Het Rome van Cicero, Anthony Everitt

Cicero werd vroeger gelezen op scholen en bewonderd door staatsmannen en vorsten door de eeuwen heen. Tegenwoordig is zijn invloed een beetje minder geworden, de meesten van ons zullen niet zo snel weten wie Cicero was.

Marcus Tullius Cicero kwam uit een redelijk welgestelde familie van buiten Rome. Dit plaatste hem op een achterstand, Cicero had geen reeks voorouders die zijn reputatie maakten, hij moest zijn eigen reputatie maken.

Zijn vader stuurde hem naar Rome, waar de jonge Cicero zijn opleiding kreeg. Hij maakte hier ook kennis met Atticus die zijn beste vriend werd en Julius Caesar, die zijn grootste politieke tegenstander zou worden.

Cicero was een goede redenaar en vestigde al snel een reputatie als advocaat. De politiek was de volgende stap en Cicero werd uiteindelijk consul, de hoogste functie in de Republiek.

Constant moest er gelaveerd worden tussen de verschillende facties in de Romeinse republiek, waarbij Cicero niet één kant koos, maar altijd probeerde om het beste voor Rome te bereiken.

Hoewel hij Caesar persoonlijk graag mocht, stonden ze politiek gezien tegenover elkaar en hebben ze vaak de degens gekruist. Aan Marcus Antonius had Cicero echt een hekel en dat heeft Antonius hem betaald gezet, Cicero kwam door zijn toedoen op de dodenlijst te staan, die werd opgesteld na de moord op Julius Caesar en is door de aanhangers van Antonius vermoord. 

Cicero was aan de ene kant iemand die constant zijn eigen lof zong, maar als hij het zelf niet deed, was er niemand die zijn reputatie voor hem vestigde, hij moest het zelf doen. In brieven naar Atticus steekt hij de draak met zijn gewoonte zichzelf zo in de hoogte te steken.

Cicero stond ook bekend als een oprecht vriendelijke man, die niet wraakzuchtig was en snel kon vergeven. Zijn neiging om ongepaste grappen te maken, bracht hem echter nog wel eens in moeilijkheden.

Hij is er wel eens van beschuldigd dat hij met alle winden mee waaide en nooit stelling nam, maar als je goed naar hem kijkt, nam hij altijd stelling voor Rome. En daarin is hij te bewonderen.

Anthony Everitt heeft het oude Rome weten te herscheppen, gezien door de ogen van de Romeinen van toen. Waar mogelijk laat hij Cicero zelf aan het woord, door de brieven en geschriften die hij heeft achtergelaten. 

De intriges, de politieke machinaties en de vele wisselende bondgenootschappen maken de geschiedenis van Rome niet altijd doorzichtig, maar Everitt is erin geslaagd om er een zeer begrijpelijk en leesbaar geheel van te maken. Zowel Cicero, als zijn tijdgenoten, als de grote stad Rome en de Republiek komen uit de schaduwen van de geschiedenis naar voren in dit bijzonder interessante boek.

Het heeft zelfs mijn mening over Cicero bij kunnen stellen, in gunstige zin. En ik vind het altijd knap als een boek in staat is om mijn mening te veranderen, of me een nieuw gezichtspunt kan geven.

Oorspronkelijke titel: Cicero. The life and times of Rome’s greatest politician

Uitgegeven in 2001

Nederlandse uitgave: 2003 door uitgeverij Ambo/Anthos

Nederlandse vertaling: Emile Salomons

Bladzijdes: 401