Vanessa and Virginia, Susan Sellers

Vanessa en Virginia Stephen waren zusjes, Vanessa een paar jaar ouder dan Virginia. Ze groeiden samen op en maken samen verschikkelijke dingen mee, de dood van hun ouders, van een halfzus en hun geliefde broer Thoby, Virginia’s ziektes. Na de dood van hun ouders betrokken ze met hun broer en een aantal vrienden een huis in Bloomsbury. Vanessa trouwde met Clive Bell en werd een schilderes en Virginia trouwde met Leonard Woolf en werd schrijfster.

Vanessa and Virginia is een roman over hun relatie. Het is de eerste hoofdstukken onduidelijk wie er aan het woord is, maar dit blijkt Vanessa te zijn. We horen het verhaal via haar en dat is wel mooi, aangezien het meestal Virginia is van wie we weten hoe ze over dingen dacht via haar werken, dagboeken en brieven. De stem van Vanessa wordt niet zo vaak gehoord. In deze roman blijkt de verhouding tussen de twee zussen geen gemakkelijke te zijn. Het was een constante concurrentiestrijd, om de affectie van hun broer Thoby, de aandacht van hun ouders en of wie er nu meer succes met schilderen of schrijven had. Ze wilden beiden de eersten zijn in elkaar genegenheid, maar namen elkaar het ook kwalijk als er aandacht werd geëist.

Ten tweede is dit ook een verhaal van een tijd die veranderde. De meisjes Stephen werden opgevoed in een Victoriaans huishouden, waar de meisjes thuis opgeleid werden en een ‘dame’ worden het allerbelangrijkste was. De artistieke kringen waar de zusjes in terecht kwamen wilden vernieuwing, niet alleen in de kunsten, maar ook in het leven, de maatschappij en de manier waarop mensen met elkaar omgingen. Vanessa bijvoorbeeld trouwde met Clive Bell, maar woonde daarna jaren samen met haar geliefde Duncan Grant en zijn minnaar, David Garnett.

Het is geen dik boek, maar in slechts 181 bladzijdes wordt het verhaal van de beide zussen verteld, van hun jeugd tot de dood van Virginia. Ik vond het heel knap en mooi hoe Susan Sellers in staat is om in een paar kleine scènes een hele situatie of een gebeurtenis duidelijk te maken. Het taalgebruik is afgewogen en precies. Mooi ook hoe de schilderijen van Vanessa een rol spelen. De sprongen in de tijd zijn noodgedwongen groot, maar dit vond ik geen bezwaar. Ik denk wel dat je het boek beter kunt begrijpen als Vanessa Bell en Virginia Woolf geen volstrekt onbekenden voor je zijn, zeker gezien de namen van vrienden en familieleden die verder niet worden uitgelegd.

Het is een roman, en geen biografie, en Susan Sellers heeft hier natuurlijk een zekere vrijheid genomen in haar interpretatie, maar het resultaat is een prachtig boek dat ook mensen die geen fan zijn van Virginia Woolf kan aanspreken.
Dit boek heeft er in ieder geval voor gezorgd dat ik een biografie van Vanessa Bell wil lezen en meer over haar wil weten.