie tussen hen is ontstaan. 

Ondanks de karaktermoord op Maxim de Winter en vooral op de tweede mevrouw de Winter geniet ik toch elke keer weer opnieuw van Terugkeer naar Manderley. 

Sally Beauman is erin geslaagd om een heel goed opgebouwd verhaal te schrijven, waarin langzaam een andere Rebecca naar voren komt als een levendige vrouw van vlees en bloed, met een ongewone achtergrond, een ijzeren wil en een grote charme. Ik geloof er geen biet van, maar ik vind het wel goed gedaan!

De details die we kennen uit Rebecca worden heel vernuftig en subtiel in het verhaal verwerkt, nergens doet dit geforceerd aan, en daardoor sluit Terugkeer naar Manderley mooi aan bij Rebecca.

Originele titel: Rebecca's tale (2001)

Nederlandse uitgave 2001 door uitgeverij Luitingh-Sijthoff

Nederlandse vertaling: Rosemarie de Bliek

Bladzijdes: 478