Vita, Melania Mazzucco

Eind 19^e eeuw kwamen er steeds meer emigranten vanuit Europa naar Amerika, duizenden per dag kwamen in New York van de boten af. Om de stroom een beetje te beperken werden de emigranten opgevangen op Ellis Island. Hier werd gecontroleerd of ze geen ziektes hadden, niet zwakzinnig waren, geld hadden en een adres om te verblijven.  Voor de emigranten was weinig tot niets geregeld. De meesten klitten bij hun landgenoten en er ontstonden wijken waar alleen maar Italiaans of Pools gesproken werd. Er waren emigranten die nooit buiten hun eigen wijk kwamen en die de rest van hun leven geen woord Engels hebben gesproken. In die wijken waren er pensions waar allerlei emigranten samen hokten, bedden deelden en slecht te eten kregen. In de meeste pensions waren er slechts minimale sanitaire voorzieningen. 
Er waren wel wat regels dat de kinderen naar school moesten, maar het toezicht daarop was lastig. Veel kinderen moesten verdienen en wetten om de arbeidsomstandigheden te controleren waren er niet.

In 1903 komen er twee kinderen aan op Ellis Island, Diamante en Vita Mazzucco. Hij is twaalf, zij is negen en ze zijn familie van elkaar, hoewel geen broer en zus. Ze komen te wonen in het pension van Vita’s vader, waar verschillende Italiaanse kostgangers wonen. De kinderen moeten snel wennen aan het harde leven in New York. Beiden zijn ze koppig, Diamante heeft zijn bijnaam gekregen omdat niets hem eronder krijgt (hij is zo hard als diamant) en Vita heeft besloten dat de man in het pension haar vader niet is, maar Enrico Caruso wel. Diamante ziet een toekomst voor zich waarin hij met Vita zal trouwen en Vita weet dat ze Diamante kan vertrouwen. Als hij zegt dat iets zal gebeuren, dan gebeurt dat ook.

Vita is heel mooi opgebouwd, het begint in 1903 met de aankomst van Vita en Diamante in New York en hun eerste tijd daar. In het tweede deel is het net na de Tweede Wereldoorlog, Vita komt Diamante bezoeken in Italië. Zij is weduwe, hij is weduwenaar, zij zouden dus samen verder kunnen, maar voor hen beiden is het moment voorbij. Vita gaat weer alleen terug naar Amerika.

In het derde deel komen we erachter wat er is gebeurd met Vita en Diamante en hoe zij uit elkaar zijn gegroeid.

Melania Mazzucco is een Italiaanse schrijfster die weinig belangstelling had voor de geschiedenis van de emigranten in haar familie. Tot ze zelf eens op werkbezoek ging in de VS en zich herinnerde dat er in de familie verhalen waren over plekken en straten in New York. Twee namen komen steeds naar voren, Vita en Diamante, namen omhuld door mythes, verdraaiingen en vergissingen. Melania Mazzucco wil erachter komen wat het echte verhaal is.

Gebaseerd op ware gebeurtenissen en personen is Vita een reconstructie van het verhaal van twee Italiaanse emigranten in Amerika. Ik wist wel iets van de geschiedenis van de emigranten af, maar zoals het hier wordt beschreven was het nieuw voor mij. Ik vond het fascinerend en tegelijk ook verschrikkelijk om te lezen hoe de omstandigheden waren waar de mensen in leefden en werkten. 

Het verhaal van Diamante en Vita is prachtig en ontroerend en hoewel het boek Vita heet, had het wat mij betreft net zo goed Diamante kunnen heten. Hun verhalen kunnen niet los van elkaar gezien worden.

Adembenemend en indrukwekkend.

Originele titel: Vita
Uitgegeven in 2003
Nederlandse uitgave 2004 door uitgeverij Mouria
Nederlandse vertaling; Manon Smits
Bladzijdes 460