Een avond bij Claire, Gajto Gazdanov

Weemoed en een verlangen naar huis en het land dat men verlaten heeft, zijn onlosmakelijk verbonden met het lot van een vluchteling.

Dat blijkt uit Een avond bij Claire, het tweede boek van Gajto Gazdanov dat ik heb gelezen. Ik heb deze schrijver leren kennen toen iemand mij Het fantoom van Alexander Wolf (hier) aanraadde. Dat vond ik zo’n mooi boek, dat ik dit boek van deze schrijver meteen daarna wilde lezen.

Het gaat over Kolja, die verliefd is op Claire, maar haar uit het oog verliest. Na de Russische Revolutie vlucht Kolja naar Parijs, zoals zoveel Russen. Hij hoopte vooral Claire terug te vinden en inderdaad is hem dat gelukt.

Zij is weliswaar getrouwd, maar haar man is vaak weg en dan is Kolja bij haar. Als hij echter bij haar is, komen ook de herinneringen terug aan Rusland, aan zijn jeugd, zijn opleiding en de keuze die hij maakte om te vechten in het leger van de Witten tijdens de burgeroorlog.

Een avond bij Claire is geen lang verhaal, in 176 bladzijdes wordt het verteld. De mooie stijl valt ook hier op, hoewel anders dan in Alexander Wolf, het is minder precies. Dat is ook niet verwonderlijk, Een avond bij Claire is bijna twintig jaar eerder geschreven.

Opvallend is het verlangen naar Rusland en de wereld die verloren is gegaan die uit dit boek zo duidelijk naar voren komt. Je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat Gazdanovs eigen ervaringen en gevoelens hier een rol spelen. Zijn situatie komt met die van Kolja overeen, ook hij heeft gevochten aan de kant van de Witten in de burgeroorlog en is daarna naar Parijs gegaan.

Prachtig wordt de jeugd van Kolja beschreven; zijn vader die van de wetenschap en van jagen houdt, zijn intelligente en gereserveerde moeder. Kolja is een jongen die vanaf een afstand kijkt en observeert en vaak pas later zijn ervaringen kan duiden. Kolja heeft niet veel belangstelling voor politiek en de Bolsjewieken ziet hij niet zitten, dus als de burgeroorlog uitbreekt kiest hij de kant van de Witten, vooral ook omdat zij waarschijnlijk zullen verliezen. Gelukkig is daar nog zijn oom Vasili, met wie Kolja een gesprek heeft vol levenslessen voordat Kolja naar het leger gaat.

Een heel mooi en bijzonder verhaal.

Originele Russische titel: Vetsjer oe Kler

Uitgegeven in 1929
Nederlandse uitgave 1992/2013 door Uitgeverij Wereldbibliotheek.
Nederlandse vertaling: Helen Saelman
Bladzijdes: 176